Η ελληνική ιδιαιτερότητα της κρίσης

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Δεκάδες διάσημοι οικονομολόγοι προειδοποιούσαν τους κυβερνώντες εδώ και δύο χρόνια για την επερχόμενη οικονομική κρίση, δίχως όμως να εισακούγονται. Η πλύση εγκεφάλου των «Αποστόλων του Νεοφιλελευθερισμο» ήταν τέτοια, που ακόμη και όταν η κρίση χτυπούσε τις πόρτες των κυβερνώντων εκείνοι αρνιόταν πεισματικά να της ανοίξουν μήπως και στο πρόσωπό της δουν τη φρίκη της αγαπημένης τους, της «Αγοράς». . Η Αγαπημένη τους είχε πολλά σαγηνευτικά πρόσωπα, πολλές χάρες και έναν εχθρό το «Κοινωνικό Κράτος». Τα αγαπημένα της συνθήματα ήταν:

  • Το πρόβλημα όλων των κακών είναι το κράτος και το διαβολικό του πρόσωπο το Κοινωνικό Κράτος. (όχι όμως και το αστυνομικό κράτος προστασίας της ιερής ιδιοκτησίας)
  • Η Ελεύθερη αγορά δημιουργεί Ελεύθερους ανθρώπους ( βλέπε Χιλή του Πινοσέτ, Ναζιστική Γερμανία, σημερινή Κίνα, Σ, Αραβία, κ.λ.π. Μπορεί κανείς να μας πει που και πότε στον κόσμο υπήρξε ελεύθερη, από μονοπώλια, καρτέλ και ολιγοπώλια, αγορά; )
  • Ο Καπιταλισμός είναι η νέα θρησκεία (απελευθερώνει πολλούς από τα βάρη και τις έγνοιες της ιδιοκτησίας, τους λυτρώνει, τους δεσμεύει έναντι του νέου Θεού του χρήματος και ενισχύει την σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, δανειοληπτών και δανειοδοτών)
  • Η αγορά ρυθμίζει την κοινωνία και θεραπεύει, ιδίως εκείνους που έχουν πολλά χρήματα. Ακόμη και όταν καταστρέφει, καταστρέφει δημιουργικά( τους φτωχούς και τους βλάκες)
  • Όλα σε τούτη τη ζωή είναι εμπορεύματα: Η υγεία, η παιδεία, η δικαιοσύνη, ακόμη και η ελευθερία. (Από τα λεφτά που έχεις εξαρτάται πόση ελευθερία ή ακόμη και πόση δικαιοσύνη μπορείς να αγοράσεις)

Όλα αυτά συνέβαιναν πριν λίγο καιρό. Αίφνης όμως, εδώ και μερικές εβδομάδες όλα άλλαξαν. Βλέπουμε διάσημους γκουρού του νεοφιλελευθερισμού να του γυρίζουν την πλάτη. Ο πρώην πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας(FED), ο Greenspan, δήλωσε δημόσια ότι το μοντέλο του στηρίχτηκε σε λανθασμένες παραμέτρους και εκτιμήσεις που δεν ισχύουν. Ο σημερινός πρόεδρος της Γερμανίας και πρώην πρόεδρος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, μέχρι πριν ένα μήνα υποστηρικτής του μονεταρισμού, δήλωσε ανοιχτά την αποτυχία του και κάλεσε τους τραπεζίτες να ζητήσουν συγγνώμη από τους πολίτες. Συντηρητικοί πολιτικοί σε όλο τον κόσμο, όπως π.χ. ο Σαρκοζί μιλούν ανοιχτά κατά του «τουρμπο-καπιταλισμού» και του «αναρχοκαπιταλισμού» και προτείνουν την επεξεργασία ενός άλλου μοντέλου ανάπτυξης.

Όλα αυτά συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο, όχι όμως και στην Ελλάδα, στη χώρα των «Κομπραδόρων» της πολιτικής και της οικονομίας, όπου τίποτα δεν δημιουργείται σε νέα γνώση και σε νέα πολιτική αλλά όλα εισάγονται, ακόμη και η οικονομική σκέψη. Ακούσατε μέχρι σήμερα έναν πολιτικό των δύο μεγάλων κομμάτων να μιλήσει ανοιχτά κατά του σημερινού μοντέλου ανάπτυξης; Η πλύση εγκεφάλου του νεοφιλελευθερισμού και η εισαγωγή ιδεών ήταν τέτοια, που ακόμη και υψηλόβαθμα στελέχη του Πασοκ όπως η Κατσέλη, ο Χρυσοχοϊδης, ο Πάγκαλος και άλλοι, μιλούσαν μέχρι πρότινος ανοιχτά κατά του λεγόμενου «κρατισμού», δίχως να τολμούν ακόμη και τώρα να αρθρώσουν κριτικό λόγο κατά του ελληνικού μοντέλου του πρώιμου-καπιταλισμού. Μέχρι και ο Ανδρουλάκης μέχρι πρότινος, δεν έχανε την ευκαιρία να μην εκθειάζει τους νέους θεούς της εποχής μας τους Μάνατζερ. Ο μοναδικός που πριν το ξέσπασμα της κρίσης μιλούσε για την ανάγκη ισχυρού κράτους και Κεϊνσιανικής οικονομικής πολιτικής ήταν ο Ε. Βενιζέλος, που από τους δήθεν αριστερούς του κόμματός του χαρακτηριζόταν δεξιός.

Ακόμη και το πρόβλημα με τις ελληνικές τράπεζες, τις πιο ευνοημένες από την πολιτική εξουσία τράπεζες στην Ευρώπη, δείχνει αυτήν την αδυναμία των δύο μεγάλων κομμάτων να ασκήσουν μια αλλιώτική πολιτική. Δέσμια της οικονομικής και πολιτικής διαπλοκής, παπαγαλίζοντα και κομπραδόρικα σε όλες τις εκφάνσεις τους, αδύναμα να δημιουργήσουν ή έστω να ψηλαφίσουν νέες ιδέες, εισάγουν τα πάντα και κυρίως τα λάθη. Το χειρότερο όμως απ όλα είναι το γεγονός, ότι έχουν επηρεάσει σε τέτοιο βαθμό ακόμη και τους μη προνομιούχους της κομματικής τους βάσης, που βλέπεις απλούς ανθρώπους, πρακτικούς και ρεαλιστές στην καθημερινή τους ζωή, να υπερασπίζονται κι εκείνοι με νύχια και με δόντια ένα μοντέλο οικονομικής πολιτικής, κόντρα στο προσωπικό τους συμφέρον. Τα παπαγαλάκια των τραπεζών και του χρηματιστηρίου μπήκαν ακόμη και μέσα στο ελληνικό κοινοβούλιο.

Αλέξανδρος Πιστοφίδης