Ο Αγγελιαφόρος που καταφθάνει αναγγέλλει τη συντριπτική ήττα της περσικής δύναμης στη Σαλαμίνα. Ο Χορός καλεί σε βοήθεια το πνεύμα του πεθαμένου βασιλιά Δαρείου. Στην έξοδο της τραγωδίας εμφανίζεται ο υπαίτιος της ήττας, ο ίδιος ο Ξέρξης, ο επιζών της τραγωδίας.
«Οι Πέρσες» είναι το παλαιότερο σωζόμενο δράμα, η μοναδική τραγωδία που δεν αντλεί το θέμα της από τη μυθολογική παράδοση, αλλά επικεντρώνεται σε ένα ιστορικό γεγονός, την ήττα των Περσών στη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ.«Δωρική»
Ο διεθνώς καταξιωμένος σκηνοθέτης Ντίμιτερ Γκότσεφ συνεχίζει την αναζήτησή του στο έργο του Αισχύλου, μετά την περίφημη παράσταση των Περσών στο «Ντόιτσες Θίατερ» του Βερολίνου, μία λιτή, «δωρική» παράσταση, η οποία τιμήθηκε ως παράσταση της χρονιάς για το γερμανόφωνο θέατρο το 2006.
Σε αυτή την πρώτη του σκηνοθεσία στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, στις 31 Ιουλίου και 1η Αυγούστου, ο σκηνοθέτης έχει συνοδοιπόρους του σημαντικούς Ελληνες ηθοποιούς που απαρτίζουν ένα πολυδύναμο θίασο, σε παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου.
Ηδη γνωστός στο ελληνικό κοινό από τον «Φιλοκτήτη» του Χάινερ Μίλερ, που φιλοξενήθηκε στην Πάτρα το 2006, αλλά και από τον «Ιβάνωφ» του Τσέχοφ, που παρουσιάστηκε από τη Φολκσμπίνε το 2007 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, ο πολιτογραφημένος Γερμανός καλλιτέχνης σκηνοθετεί για πρώτη φορά στο αργολικό θέατρο, κάνοντας ένα όνειρό του πραγματικότητα....
Επέλεξε το αρχαιότερο σωζόμενο δράμα, τη μοναδική τραγωδία που δεν πραγματεύεται ένα μυθικό επεισόδιο, αλλά ένα ιστορικό γεγονός. «Οι Πέρσες» του Βερολίνου δεν επιχείρησαν «εύκολες» αναγωγές στο σήμερα. Με αφαιρετικό τρόπο διαφύλαξαν την απόσταση που μας χωρίζει από την αρχαία τραγωδία, διατηρώντας την αίσθηση του μακρινού και του ανοίκειου και ανοίγοντας παράλληλα ένα νέο ιστορικό χώρο.
Ξεχώρισαν, γιατί διατύπωσαν ένα καίριο σχόλιο πάνω στην ιστορία του πολέμου και του πολιτισμού, πάνω στους μηχανισμούς της πολιτικής και στην άσκηση της εξουσίας. Οσοι είχαν την ευκαιρία να δουν την παράσταση, παρακολούθησαν ένα εύστοχο σχόλιο πάνω στις συλλογικές εμπειρίες που αποτυπώνει η τραγωδία του Αισχύλου.
Η επαφή του Γκότσεφ με την αρχαία τραγωδία έγινε μέσα από το πρίσμα του Χάινερ Μίλερ, ενός καλλιτέχνη με τον οποίο τον συνέδεε μακροχρόνια φιλία και στον οποίο οφείλει πολλά. Χρησιμοποιώντας στο Βερολίνο την εξαιρετική μετάφραση-εκδοχή του Μίλερ, ο Γκότσεφ άνοιξε ένα «διάλογο» με το αρχαίο δράμα, που συνεχίζεται στο θέατρο του Πολυκλείτου.
Η πρόσκληση του Εθνικού Θεάτρου του δίνει το ερέθισμα και την πρόκληση να επιστρέψει στο συγκεκριμένο έργο, όχι για να επαναλάβει, αλλά για να εμβαθύνει, να ανατρέψει, να συνεχίσει -με την επιμονή που τον διακρίνει- την αναζήτησή του.
Σημείο εκκίνησης και πηγή έμπνευσης αυτής της νέας προσέγγισης είναι ο ίδιος ο χώρος της Επιδαύρου κι ακόμα οι συνεργάτες του, οι Ελληνες ηθοποιοί που, αντίθετα με την εκδοχή του Βερολίνου, εδώ απαρτίζουν έναν μεγάλο θίασο - η βερολινέζικη εκδοχή ήταν ολιγομελής. Εξάλλου ο Γκότσεφ αρνείται τον ρόλο του θεωρητικού σκηνοθέτη που έχει στις αποσκευές του έτοιμα σχέδια. Ο ίδιος παραδέχεται την «εξάρτησή» του από τους ηθοποιούς του, συνοδοιπόρους του σε αυτή την περιπέτεια.
Στις καινοτόμες λύσεις της παράστασης είναι ότι μοιράζει τον ρόλο του Αγγελιαφόρου σε επτά, μετατρέπει τον χορό των γερόντων σε χορό γυναικών και εισάγει ένα νέο πρόσωπο στη δράση. Το λιτό αφαιρετικό σκηνικό εξυπηρετεί στο να αναδειχθεί το φυσικό κάλλος του τοπίου.Ο Γκότσεφ αναφέρει συχνά μία ιστορία: Κάποτε ο Χάινερ Μίλερ του έδωσε ένα ποίημα και του ζήτησε να το διαβάσει. Στο ποίημα αυτό στο τέλος υπάρχει ο στίχος: «Και η αλήθεια σιγανή και αβάσταχτη».
Ο σκηνοθέτης σχολιάζει συχνά πως αυτό το σχόλιο για την αλήθεια, αυτός ο στίχος θα έπρεπε να είναι ένας στόχος για το θέατρο. Ενα από τα ζητούμενά του σε αυτή την παράσταση είναι να ακουστεί αυτή η αλήθεια. Σιγανή και αβάσταχτη. Να ακουστεί η σιωπή. -Αντιγόνη Καράλη
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
• «Πέρσες» του Αισχύλου, από το Εθνικό Θέατρο.
• Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου.
• Σκηνοθεσία: Ντίμιτερ Γκότσεφ.
• Σκηνικά/ Κοστούμια: Μαρκ Λάμμερτ. Δραματουργική συνεργασία: Ελενα Καρακούλη.
Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Μηνάς Χατζησάββας, Νίκος Καραθάνος, Βασίλης Ανδρέου, Λαέρτης Βασιλείου, Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Ημελλος, Νίκος Κουρής, Δημήτρης Παπανικολάου, Πρόδρομος Τσινικάρης, Λένα Κιτσοπούλου, Στεφανία Γουλιώτη, Αλεξία Καλτσίκη, Κόρα Καρβούνη, Σύρμω Κεκέ, Ρηνιώ Κυριαζή, Εύη Σαουλίδου, Ελενα Τοπαλίδου.
Επίδαυρος 31 Ιουλίου, 1η Αυγούστου.