Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Πόσα δράμια αριστεροσύνης έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα; Η δεξιά
στροφή του είναι ευθέως ανάλογη της αύξησης των ποσοστών του, ή έχουμε να
κάνουμε με γεωμετρική πρόοδο στην ανάπτυξη της δεξιάς του φυσιογνωμίας;
Αυτά τα ερωτήματα μοιάζει να βασανίζουν πλέον εκτός από τους
αριστερούς και τους δεξιούς σχολιαστές. Αντί να βάλουν στη πλάστιγγα τις
δυνατότητες, αδυναμίες, ευκαιρίες και πραγματικές απειλές της χώρας και για την
ελληνική κοινωνία εντός του συγκεκριμένου .......
διεθνούς περιβάλλοντος και
λαμβάνοντας υπόψιν την πολιτισμική, κοινωνική, πολιτική και παραγωγική υπόσταση
της χώρας στη συγκυρία, και μάλιστα σε συνδυασμό, τοποθετούν στην πλάστιγγα τον
ΣΥΡΙΖΑ για να μετρήσουν πόσο αριστερό βάρος χάνει, ή πόσο δεξιό παίρνει.
Η επιχείρηση καθημερινού ζυγίσματος της εγκύου-ΣΥΡΙΖΑ,
μάλλον καλό της/του κάνει, ιδιαίτερα στο βαθμό που προσδιορίζεται ως κόμμα στα
πρόθυρα της κυβέρνησης που καλύπτει ένα ευρύ ιδεολογικοπολιτικό φάσμα. Σε αυτό
που δεν κάνει καλό είναι στην πολιτική ωριμότητα του λαού και στην ανάπτυξη της
κριτικής ικανότητας του στα πολιτικά πράγματα. Η κριτική δεν είναι μια, είναι
τόσες όσες και οι μορφές αναλυτικής μεθόδου, όπου αυτή αναπτύσσεται και
δομείται ως αφήγηση. Άρα, η κριτική που ασκείς και η εκτίμηση που κάνεις ως
προς την τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ στο φάσμα αριστερά-δεξιά, αντιστοιχεί, ή
καλύτερα θα πρέπει να αντιστοιχεί στην μεθοδολογία που χρησιμοποιείς. Και
επειδή οι πολιτικές μεθοδολογίες εκτός από οντολογία (: η φύση της πραγματικότητας),
όπου έχει έννοια η διάσταση αριστερά-δεξιά, έχουν και επιστημολογία (: ο τρόπος
που αποκρυσταλλώνεται η γνώση ως συνείδηση και μοντέλο δράσης, η μορφή της
σχέσης του ερευνώντος με το αντικείμενο της έρευνάς του), όπως αντιλαμβάνεστε
το να βάζεις στη ζυγαριά ένα κόμμα δίχως να προσδιορίζεις τη φύση της
πλάστιγγας και τα δικά σου σταθμά, δεν είναι ό, τι το καλύτερο για την
σοβαρότητα της κρίσης σου.
Υποστηρίζοντας ότι αυτά που έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ προεκλογικά ήταν
αριστερά, ενώ αυτά που λέει σήμερα, εν όψη της δεύτερης κάλπης, έχουν σαφώς
χάσει αριστερό βάρος και κινούνται προς τα δεξιά, μπορεί απλώς να σημαίνει ότι
έτσι εξυπηρετείσαι να τα ερμηνεύεις, προσδοκώντας να δημιουργήσεις έναν
αφηγηματικό χώρο αριστερότερα για να τον καλύψεις με την κομματική σου
παρουσία, ή ότι παρερμήνευες την προεκλογική του αφήγηση, ή ότι παρερμηνεύεις
την σημερινή του, ή ότι η εξειδίκευση σε επίπεδο πρωτοβουλιών αφαιρεί τα
ιδεαλιστικά/αφηρημένα εκείνα στοιχεία που τον τοποθετούσαν αναμφισβήτητα στην
αριστερή οντολογία - παρότι αυτή
πρεσβεύει ότι δεν συνιστά ιδεαλισμό. Μπορεί και να σημαίνει απλώς ότι ο φορέας
αυτός αντί να κάνει αφηγηματική επίδειξη της ιδεολογίας του, την προσαρμόζει
στο πλαίσιο δυνατότητες – αδυναμίες – ευκαιρίες – απειλές, εντός του οποίου
λαμβάνει έννοια οποιαδήποτε κυβερνητική στρατηγική. Αυτό αποκαλείται προσαρμογή
ενός κυβερνητικού παράγοντα σε ένα γενικότερο διακυβερνητικό μοντέλο, το οποίο
επιδιώκει να μεταβάλει στο πλαίσιο της αριστερής ιδεολογίας που τον
προσδιορίζει οντολογικά.
Προσαρμογή δεν σημαίνει ταύτιση, αλλά ένταξη σ’ ένα
γενικότερο πλαίσιο διαπραγμάτευσης συμφερόντων και ταυτοτήτων. Όσοι πιστεύετε
ότι οι αριστεροί δεν διαπραγματεύονται στο πλαίσιο κεφαλαιοκρατικών καθεστώτων
σε κρατικό, υπερεθνικό ή διεθνές επίπεδο, καλώς κάνετε να το πιστεύετε, αν έτσι
εξυπηρετεί την ταυτότητα σας, μόνον που κακώς θεωρείτε ότι όσοι το αποτολμούν
αυτομάτως μεταβάλλονται σε δεξιούς. Όποιος θεωρεί ότι αριστερός είναι εκείνος
που δεν θέλει να έχει καμία σχέση με μοντέλα διακυβέρνησης στον καπιταλισμό,
δικαιούται ασφαλώς να θεωρεί όλους όσοι δεν ακολουθούν αυτή την πολιτική
πρακτική, δεξιούς. Με αυτήν την έννοια και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένας δεξιός φορέας.
Ευχαριστηθήκατε; Αν
είστε πράγματι αριστεροί και ευχαριστηθήκατε, επιτρέψτε μου να θεωρήσω ότι
είστε ανόητοι. Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να χάσει από αυτό. Η
αριστερά θα βγει χαμένη ως δύναμη προόδου, καθώς μόνη της τοποθετείται ξανά
εντός, εκτός και επί τα αυτά του συστήματος ηγεμονίας, παραμένοντας παράγοντας
πίεσης και όχι παράγοντας μεταπολίτευσης. Εάν κάποιοι φοβάστε την κυβερνητική
φθορά εντός του καπιταλισμού και προσδοκάτε να ασκήσετε μονοκομματική
διακυβέρνηση επί ενός σοσιαλισμού που δεν τον δομείτε επαναστατικά, αλλά τον
επαγγέλλεστε υπερβατικά, επιζητώντας κοινοβουλευτική νομιμοποίηση, τότε μάλλον
άδικα μετράτε και ξαναμετράτε στην πλάστιγγα αριστεροσύνης τον ΣΥΡΙΖΑ. Η δική
σας πλάστιγγα δεν χωράει κανέναν άλλον πέραν του εαυτού σας. Όποιον και να
βάλετε εκεί πάνω δεξιά θα γύρει. Είναι βέβαιο ότι με αυθεντικά σοσιαλιστικά
κριτήρια δεν μπορείς να κρίνεις κανέναν στον καπιταλισμό. Όπως είναι επίσης
βέβαιο ότι στον άτιμο τον καπιταλισμό, αν δεν ζήσεις πολιτευόμενος με αριστερό
φρόνημα και ισορροπώντας στον παράδοξο δημοκρατικό ζυγό μεταξύ ισότητας –
ελευθερίας, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να απολαύσεις ανθρώπινα και αστικά
δικαιώματα ή να ευημερήσεις.
Όσοι, λοιπόν, κακίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ για δεξιά στροφή,
γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα λαϊκής εξουσίας (ποτέ και
πουθενά δεν υπήρξε κάτι αντίστοιχο δίχως την συμμετοχή του στρατού και των
δυνάμεων ασφαλείας, αντίθετα εκεί όπου υπήρξε ριζοσπαστικοποίηση του κινήματος,
δίχως να υποστηριχθεί από μέρος της κρατικής μηχανής και του στρατού είχαμε τις
χειρότερες δικτατορίες), καλά κάνουν κρίνοντας με τα δικά τους σταθμά
(κομματικά και ιδεολογικά), αλλά δεν είναι καθόλου ειλικρινείς όταν αποκαλούν
τους ανθρώπους του ΣΥΡΙΖΑ απατεώνες. Απατεώνες ως προς τι; Προσπαθούν να
ξεγελάσουν την ζυγαριά ή αυτούς που τους ζυγίζουν; Με κάποια άλλα κριτήρια, εξίσου ορθά
επιστημολογικά, θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει απατεώνες αυτούς που ασκούν μία
παρελκυστική κριτική στις διακυβερνήσεις στον καπιταλισμό, συμμετέχοντας ωστόσο
στις διαδικασίες του, αλλά αρνούμενοι να διεκδικήσουν μια κυβέρνηση εργαζομένων
ή να συμμετέχουν σε κυβερνητικό ρόλο.
Φοβούνται, λέει, μήπως έτσι οι εργαζόμενοι παύσουν να
διεκδικούν και κάτσουν σπίτι τους! Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το κόμμα
που υποδύεται την κοινωνία των πολιτών και το εργατικό κίνημα! Δεν υπάρχει
χειρότερη κατάρα για τις δημοκρατίες τα κόμματα να ταυτίζονται με κινήματα! Άλλο
«εκφράζω» ή ακόμη είμαι «πολιτικός φορέας» του και άλλο εγώ είμαι το κίνημα,
είμαστε «ένα και το αυτό» με το κίνημα. Αυτό κι αν είναι πολιτική διαστροφή,
που οδηγεί αυτόματα σε αυταρχικά καθεστώτα, όπου μία ελίτ εξαπατά τον λαό, ισχυριζόμενη
ότι ή ίδια είναι «ο λαός», ενώ στην ουσία ο λαός καθοδηγείται για να εκφράζει
την βούληση της ελίτ. Προσέξτε, η αφηγηματική ταύτιση κόμματος κινήματος
οδήγησε στον γραφειοκρατικό σοσιαλισμό και στην κατάρρευσή του, Τότε, εκεί, η
κρίση του οικονομικού μοντέλου δεν μπόρεσε να καταστεί διαχειρίσιμη αποτελεσματικά
πολιτικά, εξαιτίας αυτής ακριβώς της ταύτισης και έτσι κατέρρευσε ολόκληρο το
καθεστώς διακυβέρνησης – όπου το μονοκομματικό κράτος δεν μετεξελίχθηκε
βαθμιαία και συγκροτημένα σε ολοκληρωμένη δομή της αγοράς. Στην τελευταία
περίπτωση (πχ Κίνα) ο εργαζόμενος υπέστη την χειρότερη εκμετάλλευση μετά το
τέλος της παραδοσιακής αποικιοκρατίας. Αυτά σύντομα, για να συνεννοηθούμε ως
προς την πλάστιγγα!
Είτε αριστερή κυβέρνηση, λοιπόν, προκύψει, είτε δεξιά, είτε
όπως αλλιώς θέλετε να την ορίσετε, οι εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να εκφράζουν
την αντίθεσή τους στα κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα, θα συνεχίσουν να απεργούν, να
διεκδικούν και να διαδηλώνουν. Δηλαδή, αν αύριο αλλάξει προσέγγιση το ΚΚΕ και
συμμετέχει ή υποστηρίξει με «ανοχή» μία αριστερή κυβέρνηση, θα πρέπει οι
εργαζόμενοι να κάτσουν στα αυγά τους και να πάψουν να ενδιαφέρονται, διότι θα
βρίσκεται «ο λαός» στην εξουσία; Να μείνουν ήσυχοι ότι αφού είναι οι αριστεροί
στην κυβέρνηση εξυπηρετούνται με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντά τους; Με το
που θα σχηματιστεί αριστερή κυβέρνηση θα πάψουν να υφίστανται ταξικές
αντιθέσεις, αποκλεισμοί και ανισότητα; Ή μήπως θα αρθεί η αντίθεση
εργασίας-κεφαλαίου; Λίγη σοβαρότητα στην κριτική μας δεν θα έβλαπτε!
Η αριστερή κυβέρνηση δεν θα φέρει τον σοσιαλιστικό
μετασχηματισμό στην Ελλάδα, ούτε θα μπορούσε να προκαλέσει την έξοδό μας από
την ΕΕ και το ευρώ, όχι γιατί δεν την οραματίζετε, αλλά επειδή δεν έχει νόημα.
Και δεν έχει νόημα επειδή δεν αναπτύχθηκε ένα κίνημα που θα τους έδινε νόημα.
Το κίνημα στην Ελλάδα, στον βαθμό που υφίσταται, ήταν/είναι μηχανισμός πίεσης,
διαπραγμάτευσης και όχι επαναστατικής ρήξης με την μεταμοντέρνα οντότητα που
αντικατέστησε τον διπολισμό στην Ευρώπη. Η Ευρώπη επανενώθηκε κάτω από το
σκήπτρο του χρηματοπιστωτικού λόμπυ και αυτό είναι αποτέλεσμα της κατάρρευσης
του υπαρκτού σοσιαλισμού. Αντί λοιπόν να καταριόμαστε την πραγματικότητα, καλό
είναι να πετάξουμε την σκουριασμένη ζυγαριά μας στην ιστορία, όπου ανήκει και
να δούμε τι θα κάνουμε εντός του νέου νεοφιλελεύθερου καθεστώτος που
κυριάρχησε.
Μέσα σε αυτό το μεταμοντέρνο (υπερεθνικό) καθεστώς
χρεοκόπησε μια χώρα στον πυρήνα της ΕΕ
και αυτό είναι ΚΡΙΣΙΜΟ στοιχείο για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής οντότητας. Είναι
βόμβα στα θεμέλια της ΕΕ. Αυτή την βόμβα κρατάμε στα χέρια μας σήμερα οι
Έλληνες. Αν την αξιοποιήσουμε έξυπνα θα προσφέρουμε δημοκρατία και ευημερία στα
δύο-τρίτα της κοινωνίας που βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση, αν όχι η κατάσταση
θα επιδεινωθεί δραματικά, δίχως να υπάρχουν επαναστατικές προϋποθέσεις για
σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.
Με αυτές τις σκέψεις καταλήγω ότι θα πρέπει να σταματήσουμε
τις μικρότητες και την χυδαία πολιτική σπέκουλα με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν
καταλαβαίνετε ότι αυτή την στιγμή και υπό τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί
στο εσωτερικό δεν υπάρχει κανείς άλλος να αναδιαπραγματευθεί ουσιαστικά τα
συμφέροντα της ελληνικής κοινωνίας, μέσα στο χάος της ευρωχρεοκοπίας, που
προκαλείται από την δρομολογημένη από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ και ολόκληρο το σημερινό
καθεστώς, κατάσταση μετάλλαξης της χώρας σε «ευρωποιημένο προτεκτοράτο»; Δεν είναι απαίσια αισχρό να ζητάμε από αυτούς
τους ανθρώπους να επαναφέρουν τα πράγματα εκεί που ήταν πριν ξεκινήσει η
περιπέτεια της πτώχευσης, των δανειακών συμβάσεων και της ελεεινής
αναδιάρθρωσης του χρέους; Ήταν υπερβολή τότε που εξηγούσα ότι αυτά πρέπει να τα
προλάβουμε, να ξεσηκωθούμε και να αντιδράσουμε πριν επισυμβούν, καθώς μετά θα
είναι αργά και δεν θα αντιστρέφεται η κατάσταση; Μια αριστερή κυβέρνηση δεν
μπορεί να γυρίσει τον χρόνο πίσω, θα μπορούσε όμως να μεταβάλει με την ενεργό
συμπαράσταση του ελληνικού λαού, τον πολιτικό χωρόχρονο από εδώ και εμπρός,
προς όφελος των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων, αλλά και των υπόλοιπων λαών της
Ευρώπης που κάθονται πάνω στην φούσκα που προκάλεσε ο χρηματιστής και ο διεθνής
τραπεζίτης. Αυτό είναι το δικό μου κριτήριο αξιολόγησης μιας πιθανής νέας
διακυβέρνησης στη χώρα. Και αυτό το αποκαλώ αριστερή προοπτική, που έχει ανάγκη
και αριστερούς και κεντρώους και δεξιούς για να αυγατίσει πολιτικά. Αν η
αναδιαπραγμάτευση του status της χώρας εντός της ΕΕ αποτύχει, θα έχει αποτύχει
και η ΕΕ, με αποτέλεσμα την διάλυσή της. Μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα
θέτει εκ των πραγμάτων το ζήτημα της δημοκρατίας στην Ευρώπη, το οποίο ούτως ή
άλλως προβάλει πλέον ως αντίπαλη αφήγηση στην ολοκληρωμένη οικονομική
διακυβέρνηση και στην παγκόσμια κυβέρνηση.
Το πραγματικό δίλημμα στην ΕΕ σήμερα είναι ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ή
ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΣΜΟΣ. Μεταμόρφωση της ΕΕ σε μια
Δημοκρατική Ένωση Λαών ή ολοκλήρωση ενός κεφαλαιοκρατικού τέρατος, που
θα κατασκευάζει επίπλαστα έναν κοινό λαό, ρομποτοποιημένων υποκειμένων, υπό την διεύθυνση μιας
φεουδαλικού τύπου βασιλείας. Πρόοδος ή διάλυση; Και αυτό δεν λέγεται «ευρωμονόδρομος», αγαπητοί φίλοι – που
δεν σας «αρέσουν» «οι φίλοι», αλλά μόνον οι εχθροί και οι οπαδοί! Λέγεται κρίση
του συντηρητικού ευρωμονόδρομου και
αναζήτηση μιας προοδευτικής προοπτικής για την Ένωση, όπου θα αναπτυχθεί ένα
αγωνιστικό πλαίσιο δημοκρατικής δράσης κοινωνικών τάξεων και εθνών. Πάψετε
να ονειρεύεστε ένα νέο σχίσμα στην
Ευρώπη σαν και αυτό που ακολούθησε τις διευθετήσεις μετά τον Β’ Παγκόσμιο
πόλεμο! Αυτό δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση προοδευτικό ιδανικό, είναι
κακόγουστη φάρσα.
Η ΕΕ, όπως δομείται και λειτουργεί θεσμικά, πτώχευσε ως
διακυβέρνηση μαζί με το ελληνικό κράτος. Είτε θα αναγεννηθεί μαζί με το
ελληνικό κράτος ως δημοκρατικό φαινόμενο, είτε θα διαλυθεί, ή θα μεταβληθεί σε
απολύτως στυγνό ολοκληρωτικό καθεστώς. Αν απορρίψουμε την τελευταία «επιλογή»,
μένουν μόνον δύο και είναι μάλλον απολιτικό να ξεκινάς από την δεύτερη, από τη
στιγμή μάλιστα που δεν προσφέρεις επαναστατική λύση. Μόνον η κοινωνία μπορεί να
κρατήσει τον ΣΥΡΙΖΑ αριστερά. Αντί όμως γι’ αυτό δεξιοί και «παραδοσιακοί»
αριστεροί κομματικοί φορείς και οπαδοί τον σπρώχνουνε σήμερα δεξιά για να
αποδείξουν την αναξιοπιστία του και την καλή λειτουργία της ζυγαριάς τους.
Άσχημα κάνουν, από τη στιγμή μάλιστα που η ζυγαριά τους έχει αποδειχθεί
ιστορικά αναξιόπιστη με μπόλικες μεταβολές στα σταθμά!!
ΥΓ. Ειλικρινά, δεν ξέρω πολιτικά που θα μπορούσε να
καταλήξει ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν παίρνω τίποτε τοις μετρητοίς την αφήγησή του,
καταλαβαίνω ωστόσο ότι δεν υπάρχει άλλη επωφελής λύση για τον ελληνικό λαό στην
συγκυρία από μια αριστερή διακυβέρνηση. Το να την παρομοιάσω με το κυβερνητικό
ΠΑΣΟΚ, μάλλον θα φανέρωνε, αν όχι μικροψυχία και κομματική ιδιοτέλεια,
τουλάχιστον ανικανότητα πολιτικής ανάλυσης και τελεολογική θεώρηση των πολιτικών
φαινομένων. Μην ζορίζετε το παρόν και το μέλλον στον πολιτικό κορσέ του μυαλού
σας! Ένα από τα δύο θα ζημιωθεί…