Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
“Αυτό που για κάποιον είναι
φάρμακο, μπορεί για κάποιον άλλο να είναι δηλητήριο», έγραφε πριν
είκοσι αιώνες ο Λατίνος ποιητής Titus Lucretius Carus,
θέλοντας να δείξει πως δεν υπάρχει το ιδανικό φάρμακο για όλους ανεξαιρέτως τους
οργανισμούς. Ακούγοντας τα..........
τελευταία χρόνια έλληνες πολιτικούς και οικονομικούς
αναλυτές, να αναπαράγουν και να διαδίδουν αμάσητα τις γενικευμένες και ενιαίες
συνταγές για τις οικονομίες όλων ανεξαιρέτως των χωρών, ανεπτυγμένων και μη, που
μας έρχονται απ’ το βιομηχανικό Βορρά, η ρήση του Lucretius αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
Οι διασημότεροι θεωρητικοί
προστατευτισμού της εθνικής οικονομίας, οι οποίοι έγιναν γνωστοί σαν εκπρόσωποι
του «Οικονομικού Εθνικισμού» του 19ου αιώνα, ήταν ο Γερμανός F. List και ο Αμερικανός H.C. Carey. Όταν στις αρχές του 19ου
αιώνα, η βιομηχανικά προχωρημένη Αγγλία πλημμύριζε με τα βιομηχανικά προϊόντα
της τις διεθνείς αγορές, οι ως άνω δύο θεωρητικοί έκρουαν τον κώδωνα του
κινδύνου.
Ο πρώτος, ο Γερμανός List, δημιούργησε το Εθνικό
Σύστημα Πολιτικής Οικονομίας βάζοντας περιορισμούς στην εισαγωγή βιομηχανικών
προϊόντων από την Αγγλία, μέχρι την περίοδο σταθεροποίησης της γερμανικής
βιομηχανίας.
Την ίδια περίοδο ο Carey, ακόμη πιο «φονταμενταλιστής», ζητούσε όχι μόνο τον
προσωρινό αλλά το μόνιμο προστατευτισμό και μάλιστα σε όλα τα προϊόντα ακόμη
και τα αγροτικά. «Δεν μπορεί η Αγγλία να
αγοράζει φθηνά τις πρώτες ύλες και να μεταπουλάει ακριβά τα βιομηχανικά
προϊόντα, κρατώντας τις ΗΠΑ σε αποικιακή κατάσταση», έγραφε τότε ο H.C. Carey.
Πως είναι δυνατόν, η ιδανική
μέχρι χθες συνταγή των Γερμανών και των Αμερικανών για τις αδύναμες οικονομίες
τους να είναι σήμερα λανθασμένες για τις αδύναμες οικονομίες χωρών όπως της Ελλάδας,
της Πορτογαλίας κ.α.;
Σε μια προεκλογική συγκέντρωση των
Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών το 1985, ρωτήθηκε ο Καγκελάριος της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ από
έναν οπαδό του «Γιατί κύριε Πρόεδρε δίνουμε εμείς χρήματα στους τεμπέληδες του
Νότου;» (η Γερμανία χρηματοδοτούσε τότε το
28% του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΟΚ).
Ο Καγκελάριος ήταν σαφής και
επεξηγηματικός: «Είμαστε μία κατ εξοχήν εξαγωγική χώρα με ανταγωνιστικά
βιομηχανικά προϊόντα και μία εσωτερική αγορά 60 εκατομμυρίων ( πριν την
ενσωμάτωση της πρώην Ανατολικής Γερμανίας). Σε λίγα χρόνια θα έχουμε μία
εσωτερική αγορά άνω των 300 εκατομμυρίων καταναλωτών, στην οποία τα Γερμανικά
βιομηχανικά προϊόντα θα επικρατήσουν γιατί είναι ασυναγώνιστα. Για να γίνει
όμως αυτό θα πρέπει να αρθούν όλες οι δεσμεύσεις στην ελεύθερη μετακίνηση
κεφαλαίου και εργασίας. Επειδή οι οικονομίες των κρατών μελών
του Ευρωπαϊκού Νότου δεν μπορούν να αντέξουν προς το παρόν τον ελεύθερο
ανταγωνισμό, για το λόγο αυτό συμφωνήσαμε να τους βοηθήσουμε για μερικά χρόνια
για να φθάσουν οι εθνικές οικονομίες τους σε ένα τέτοιο επίπεδο, ώστε με την
άρση των περιορισμών στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίου και εργασίας να μην
καταρρεύσουν». Οι πλούσιοι του Βορρά δεν περίμεναν βεβαίως την ουσιαστική
οικονομική σύγκλιση για να αρχίσουν να παίρνουν πίσω τα χρήματά τους. Σύμφωνα
με έρευνες, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των κοινοτικών πόρων προς τις οικονομίες
του Νότου, που πλησιάζει το 50%, ξαναεπιστρέφει στο Βορρά με τη μορφή
προμηθειών.
Σήμερα, ακόμη και ο πιο
φιλοευρωπαϊστής κάτοικος του ευρωπαϊκού Νότου έχει καταλάβει ότι οι πολιτικοί
μας και οι σοφοί οικονομικοί αναλυτές μας, «είδαν το τυρί αλλά όχι και τη
φάκα». Ο Νότος βρίσκεται στα όρια της χρεοκοπίας και η Γερμανία σπάει το ένα
ρεκόρ μετά το άλλο, με 500 δις εξαγωγές το 2011 και με τα χαμηλότερα επιτόκια
στεγαστικών δανείων στην ιστορία της, αφού ο Νότος δανείζεται με 6,5% και η
Γερμανία με 0%. Μόνο τον περασμένο Απρίλιο 31 δις καταθέσεις ισπανών
μετακόμισαν σε γερμανικές τράπεζες παρότι τα επιτόκια είναι ισχνά αλλά πιο
ασφαλή.
Αυτά είναι μόνο μερικά δείγματα από την προσδοκώμενη
σύγκλιση Βορρά και Νότου που επαγγέλονταν πριν δυο δεκαετίες οι φιλοευρωπαϊστές και δεν
μιλάμε βεβαίως για την ανεργία και τους άλλους αρνητικούς δείκτες των χωρών του
Νότου, που είναι αποτέλεσμα των υπέρ-θετικών δεικτών των χωρών του Βορρά. H έγκυρη
γερμανική εφημερίδα Die Zeit,
στη σημερινή της ηλεκτρονική έκδοση, με τίτλο «Η Ελλάδα καταρρέει», γράφει
«κάποιος πρέπει να σβήσει το φως. Οι γέροι παίρνουν τις καταθέσεις τους από τις
τράπεζες μέσα σε πλαστικές σακούλες και οι νέοι μεταναστεύουν». Πόσο μπορεί να
αντέξει μια χώρα κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες και πόσο μπορεί να αντέξει μια
ένωση χωρών, όπου τα ελλείμματα και οι ζημιές του Νότου είναι τα πλεονάσματα και
τα κέρδη του Βορρά;
Η ΕΕ μοιάζει σαν ένα μικρό σκάφος σε ταραγμένα νερά. Αν
αυτοί που το κυβερνούν αγνοήσουν τις τύχες των υπολοίπων, τότε οι οργισμένοι
μπορεί να πληγώσουν πάρα πολλούς και οι άρρωστοι να μολύνουν τους πάντες.
Δυστυχώς, κάποιοι ηγέτες της δεν το έχουν καταλάβει ακόμη.
Είναι καιρός να τους
το δείξουμε στις εκλογές.