Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Σήμερα επιτρέψτε μου μια εξαίρεση: αφήστε να μιλήσει η
εμπειρία που αποκόμισα ως δημοσιογράφος στην Ελλάδα, εις βάρος της γνώσης μου.
Σχεδόν ποτέ δεν το κάνω, περισσότερο για ηθικούς λόγους, παρά για συστηματικούς,
αν και βασιλεύουν αμφότεροι. Η όποια εμπειρία (μας) είναι αναπόσπαστο κομμάτι
της γνώσης (μας) ασφαλώς, αλλά........
ποτέ δεν πρέπει η περιστασιακή αντίληψη
καταστάσεων να επιβαρύνει μια πολιτική αφήγηση σαν και αυτή που αναπτύσσω.
Απαιτείται αφαίρεση, αποστασιοποίηση, αναθεώρηση και αναστοχασμός στη βάση
σύγχρονων εμπειριών και θεωρητικών (μεθοδολογικών) προσεγγίσεων, οι οποίες στην
ουσία αποτελούν από μόνες τους νέες εμπειρίες που μεταμορφώνουν τις παλαιές.
Αυτό αποτελεί την «συστηματική» μου ένσταση. Η ηθική σχετίζεται με τη δυσκολία
που έχω να σχολιάζω απροκατάληπτα συμβάντα που καθόρισαν την δική μου τύχη,
πορεία και ανάγκη να τα υπερβώ.
Η μακρά δημοσιογραφική μου εμπειρία στην Ελλάδα είναι πλήρης
προκαταλήψεων και αυτό δεν μου επιτρέπει να σχολιάζω με σχετική ουδετερότητα
(ούτε καν να σκεφτείτε τον όρο αντικειμενικότητα) ενέργειες προσώπων που
γνωρίζω και συμβάντα που βίωσα, ούτε καν να αντλώ αποκλειστικά από αυτά.. Είναι
ανήθικο, ανώριμο, εκτός από προβληματικό με όρους συστηματικής προσέγγισης.
Σήμερα, όμως, θα πράξω το «απαγορευμένο» από τη συνείδησή μου - εξυπηρετώντας
ένα ανώτερο σκοπό που θα καταλάβετε στη συνέχεια - επιχειρώντας ασφαλώς η
«ανηθικότητά» μου, να μην φτάσει στα όρια της χυδαιότητας.
Κοιτάξτε, ο διχασμός μεταξύ «μνημονιακών» και
«αντιμνημονιακών» είναι απατηλός, κρίνοντας από τα πρόσωπα που θέτουν
υποψηφιότητα για βουλευτές σε τούτες τις πολύ ιδιαίτερες, όπως έχω εξηγήσει,
εκλογές. «Αδελφές και παλικάρια γίνονται θεατρινίστικα μαλλιά κουβάρια», όπως
θα έλεγαν και οι μύστες του νεοφιλελεύθερου πολιτισμού της ξεμυαλισμένης
Ελλάδας, την ώρα που, πίσω από το παραβάν της προεκλογικής ρητορείας, ακούγεται
η τσατσά να χαρακτηρίζει την καλτεριμιτζού , πουτάνα! Για να καταλήξουμε
πιθανότητα να ξαναπεί ο θυμόσοφος λαός, αντικρίζοντας το αποτέλεσμα της
ψηφοφορίας στις γενικές εκλογές: « Όμοιος τον όμοιο γύρευε, πουτάνα την
πουτάνα, κι ο κερατάς τον κερατά να περπατούν αντάμα»!
Αν ρίξεις μία ματιά πίσω από το ξύλινο γλωσσικό παραβάν
αυτής της κάλπης θα αντιληφθείς το κάλπικο του προεκλογικού εγχειρήματος σε
επίπεδο προσώπων. Εμφανίζονται διχασμένοι μακρο-πολιτικώς, αυτοί που είναι
αδιάσπαστοι και αδιαχώριστοι μικρο-πολιτικώς! Αντικρίζω τις λίστες με τις
υποψηφιότητες στα περισσότερα κόμματα και διασκεδάζω με τη νέα επιχείρηση να
διαμορφωθούν απολύτως πλαστές, κάθετες διαχωριστικές γραμμές μέσα στο φαντασιακό
παραβάν, με κριτήριο την στάση που εμφανίζεται να υιοθετεί ο κάθε υποψήφιος ως
προς το μνημόνιο! Το απολύτως φαιδρό είναι ότι αυτό δεν συνδέεται καν με τη
γενικότερη στάση των κομμάτων στα οποία αυτοί οι ντερμπεντέρηδες και
ντερμπεντέρισσες εντάσσονται. Έτσι εμφανίζονται διχασμοί μεταξύ «μνημονιακών»
και «αντιμνημονιακών» μέσα στα ίδια τα κόμματα, ασχέτως αν αυτά επισήμως
τοποθετούνται στον «μνημονικό άξονα» ή στην τάχαμου «αντιμνημονιακή» συμμαχία. Προφανώς
η παρατήρηση αυτή αφορά στον δεξιό χώρο, στην κεντροδεξιά και στην κεντροαριστερά,
συμπεριλαμβανομένου του κόμματος του αγαπητού Φ. Κουβέλη.
Αυτό είναι το ένα ζήτημα που ερεθίζει τη μνήμη μου,
φέρνοντας μπροστά μου φαιδρές προσωπικότητες που αλλάζουν απόψεις και στάσεις
σαν τα πουκάμισα, τις οποίες είχα απωθήσει. Διαβάζω περί νεόκοπων
αντιμνημονιακών υποψηφίων βουλευτών, οι οποίοι σε όλη τους την επαγγελματική
ζωή μέχρι σήμερα υπηρέτησαν με ιδιαίτερο ζήλο λογής-λογής διαπλεκόμενα συμφέροντα.
Οι άνθρωποι το μόνο που γνώριζαν είναι το πώς «συντάσσονται» τα μνημόνια με την
διαπλοκή, ή πώς κανείς έρπει, φτύνοντας εκεί που έγλειφε και γλείφοντας εκεί
που προηγουμένως έφτυνε. Η μικρο-πολιτική τους συγκρότηση τους ενέτασσε
ορθολογικώς στην αλυσίδα της διαπλοκής, η οποία αποτελούσε την ασφάλεια και τον
τρόπο της προσωπικής τους ευημερίας. Στον βαθμό που οι άνθρωποι αυτοί σήμερα
εμφανίζονται να εναντιώνονται στην στρατηγική της τρόικας, εννοούν μάλλον ότι
απειλείται με κατατεμαχισμό η αλυσίδα αυτή ή προδηλώνεται ότι μέσω της
«αντιμνημονιακής» τους ρητορείας επιδιώκουν να ικανοποιήσουν εκείνα τα
διαπλεκόμενα συμφέροντα που δεν επιθυμούν η λαϊκή αντίθεση στις επιλογές της
τρόικας και στον ρόλο της στην Ελλάδα, να εκφραστεί σε ένα αντιηγεμονικό ή
εναλλακτικά ηγεμονικό πλαίσιο.
Το άλλο ζήτημα αφορά πολιτικούς οι οποίοι, παρότι έχουν
εμπλακεί σε ζοφερά σκάνδαλα τα οποία στην πλειονότητά τους έχουν διασκεδαστεί
από επιτροπές της βουλής, εμφανίζονται διαπρύσιοι κήρυκες της διαφάνειας, της
λογοδοσίας και της διάκρισης των εξουσιών, την ώρα μάλιστα που η σχέση των
ανώτερων κλιμακίων της δικαιοσύνης με πολιτικές οικογένειες αποκαλύπτεται να
είναι δύσοσμα προκλητική. Και αυτοί οι πολιτικοί, παρότι έδωσαν αγώνα για να
ενταχθεί η χώρα άρον-άρον στο χρεοστάσιο και άνευ όρων να υιοθετήσει μία
εμφανέστατα από την αρχή καταστροφική για την κοινωνία και οικονομία
στρατηγική, περιφέρονται τώρα προεκλογικώς από κανάλι σε κανάλι και από «ρούγα
σε ρούγα», διατυπώνοντας έντονες επιφυλάξεις για το σχέδιο της τρόικας σε
αντιμνημονιακούς τόνους. Πρόκειται για παρέλαση σκουπιδιών, που τόσα χρόνια
πούλαγαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Μέχρι που έσκασε η φούσκα, στοιχείο της
οποίας είναι και οι ίδιοι, αλλά κάνουν ότι δεν τους αφορά προσωπικά αυτό που
συμβαίνει. Αυτοί ήταν καλοί πολιτικοί, με καλές προθέσεις, αλλά, βλέπετε, ο
λαός είχε κακό γονίδιο που τον οδηγούσε στον εξευτελισμό, την παραοικονομία και
το ρουσφέτι!
Πριν από χρόνια είχα ραντεβού με έναν σημαντικό πολιτικό για
να μου δώσει συνέντευξη στο γραφείο του. Φτάσαμε, όπως είχαμε συνεννοηθεί,
νωρίτερα από τους συνεργάτες του. Συναντηθήκαμε τυχαία στην είσοδο της
πολυκατοικίας όπου στεγαζόταν το γραφείο του. Μπήκαμε μαζί στο ασανσέρ και όταν
ανοίξαμε την πόρτα αντικρίσαμε πέντε-έξι ψηφοφόρους του να περιμένουν
υπομονετικά. Στο χαλάκι της πόρτας του γραφείου ήταν σκορπισμένο ένα μέρος
προφανώς της αλληλογραφίας του. Μόλις τον είδαν να ξεπροβάλλει από το ασανσέρ
όρμισαν πάνω του για να του σφίξουν το χέρι και αμέσως μετά δύο από αυτούς
έκαναν κυριολεκτικά βουτιά για να μαζέψουν τους φακέλους από το πάτωμα ώστε να
μην μπει ο ίδιος προφανώς στην ταλαιπωρία να τους μαζέψει μόνος του. Τελικά ο
ένας υποχώρησε και παρέμεινε γονατισμένη στο πάτωμα μία γριά. Ο πολιτικός μας
τότε, δίχως καν να δώσει σημασία, ή να πει κάποια κουβέντα, δρασκέλισε το
κατώφλι περνώντας πάνω από την γριά. Καθώς μάλλον κατάλαβε ότι η εικόνα με
σόκαρε, με το που πέρασα στο εσωτερικό, αφού περίμενα να μπουν όλοι οι
«πελάτες» μέσα, ο πολιτικός μου είπε: «Έτσι εκφράζουν την αγάπη τους»! Κι εγώ
κατάλαβα με τον πλέον παραστατικό τρόπο, πώς εκφράζουν την αγάπη τους οι
παραδοσιακοί πολιτικοί! Περνώντας πάνω από γονατισμένες γριές…
Σήμερα παρατηρώ κάτι ανάλογο να διαπράττει ένα μεγάλο μέρος
αυτών των παραδοσιακών πολιτικών της μεταπολίτευσης, που μάλιστα αρέσκονται να
μοντερνίζουν. Επιδιώκουν, σφυρίζοντας ανέμελα, να πηδήξουν πάνω από το
γονατισμένο τμήμα του εκλογικού σώματος για να ξαναμπούν θριαμβευτικά στην
βουλή. Πρώτα γονατίζουμε τον κόσμο με μέτρα ελεεινής φτωχοποίησης, μετά
εξουδετερώνουμε απολύτως το ηθικό του και όταν αυτός σκύψει από τις
ανυπέρβλητες δυσκολίες και το προσωπικό αδιέξοδο, είμαστε βέβαιοι ότι θα συρθεί
γονατιστός μπροστά μας, αναζητώντας την τελευταία ελπίδα. Τότε εμείς τον …
πηδάμε, κομπάζοντας κι από πάνω για τους σταθερούς δεσμούς λατρείας και αγάπης
του λαού προς το πρόσωπό μας. Έτσι κάνουν τα σκουπίδια!
Φίλοι, σ’ αυτές τις εκλογές θα ακούσετε περισσότερο από
οποιαδήποτε άλλη φορά τις λέξεις: Συμπάθεια, αλληλεγγύη, συμπόνια,
συμπαράσταση, ανιδιοτέλεια, κατανόηση, ανθρωπιά. Θα τις εκστομίζουν οι πλέον
άπονοι, χυδαίοι και ψυχροί ωφελιμιστές. Εκείνοι που, είτε ως κόμβοι της
διαπλοκής, είτε ως νήματά της, πίστεψαν ότι διαθέτουν κάποια ιδιαίτερη ευλογία,
κάποιο ιδιαίτερο χάρισμα στο να εξαπατούν τον κόσμο, μοιράζοντας ρουσφέτια ή
υιοθετώντας ένα γλοιώδες ψυχοπονιάρικο ύφος, το όποιο θα έπρεπε να είναι
αποκρουστικό σε κάθε περίπτωση και ιδιαίτερα σε
ο,τι αφορά στους τηλεοπτικούς δημοσιογράφους του είδους. Αναφέρομαι
στους γλοιώδεις, «αλτρουιστές», καραγκιόζηδες, ανένδοτους υπερασπιστές του
δημόσιου συμφέροντος …κάποιου πάτρωνα (ιδιοκτήτη ΜΜΕ). Στους ιδιαίτερα
ευαίσθητους, αυτοπροβαλλομένους ως μύστες του δικαίου και της κοινής λογικής, η
οποία δεν έχει πρόβλημα από ότι φαίνεται από μνημονιακή να μεταστρέφεται σε
«αντιμνημονιακή», απλώς για να διασκεδαστεί η πραγματικότητα του αδιέξοδου
χρεοστασίου που υιοθετήθηκε ή/και για να φωτιστεί το πολιτικώς γκρίζο πρόσωπο
του/της υποψηφίου.
Είμαι βέβαιος ότι ο εσμός αυτός των μορφών που μόλυναν με
την παρουσία τους τον δημόσιο βίο της χώρας τα τελευταία 20 – 30 και σε κάποιες
περιπτώσεις περισσότερα χρόνια, δεν έχει συνείδηση πόσο αποκρουστικός φαντάζει,
όχι απλώς στα μάτια αυτών που τους ξέρουν προσωπικά, αλλά και όσων τους
παρακολουθούν τόσα χρόνια τηλεοπτικά. Η προεκλογική τους προσπάθεια, μάλιστα,
να εμφανιστούν ως «αντιμνημονιακοί», από την στιγμή που αποτελούν στοιχείο της
δομής ενός καθεστώτος που συνειδητά επέλεξε την συγκεκριμένη ελεεινή μορφή
χρεοστασίου για να αποφύγει την άναρχη εσωτερική κρίση και διάλυση, είναι
κυριολεκτικώς εμετική. Τα «σκουπίδια» δεν έχουν θέση στην κάλπη. Η θέση των σκουπιδιών
είναι στον κάδο απορριμάτων - που δεν θα σταλεί για ανακύκλωση! Και κυρίως
προσέξτε: Μην ρίξετε τα σκουπίδια στη θάλασσα! Αν είναι να μείνει κάτι καθαρό
στον τόπο αυτόν για να αυγατίσει η ελπίδα για δημοκρατική και παραγωγική
αναδιοργάνωση, ας είναι η θάλασσα! Αυτή αποτελεί την ιστορία που ξέχασες ή δεν
έμαθες ποτέ και από αυτήν γεννήθηκε ό,τι καλό συνέβη στον τόπο αυτόν. Αν δεν
νοιώσεις την αξιοπρέπεια και την πολιτικο-ιστορική δύναμη που πηγάζει από τα
νερά μας, τότε πολύ φοβάμαι ότι σύντομα μετεκλογικώς θα (ξανα)αισθανθείς
κερατάς!