Θρίλερ σπαγγέτι

 Γράφει ο Νικόλας Βαφειάδης

Αν τα Όσκαρ αργούσαν μια μέρα, ο ιταλικός λαός θα κέρδιζε το χρυσό αγαλματίδιο για το καλύτερο πολιτικό θρίλερ όχι της χρονιάς, αλλά της δεκαετίας. Την ώρα που ολόκληρη η Ευρώπη έχει στρέψει το βλέμμα της στις ιταλικές κάλπες, για να καταγράψει την ετυμηγορία του ιταλικού λαού, οι γείτονές μας σηκώνουν με...............
απορία τους ώμους, βαθύτατα διαιρεμένοι ανάμεσα στην μπερλουσκονική περιπέτεια, τον μπερσανο-μόντειο ορθολογισμό και στον ριζοσπαστισμό της μακράς σατιρικής παράδοσης του ευρωπαϊκού Νότου, που έχει ενσαρκώσει η μεγάλη έκπληξη των εκλογών, ο king-maker, Μπέπε Γκρίλο.
Ο Ιταλός αντι-συστημικός κωμικός είναι, μετά τη διήμερη περιπέτεια των ιταλικών εκλογών, ο άνθρωπος που κρατά στα χέρια του το κλειδί της επόμενης μέρας και, πιθανότατα, θα το ρίξει στον βυθό της Αδριατικής, προσβλέποντας σε καλύτερο ποσοστό, στις επόμενες εκλογές. Ήδη σε μια διαδικτυακή συνομιλία του, που μετέδωσε απευθείας η RAI, ο ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων εξέφρασε την πεποίθηση ότι σε τρία χρόνια θα είναι το πρώτο κόμμα στην ιταλική πολιτική σκηνή. Σε απόλυτους αριθμούς, τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, είναι το πρώτο κόμμα, όχι συνασπισμός, σε ψήφους για την ιταλική Κάτω Βουλή, με ποσοστό κοντά στο 26%. Ένα τόσο μεγάλο καινοφανές φαινόμενο είναι προφανές ότι δεν χωρούσε στις αναλυτικές φόρμες των δημοσκόπων που, για μια ακόμη φορά, στην ολισθηρή ιταλική πολιτική σκηνή, έπεσαν έξω.
Το μέγα πρόβλημα είναι πού πάει τώρα η Ιταλία και πώς αυτό επηρεάζει όλους τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς και ιδίως τον Νότο.  Μια αστάθεια θα μπορούσε να τινάξει στον αέρα τις θυσίες που έχουν υποστεί οι λαοί των χωρών του Νότου. Ενδεικτική είναι η αντίδραση του χρηματιστηρίου στο Μιλάνο, που μόλις έγιναν γνωστά τα πρώτα έξιτ πολ, με βάση τα οποία η Κεντροαριστερά του Μπερσάνι εξασφάλιζε τη νίκη με διαφορά έξι μονάδων, ο δείκτης απογειώθηκε κατά 4%. Όταν όμως άρχισε να φαίνεται το αδιέξοδο στην ιταλική Γερουσία, η ανατροπή ήταν γρήγορη και δραστική. Το ευρώ βρέθηκε να χάνει κοντά στη μία μονάδα - στο 1,3062, σε σχέση με το δολάριο - και τα κέρδη του δείκτη στο Μιλάνο εξανεμίστηκαν με ταχύτητα αστραπής, κλείνοντας στο +0,73%.
Η κατάσταση, όπως διαμορφώνεται τώρα, δείχνει μια Γερουσία χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, όπου τον κεντρικό ρόλο θα παίζουν ευκαιριακές συμμαχίες, ανάλογα με τα υπό ψήφιση νομοσχέδια. Χάρις στο περίπλοκο ιταλικό εκλογικό σύστημα, ο Μπερλουσκόνι, παρότι συγκεντρώνει σε εθνικό επίπεδο λιγότερες ψήφους από την κεντροαριστερή συμμαχία του Μπερσάνι για τη Γερουσία, εξασφαλίζει περισσότερες έδρες.
Το σύστημα της Ιταλίας προβλέπει έγκριση όλων των νομοσχεδίων, ακριβώς με το ίδιο κείμενο και από τη Βουλή των 630 βουλευτών και από τη Γερουσία των 315 εκλεγμένων μελών και των τεσσάρων ισόβιων γερουσιαστών. Το έργο αυτό μάλλον θα καταστεί δύσκολο, αν όχι αδύνατο, με μια διαιρεμένη Γερουσία ανάμεσα στον Μπέπε Γκρίλο που θέλει να βγάλει την Ιταλία από το ευρώ και τον Μπερλουσκόνι που θέλει να επιστρέψει φόρους και να κάνει αντάρτικο στην Ευρώπη από τη μια και τον Μπερσάνι - που υπόσχεται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις, αλλά με έμφαση στην ανάπτυξη - και τον Μόντι που ήθελε εντολή για συνέχιση του έργου του. Όμως, οι ψηφοφόροι αποδοκίμασαν τη λιτότητα, αλλά και τον ίδιο τον Σούπερ Μάριο, εξασφαλίζοντάς του, πάντως, ποσοστό οριακής πολιτικής επιβίωσης.
Η Ιταλία έχει μακρά εμπειρία σε κυβερνήσεις μειοψηφίας κι έχει μεγαλουργήσει σε περιόδους φαινομενικής ακυβερνησίας, καθώς η οικονομική της μηχανή ήταν πάντα καλολαδωμένη και παραγωγική. Στην εποχή των μεταρρυθμίσεων, των υψηλών επιτοκίων δανεισμού για το Νότο και της ύφεσης για την ευρωζώνη ωστόσο, είναι πολύ αμφίβολο το πόσο βιώσιμο είναι ένα κυβερνητικό σχήμα που θα είναι όμηρος ενός επαγγελματία κωμικού και μιας χαρισματικής τηλεπερσόνας που έχει πρώτιστο μέλημα τα πάρτι μπούγκα - μπούγκα. Μια από τις σκέψεις, που είπαν φωναχτά στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος, είναι να ψηφισθεί νέος εκλογικός νόμος και να οδηγηθεί η χώρα - τάχιστα - σε καινούριες εκλογές. Αντέχει, όμως, η Ιταλία και η Ευρώπη μια νέα περιπέτεια, ένα ιταλικό σπαγγέτι - θρίλερ;