Ποιος θυμάται τη «μάχη του τελάρου»; Οι νεότεροι σίγουρα όχι. Ήταν η πρώτη απόπειρα να χτυπηθούν οι μεσάζοντες και να μειωθεί η διαφορά της τιμής των προϊόντων από το χωράφι ως το ράφι. Εγινε πριν από 30 χρόνια, μόλις ανέλαβε για πρώτη φορά τη διακυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ. Αλλά πήγε στράφι. Διότι όσοι πήγαν να ........
παραμερίσουν τους μεσάζοντες ξέμειναν από τελάρα! Και οι μεσάζοντες ζουν και βασιλεύουν.
Τώρα το θέμα αναθερμαίνεται με τη «μάχη της πατάτας», η οποία αρχίζει να γίνεται και αντικείμενο πολιτικής διαμάχης και εκμετάλλευσης. Όμως, το πρόβλημα της διάθεσης των αγροτικών προϊόντων και η μείωση των-όντως υψηλών σε πολλές περιπτώσεις-τιμών τους δεν λύνεται με ντουφεκιές στον αέρα. Απαιτεί σχέδιο, οργάνωση και αντοχή στο χρόνο. Διαφορετικά σε λίγο οι μεσάζοντες θα επανέλθουν θριαμβευτές.
Το θέμα πήρε και πολιτικές διαστάσεις με την, όντως ακατανόητη, επίθεση του ΚΚΕ στο «κίνημα της πατάτας», πίσω από το οποίο βλέπει δάκτυλο της κυβέρνησης, των μεγάλων σούπερ μάρκετ, ακόμη και των ιδιοκτητών ΜΜΕ (ναι, όλοι αυτοί σχεδίαζαν τόσους μήνες πώς θα έφταναν οι πατάτες Νευροκοπίου χωρίς μεσάζοντες σε κάποιους καταναλωτές!). Για να μην νικήσουν, λοιπόν, όλοι αυτοί οι φωστήρες του Περισσού προτείνουν να… φύγουμε από την Ευρωπαϊκή Ενωση, να υπάρξει «κεντρικός σχεδιασμός» και «να κοινωνικοποιηθούν τα μέσα παραγωγής» (όπως έγινε, δηλαδή, στον πάλαι ποτέ «υπαρκτό σοσιαλισμό» με τα άδεια ή φτωχά ράφια για το πόπολο και τα λίγα πλούσια καταστήματα για την νομενκλατούρα).
Αυτές οι «αριστερές» ανοησίες δεν σημαίνουν ότι, από την άλλη, με άρπα κόλλα «κινήματα» τύπου πατάτας θα λυθεί το πρόβλημα των αγροτικών προϊόντων προς όφελος και του παραγωγού και του καταναλωτή. Αν μείνουν στα «γιουρούσια» (σήμερα μερικούς τόνους πατάτας εδώ, αύριο μερικές χιλιάδες αρνιά εκεί) σίγουρα θα αποτύχουν. Κατά τούτο έχει δίκιο το ΚΚΕ.
Όμως, επειδή δεν μπορούμε να περιμένουμε να ΄ρθει ο Σοσιαλισμός για να πέσουν οι τιμές, οι παραγωγοί μπορούν να οργανωθούν καλύτερα. Να φτιάξουν υγιείς και ισχυρούς συνεταιρισμούς, που θα μπορούν να διαπραγματεύονται με τους ισχυρούς πελάτες τους. Και, βέβαια, πρέπει να αποφασίσουν ότι θα μπουν στην αγορά με καθαρούς όρους (για παράδειγμα με γνήσια τιμολόγια, που θα δείχνουν πόσο πουλάνε «στο χωράφι» και όχι να υπογράφουν ό,τι θέλει ο έμπορος, ώστε να μην μπορεί να τον πιάσει κανένας έλεγχος).
Το πρόβλημα είναι σύνθετο και γι’ αυτό δύσκολο. Και δεν λύνεται με αποσπασματικά «κινήματα», που αύριο θα ξεχαστούν. Χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας, πρώτα των αγροτών, και οργάνωση με βοήθεια από το κράτος . Ο,τι, δηλαδή, δεν έχει γίνει μέχρι τώρα.
Αλλιώς θα χαθεί το σημερινό «κίνημα της πατάτας», όπως χάθηκε η «μάχη του τελάρου» το 1982.