Γράφει ο Θεόδωρος Α. Κουτρούκης*Τον τελευταίο καιρό έχει αναζωπυρωθεί η συζήτηση για τον τίτλο σπουδών που χορηγούν τα πανεπιστημιακά τμήματα πενταετούς φοίτησης, εν μέσω των πιέσεων των πολυτεχνικών κυρίως σχολών για αναγνώριση των χορηγούμενων τίτλων ως μεταπτυχιακών διπλωμάτων (master).
Είναι γεγονός ότι έχουν διατυπωθεί πολλές και αντικρουόμενες απόψεις για το θέμα, που εστιάζονται στο αν τα έτη σπουδών μπορεί να είναι το κριτήριο για το επίπεδο του αντίστοιχου τίτλου.
Στο ανά χείρας σημείωμα θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε μερικές από τις επιδράσεις (ή/και παρενέργειες) που θα προκύψουν σε ενδεχόμενη υιοθέτηση αυτού του αιτήματος.
Αρχικά πρέπει να υπογραμμιστεί ότι εφόσον το Υπουργείο Παιδείας δεχτεί ότι η 5ετής φοίτηση αντιστοιχεί σε τίτλο master, στην κατηγορία αυτή εντάσσονται τα τμήματα πολυτεχνικών σχολών, τα αντίστοιχα τμήματα γεωπονικών σχολών, οι προπτυχιακές σπουδές στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.
Ένα ερώτημα που χρήζει απάντησης είναι: τι θα γίνει με τους .......π
αλαιότερους αποφοίτους αυτών των σχολών; Θα μετατραπεί αυτόματα ο τίτλος σπουδών τους σε μεταπτυχιακό ή θα πρέπει να προηγηθεί κάποια διαδικασία «εξομοίωσης»;
Ένα άλλο ζήτημα σχετίζεται με την εκπαιδευτική ταξινόμηση των πτυχιούχων με συνδυασμένους τίτλους σπουδών. Σε ποιο εκπαιδευτικό επίπεδο θα αντιστοιχεί ένας απόφοιτός ΤΕΙ κάτοχος master και σε ποιο ένας απόφοιτος 5ετούς φοίτησης ΑΕΙ με master; Τι θα γίνει με τις ιατρικές σχολές 6ετούς φοίτησης;
Ακόμη ένα ερώτημα σχετίζεται με τους φοιτητές 5ετών τμημάτων που ενδεχομένως δε θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Θα λαμβάνουν κάποιον (κατώτερο του master) τίτλο σπουδών ή όχι;
Κρίσιμο είναι το ζήτημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων, τα οποία μέχρι τώρα συνδέονται σχεδόν αποκλειστικά με το πρώτο πτυχίο. Με την αιτούμενη ρύθμιση θα απονέμονται επαγγελματικά δικαιώματα μόνο στους κατόχους master 5 ετούς φοίτησης ή και οι υπόλοιποι πτυχιούχοι θα έχουν κάποια (διαφορετικά;) επαγγελματικά δικαιώματα;
Κρίσιμο είναι το θέμα των αμοιβών και της επαγγελματικής εξέλιξης.
Στο δημόσιο τομέα η αμοιβή και η υπηρεσιακή εξέλιξη είναι θεσμικά συνδεδεμένη με τον διαχωρισμό πτυχίου και μεταπτυχιακού διπλώματος. Επομένως, ο πτυχιούχος ΑΕΙ λαμβάνει σχετικό επίδομα και έχει αντίστοιχη υπηρεσιακή εξέλιξη, ενώ ο κάτοχος master έχει ένα επιπλέον επίδομα και ενδεχομένως διαφορετική υπηρεσιακή εξέλιξη. Τι θα συμβεί αν σε αυτό το σχήμα αμοιβών και ιεραρχικής προώθησης εμφανιστεί κάποιος κάτοχος master αλλά όχι και (χωριστού) πτυχίου ΑΕΙ;
Τι θα συμβεί στον ιδιωτικό τομέα, όπου ένα μεγάλο μέρος των συλλογικών συμβάσεων εργασίας εδράζονται στο μισθολογικό διαχωρισμό του πτυχιούχου από τον κάτοχο master, και βέβαια εδώ είναι θέμα των κοινωνικών εταίρων και μόνο να προωθήσουν τις σχετικές τροποποιήσεις;
Τέλος, είναι πρόδηλο ότι η ενδεχόμενη αυτόματη αναγνώριση των μισθωτών- αποφοίτων 5ετών τμημάτων ως δικαιούχων επιδόματος μεταπτυχιακών σπουδών στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, θα τροφοδοτούσε μια αιφνίδια αύξηση στο κόστος εργασίας όλων των επηρεαζόμενων επιχειρήσεων και οργανισμών. Είναι η έτοιμη η αγορά εργασίας να δεχτεί τις επιδράσεις αυτής της αλλαγής;
Στο σημείωμα αυτό δεν επιχειρήσαμε να δώσουμε απαντήσεις αλλά απλώς να θέσουμε ορισμένες ερωτήσεις που καλό θα ήταν να συνυπολογίσουν οι φορείς σχεδιασμού της εκπαιδευτικής πολιτικής κατά τη διαδικασία λήψης των σχετικών αποφάσεων και δρομολόγησης των σχετικών θεσμικών ρυθμίσεων.
* Ο Θ. Κουτρούκης είναι Επικ. Καθηγητής Οικονομικής των Ανθρώπινων Πόρων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και μέλος του Σώματος Μεσολαβητών Διαιτητών του ΟΜΕΔ