Συνεχίζουμε κατ’ αποκλειστικότητα από το καφενείο, την τμηματική παρουσίαση του βιβλίου του φίλου μου gianniotis.gr με τίτλο:ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ
"Τα …εκρηκτικά που σκοτώνουν"
Η Ρ Ω Ι Ν Η
(Μέρος 3ο)
Στερητικό σύνδρομο:
Κάθε απότομη διακοπή της ηρωίνης, προκαλεί στο χρήστη πολύ ισχυρά συμπτώματα αποστέρησης.
Τα βασικά χαρακτηριστικά των συμπτωμάτων αυτών, τα οποία είναι πολύ πιο έντονα από εκείνα της μορφίνης, είναι οι δυνατοί πόνοι στην κοιλιά (σαν να σου ξεσχίζουν τα σπλάχνα), η διάρροια και οι εμετοί.
Ο χρήστης αισθάνεται το στομάχι του να ανεβαίνει στο στόμα, ρίγη, πυρετό, τραύλισμα στην ομιλία, αδυναμία βαδίσματος και γενικά παρουσιάζει μία εικόνα παραλυτικού ατόμου.
Η ηρωίνη είναι ο τελευταίος σταθμός της θλιβερής πορείας των τοξικομανών στον παρανοϊκό κόσμο των ναρκωτικών.
Μετά από αυτή δεν υπάρχει τίποτε άλλο, παρά μόνο ο θάνατος, γιατί ήδη ο ηρωινομανής είναι ένας "ζωντανός – νεκρός" οργανισμός, με αλλοτριωμένη προσωπικότητα, που κινείται και αναπνέει με το μόνιμο άγχος της εξασφάλισης της δόσης του.
Φαρμακευτικοί τρόποι αντιμετώπισης
του στερητικού συνδρόμου:
Στις περιπτώσεις που θα χρησιμοποιείται κάποια φαρμακευτική ουσία, για να αντιμετωπισθεί έστω και προσωρινά το στερητικό σύνδρομο, αυτή θα πρέπει να έχει τις παρακάτω ιδιότητες:
Να χρησιμοποιείται από το στόμα, ώστε να "σπαστεί" η συνήθεια της εναίσιμης χρήσης.
Να είναι ασφαλής ουσία.
Να έχει μεγάλο χρόνο δράσης.
Να χορηγείται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη δημιουργηθεί νέος εθισμός.
Αποθεραπεία – θεραπευτικές κοινότητες:
Θεωρείται και είναι πάρα πολύ δύσκολη και το σπουδαιότερο με προσωρινά αποτελέσματα.
Ελάχιστα κέντρα αποτοξίνωσης μπορούν να υπερηφανευθούν για τα θετικά αποτελέσματα μιας θεραπείας τους σε ηρωινομανείς.
Τα κέντρα αυτά που πρέπει να συνδυάζουν ειδυλλιακό περιβάλλον, με το άρτια καταρτισμένο και ειδικά επιλεγμένο προσωπικό, αποσκοπούν στο να αποσπάσουν από τα νύχια του ναρκωτικού τόσο την ψυχή, όσο και το σώμα του "αρρώστου".
Η μεν σωματική – φυσική εξάρτηση είναι δυνατόν να καταπολεμηθεί με συνεχώς και σταδιακά μειούμενες και ελεγχόμενες δόσεις ηρεμιστικών και την αντικατάστασή της με άλλα συνθετικά υποκατάστατα φάρμακα όπως (μεθαδόνη), η δε ψυχική εξάρτηση είναι πάρα πολύ δύσκολο να αντιμετωπισθεί.
Εκεί θα πρέπει να στραφεί άλλωστε όλη η προσοχή των θεραπευτών που δεν είναι απαραίτητο να είναι όλοι τους γιατροί.
Αντίθετα μάλιστα στον τομέα αυτόν, ένας καλός ψυχολόγος ή κοινωνικός λειτουργός και ακόμη περισσότερο ένας θεραπευμένος ηρωινομανής, μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τον ασθενή.
Εκτός βέβαια από τις θεραπευτικές φροντίδες βασικό στοιχείο για κάθε τέτοια θεραπεία, είναι η συναίνεση του τοξικομανή και ακόμη περισσότερο η απόφασή του να γιατρευτεί.
Οι κλασσικές αρχές λειτουργίας μιας θεραπευτικής κοινότητας βασίζονται στα παρακάτω σημεία:
Ο όλος σχεδιασμός στηρίζεται στην άποψη ότι οι θεραπευόμενοι έχουν ανάγκη 24ωρης παρακολούθησης και παραμονής στην κοινότητα.
Τα μέλη είναι όλοι πρώην χρήστες, αν και σε νεότερες παραλλαγές των κοινοτήτων χρησιμοποιούνται και άλλοι επαγγελματίες στο προσωπικό.
Όλο το σύστημα είναι αυστηρά ιεραρχημένο, με επικεφαλής έναν "δεσποτικό" αρχηγό.
Οι καθημερινές δραστηριότητες είναι πάντα προσδιορισμένες και συγκεκριμένες καλύπτοντας όλη την ημέρα. Τα μέλη της ομάδας περνούν όλο σχεδόν το χρόνο τους μαζί και αποθαρρύνονται οι μοναχικές δραστηριότητες. Ασχολούνται με ομαδική ψυχοθεραπεία, εργασιοθεραπεία, γυμναστική κ.ά.
Το νεοεισερχόμενο μέλος απομονώνεται από την προηγούμενη ζωή του, (φίλους – οικογένεια) και δεν έχει επαφή με τον έξω κόσμο π.χ. με τηλεφωνήματα, γράμματα ή επισκέψεις. Δεν μπορεί να βγει έξω από το χώρο της κοινότητας χωρίς άδεια.
Οι παλαιότεροι θεραπευμένοι λειτουργούν πάντα σαν μοντέλα για τους νεότερους.
Η κοινότητα λειτουργεί μέσα από ένα καλά σχεδιασμένο σύστημα ενίσχυσης και τιμωρίας.
Όταν ο θεραπευόμενος συμμορφώνεται με συμπεριφορές που καθορίζει η κοινότητα αυξάνονται τα προνόμιά του, ενώ αντίθετα στις περιπτώσεις που παραβαίνει τους κανόνες και τις αρχές της, υφίσταται διάφορες ελαφράς μορφής τιμωρίες.
Βασική τεχνική της θεραπευτικής ομάδας είναι η χρησιμοποίηση επιθετικών και σκληρών εκφράσεων στην προσπάθεια να συμβουλεύσουν, να ελέγξουν, ή να τροποποιήσουν τις προηγούμενες θέσεις και συμπεριφορές του χρήστη.
Γενική αρχή των θεραπευτικών κοινοτήτων κάθε τύπου είναι η απαίτηση από το νέο χρήστη, να διακόψει τη χρήση όλων των ουσιών κατά την είσοδό του στο χώρο.
Όλες οι θεραπευτικές κοινότητες λειτουργούν στη βάση της επίβλεψης, της συμβουλής και της συνεχούς επιτήρησης του χρήστη με τελικό σκοπό να αυξήσουν την αναισθησία του και να τον εκπαιδεύσουν σ' ένα νέο τρόπο ζωής, που θα είναι πιο αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων του.
Δεν είναι όμως λίγες οι φορές που έχουν ασκηθεί αυστηρές κριτικές σε βάρος αυτών των θεραπευτικών κοινοτήτων.
Οι κυριότερες μεταξύ αυτών είναι:
Ότι χρησιμοποιούν σκληρές και επιθετικές μεθόδους πειθαρχίας.
Ότι δεν προσελκύουν μεγάλο αριθμό χρηστών.
Ότι αναμιγνύουν παλαιούς και σκληρούς χρήστες μαζί με νέους.
Ότι δεν κάνουν διαχωρισμό των διαφόρων τύπων ουσιοεξαρτημένων ατόμων. Χρήστες ηρωίνης και χρήστες χαπιών ή άλλων ουσιών συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο.
Ότι δεν τηρούν αρχεία και στοιχεία για μελλοντική παρακολούθηση και αξιολόγηση των χρηστών.
Ότι από τα άτομα που απευθύνονται σ' αυτές για θεραπεία, μικρό σχετικά ποσοστό παραμένει και τελειώνει επιτυχώς το πρόγραμμα, ενώ πολλοί εγκαταλείπουν νωρίς την κοινότητα και ξαναρχίζουν τη χρήση των ουσιών.
Στη χώρα μας δυστυχώς, δεν έχει γίνει επαρκής διαχωρισμός των τοξικομανών από τους ψυχοπαθείς και τους παραβάτες του κοινού ποινικού δικαίου.
Σε πολλές περιπτώσεις το εξαρτημένο άτομο υπάγεται και στις δύο, ή και στις τρεις ακόμη κατηγορίες και γι' αυτό ακριβώς το λόγο είναι πολύ δύσκολη η διάκρισή τους.
Το πρόβλημα αυτό θα πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα.
Επίσης μέχρι σήμερα και μέχρι να λειτουργήσει, (ύστερα από σχετική εξαγγελία του Υπουργείου Δικαιοσύνης) η έκτιση της ποινής φυλάκισης των τοξικομανών σε ειδικούς χώρους όπου θα συνδυάζεται η θεραπεία με την επανένταξη, οι τοξικομανείς εγκλείονται σε καταστήματα κράτησης μαζί με τους παραβάτες του κοινού ποινικού δικαίου.
Σε ορισμένα μόνο απ' αυτά, λειτουργούν προγράμματα κινητοποίησης για την προετοιμασία εισαγωγής τους σε θεραπευτικές κοινότητες.
Ιδιαίτερα προβλήματα απαντώνται όταν κάποιο εξαρτημένο άτομο, έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα θεραπείας και ταυτόχρονα είναι υπόδικο για αδικήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά, κλοπές και άλλες αξιόποινες πράξεις, με αποτέλεσμα πολλές φορές να διακόπτεται η θεραπεία απεξάρτησης που βρίσκεται σε εξέλιξη σε ειδικά θεραπευτικά κέντρα αποτοξίνωσης, και ξαφνικά να εγκλείεται στις φυλακές για έκτιση κάποιας ποινής, όπου ουσιαστικά αφήνεται στην τύχη του.
Μετά την έξοδο από την κοινότητα του θεραπευμένου πρώην χρήστη, ο κίνδυνος εμπλοκής του σε νέες περιπέτειες είναι πάντα ορατός.
Συχνές είναι οι περιπτώσεις που θεραπεύεται ο τοξικομανής από το πάθος του, για να γίνει σκλάβος ενός νέου των ηρεμιστικών δηλαδή φαρμάκων, που έπαιρνε κατά το στάδιο της θεραπείας του με αποτέλεσμα να γίνει ένας κανονικός "χαπάκιας".
Τέλος, σε οποιαδήποτε περίπτωση αποτοξίνωσης, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να αρχίσει πάλι ο αποθεραπευθείς τη χρήση ηρωίνης στην πρώτη του δυσκολία, ή ακόμα αν συναντήσει έναν παλιό του γνωστό, με τον οποίο έκαναν μαζί χρήση, ή βρεθεί σε ένα περιβάλλον που γίνεται μία τέτοια χρήση.
Εκεί το άτομο θα πρέπει να φανεί πολύ ισχυρό, να διαθέσει όλες τις ψυχικές του αντιστάσεις, μπροστά στον εκ νέου απειλούμενο πειρασμό και να κτυπήσει μετά μανίας γροθιά στο μαχαίρι, εφόσον μέσα του έχει συνειδητοποιήσει και έχει αποφασίσει, ότι θέλει να ζήσει.
Πολλές φορές αν όχι σχεδόν πάντα ο παραπάνω πειρασμός δημιουργείται σκόπιμα από τους πρώην "κολλητούς", μόνο και μόνο για να τον ξαναρίξουν στο "λούκι" για ευνόητους βέβαια λόγους που δεν είναι άλλοι από το χρήμα.
Η σκέψη ότι θα τον χαρακτηρίσουν "ξενέρωτο" και αναχρονιστικό του δημιουργεί ασφυκτικό κλοιό, με
γάλη ψυχολογική φόρτιση και τελικά, θέλοντας να φέρει το θάνατο πιο κοντά του,… ενδίδει.