Μέσα από την καρδιά του μυαλού μου…

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου 

Μια και αποφάσισα να πάψω αυτή την περίοδο να σχολιάζω την φάρσα της πτώχευσης του Ελληνικού κράτους και να διεισδύω διαλεκτικά σε πτυχές της φτωχοποίησης της ελληνικής κοινωνίας – για τους λόγους που εξήγησα σε προηγούμενο σημείωμα  - δεν μένει παρά να ανοίξω την καρδιά του μυαλού μου και να παραθέσω μερικές ακόμη αράδες σε «συναισθηματικό» επίπεδο. Μην περιμένετε κλάμα ή κλαψούρισμα, όμως, ούτε παραπονιάρικες, πικραμένες, γλυκανάλατες ή θυμωμένες ατάκες. Ο συναισθηματικός κόσμος δομείται στο πλαίσιο της μικρο-πολιτικής και εντός αυτού θα κινηθώ - με ένα ......

μικρό άλμα στην μακρο-πολιτική στο τέλος - για όσους ασφαλώς αντέχουν τις βαθιές, βουβές συγκινήσεις! 

Μπορεί ποτέ μια πολιτική γλώσσα που κατάγεται από την κοινωνική προβληματοποίηση του 1968 να μιλήσει συναισθηματικά; Όχι, είναι η προφανής απάντηση, καθώς εμείς δεν βλέπουμε δραματοποιημένη τη ζωή. Η επανάσταση για εμάς είναι μια καθημερινή διαδικασία, την οποία δεν διηγούμαστε συναισθηματικά, συγκινητικά, σεμνά και ταπεινά, αλλά ως σχέσεις εξουσίας. Το συναίσθημα δεν προκαλείται από κάποιο μεταφυσικό ερέθισμα ή από την διήγηση κάποιου πολιτικού μύθου που προσκρούει σε κάποιον ηθικό τοίχο, αλλά αποκλειστικά από το εξουσιαστικό βίωμα: την αίσθηση της εφαρμογής της πολιτικής δύναμης πάνω σου. Αυτό γεννά και ηθική και ιδεολογία.

Η ελληνική κοινωνία πάσχει σήμερα από την εφαρμογή πάνω της αντιδημοκρατικών δυνάμεων. Η κοινωνική συνείδηση είναι προϊόν της εσωτερίκευσης της μορφής της ασκούμενης εξουσίας στο κοινωνικό σώμα. Η μορφή αυτής καθ' εαυτής  της εσωτερίκευσης σηματοδοτεί την ατομική μας συνείδηση. Το συναίσθημα που γεννάται κατά την διαδικασία αυτή δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας αφηρημένης ιδεολογίας ή κοσμοαντίληψης, αλλά η αίσθηση του Εαυτού ως σημείο εφαρμογής αυτής ακριβώς της πολιτικής δύναμης που τον ορίζει κοινωνικά στη συγκυρία. Κανείς ποτέ δεν εξεγέρθηκε εναντίον συστημάτων οργάνωσης της πολιτικής ισχύος (μοντέρνος καπιταλισμός, σοσιαλισμός, φεουδαρχία κλπ). Το άτομο (δεν θα ξαναπώ τη λέξη πολίτης αυτή την περίοδο, διότι αποσιχάθηκα τον λαϊκισμό) αντιδρά στη συγκεκριμένη μορφή πολιτικής δύναμης που ασκείται πάνω του πρακτικά ανεξέλεγκτα, καταχρηστικά, έξω από κάθε σύμβαση που θα μπορούσε να την νομιμοποιήσει στο πλαίσιο συγκρότησης της κοινωνικής συνείδησης. Το άτομο εξεγείρεται όχι εναντίον γενικών συστημάτων κυριαρχίας, λοιπόν, αλλά συγκεκριμένων δομών άσκησης πολιτικής ισχύος.

Εδώ βρισκόμαστε σήμερα στην Ελλάδα. Η πολιτική αμφισβητείται στο σύνολο της, διότι η ασκούμενη πολιτική δύναμη στον κοινωνικό κορμό προκαλεί σοκ και απογοήτευση, απειλώντας με απόλυτο εκφυλισμό την κοινωνική συνείδηση. Αυτό δεν καταλήγει στη δημιουργία ενός ελεύθερου (κυνικού ή στωικού) ατόμου εντός μια ελευθέριας αγοράς, όπως ίσως νομίζει ο νεοφιλελεύθερος, αλλά στην παραγωγή ενός τραυματισμένου Εαυτού: μιας τραυματικής ατομικής συνείδησης. Το τελευταίο αγριεύει τον άνθρωπο, τον μετατρέπει σε μισάνθρωπο και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και σε εκδικητικό κτήνος. Ένας εξεγερμένος μισάνθρωπος που νοιώθει ότι μάχεται για το τομάρι του, μετατρέπεται σε εγκληματική μηχανή - και ας το προσέξουμε ιδιαιτέρως!   

Εκεί όμως όπου η πολιτική δύναμη ασκείται εγκληματικά, εγκληματική είναι δυστυχώς και η αντίδραση, για να το διατυπώσω μάλλον απλοϊκά, αλλά πάντως παραστατικά. Και αυτό δεν είναι αποτέλεσμα ιδεολογικοποίησης της πολιτικής, όπως ισχυρίζονται διάφορες αποχρώσεις της δεξιάς μυθοπλασίας, αλλά της εξουσιαστικής διάρθρωσης της πολιτικής δύναμης, η οποία ασκείται στον κοινωνικό κορμό: της φύσης δηλαδή της ασκούμενης εξουσίας (θεσμοθετημένης και κυρίως άτυπης). 

Οι άσχετοι από πολιτική πολιτικάντηδες του ελληνικού πολιτικού συστήματος, μπλέκοντας με τους δυστυχισμένους οικονομιστές της τρόικας επιχειρούν να εξαπατήσουν τον ελληνικό λαό μιλώντας την ιατρική γλώσσα: «το κοινωνικό σώμα είναι άρρωστο και εμείς εφαρμόζουμε διάφορες επώδυνες ασφαλώς στρατηγικές για να πετύχουμε την αποκατάσταση», ισχυρίζονται. Αυτό λέγεται θεραπεία ή κοινωνική αναδιοργάνωση με την έννοια της εξυγίανσης (θεσμικής, ηθικής, δημοσιονομικής, ατομικής κλπ). Αυτή είναι η discourse του καθεστώτος και αυτή τη γλώσσα αντιλαμβάνεται και μιλάει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ας μην αυταπατώμεθα . «Θα πονέσουμε, θα ματώσουμε, θα κλάψουμε, αλλά θα θεραπευτούμε», λέει κάθε τόσο αυτός ο μοιραίος άνθρωπος, μηδενικής πολιτικής παιδείας, που ηγείται της χώρας. Επ’ αυτού προπαγανδίζουν και οι αστοιχείωτοι διαμορφωτές της κοινής γνώμης στην πατρίδα μας.

Η έλλειψη πολιτικής παιδείας στην Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από εμφανής. Και τούτο συμβάλει στην μετεξέλιξη του δράματος της φτωχοποίησης μας σε εθνική τραγωδία. Στο σημείο αυτό ο γράφων σηκώνει τα χέρια ψηλά: Πώς να βοηθήσεις τον αγανακτισμένο, την αγανακτισμένη, από τη στιγμή που δεν είναι ικανός/ικανή να αντιληφθεί το αίτιο και τον μηχανισμό που του/της προκαλούν αυτό το συναίσθημα της τυφλού θυμού;

Δεν είναι, φίλοι, ετοιμοθάνατο το σώμα της κοινωνίας, αν και νοσεί βαριά, εξαιτίας ακριβώς της μορφής της εξουσιαστικής δύναμης που ασκεί το καθεστώς πάνω σε αυτό! Μην σας φαίνεται αντιφατικό. Τα φαινόμενα κοινωνικού εκφυλισμού, τα οποία ίσως παρατηρείτε να εμφανίζονται πιο έντονα αυτές τις μέρες, είναι το αποτέλεσμα της μορφής πολιτικής δύναμης που ασκείται στη κοινωνία, στο σύνολο της, αυτή την περίοδο. Αυτά δεν είναι άσχετα με την διάβρωση της κοινωνικής συνείδησης που πέτυχε η διαπλοκή κατά την προηγούμενη περίοδο άνδρωσης του πελατειακού κράτους στη θέση του κράτους πρόνοιας. Η διαπλοκή διαμόρφωσε συνθήκες εκφυλισμού, ενώ σήμερα η συγκεκριμένη μορφή άσκησης της πολιτικής εξουσίας (καθεστώς έκτακτης ανάγκης) εκφυλίζει δραστικά την ελληνική κοινωνία, αφού πρώτα  η διαπλοκή φρόντισε για την νομιμοποίηση της στη θέση του θεράποντος ιατρού (Σωτήρος), πείθοντας αρχικά μεγάλο μέρος του πληθυσμού ότι η προτεινόμενη θεραπεία είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.

Ζήτημα ζωής και θανάτου όμως είναι η μορφή και ο μηχανισμός της πολιτικής δύναμης που ασκείται στη κοινωνία. Το πρόβλημα είναι ο πολιτικός σου ψυχίατρος και όχι η τρέλα σου που μπορεί να φτάσει ή να ξεπεράσει τα όρια του εγκλήματος ή της αυτοκαταστροφής. Το απολύτως διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα της Ελλάδας και το βαθύ κράτος πατρωνίας των διαπλεκομένων, επιχειρεί να σε τρελάνει, αγωνίζεται για να σε μετατρέψει σε φοβισμένο θηρίο, σε εκδικητή-μισάνθρωπο. Γνωρίζει ότι έτσι θα καταστείς ικανός για οποιοδήποτε έγκλημα, αλλά απολύτως ανίκανος για συλλογική, αντικαθεστωτική δράση. Πάνω σε αυτό θα στηριχθεί για να σου επιβάλει, μια άλλη, έκτακτη μορφή σωτηρίας και περιορισμών δικαιωμάτων. Για να σε προστατεύσει από τον διαταραγμένο σου, κοινωνικά αποκλίοντα Εαυτό, θα σου πει!! 

Μην κάνεις το λάθος, μην πέσεις σε αυτή την παγίδα. Σου μιλώ μέσα από την καρδιά του μυαλού μου. Δεν είσαι εσύ το πρόβλημα για τον Εαυτό σου, ούτε κανείς άλλος συμπολίτης σου είναι. Το πρόβλημα είναι η ο πολιτικός κορμός της πατρίδας μας: ο πυρήνας της εξουσίας, το σάπιο σώμα της διαπλοκής. Μην αντιδράς θυμικά στην πολιτική δύναμη που αυτό συνειδητά ασκεί, έτσι ώστε να σε αποτρελάνει. Χαλάρωσε, βγες έξω, αντάμωσε τον συμπολίτη σου, νοιώσε ότι είστε μόρια του ίδιου σώματος και ότι δεν έχετε να χωρίσετε τίποτε, αυτήν ιδιαίτερα την περίοδο Δεν είναι η στιγμή των αποκλεισμών. Έφτασε η στιγμή της πραγματικής κοινωνικής σύγκλισης στη βάση.  

Ξέρω, η οργανωμένη αριστερά έκανε ότι μπορούσε για να βραχυκυκλώσει αυτή τη διαδικασία παραγωγής μιας νέας πατριωτικής κοινωνικής συνείδησης. Δεν πειράζει. Μην ζητάς από παρωχημένες δομές, σύγχρονες πολιτικά απαντήσεις στην εφιαλτική μορφή της πολιτικής δύναμης που ασκεί το καθεστώς στη κοινωνία. Ένα μεγάλο κομμάτι της αριστεράς είναι πιθανόν να μην αντιλαμβάνεται την συγκεκριμένη διάσταση της στρατηγικής εφαρμοσμένης ισχύος επί της κοινωνίας. Φορείς που γαλουχήθηκαν με την στρατηγική της μιας και μοναδικής επανάστασης, και την ιδέα ότι ο Μαρξισμός αποτελεί την επιστήμη όλων των επιστημών, δεν είναι δυνατόν ξαφνικά να καταλάβουν ότι η ελληνική κοινωνία όχι απλώς ταξική συνείδηση δεν έχει, αλλά κινδυνεύει να χάσει και κάθε ίχνος συνείδησης της πολιτικότητας της φτωχοποίησής της. Την βλέπει σαν επιδρομή του «4ΟΥ Ράιχ», ή σαν εκδίκηση γενικότερα της Δύσης, ή ακόμη και ως συνωμοσία σκοτεινών αλλόθρησκων δυνάμεων, ενώ φορείς της αριστεράς την παρουσιάζουν ως συνέπεια του καπιταλισμού ή ως συνωμοσία καπιταλιστικών συμφερόντων. Οι τελευταίοι δεν λένε ψέματα, το ζήτημα όμως είναι ότι έτσι δεν δομείται η αλήθεια στη βάση της συνείδησης της συγκεκριμένης πολιτικής δύναμης που ασκείται από το καθεστώς. Με δυο λόγια σε μεγάλο βαθμό η οργανωμένη αριστερά διαπραγματεύεται την κρίση πολιτικά «αψυχολόγητα», εκτός από δογματικά.  

Ο αγώνας για την διάσωση δικαιωμάτων και κατακτήσεων των εργαζομένων, δεν πρόκειται να προκαλέσει την δημιουργία ταξικής συνείδησης, καθώς η πολιτική δύναμη που ασκείται από το καθεστώς δεν εκλαμβάνεται ως ταξική - παρά τις προσπάθειες κυρίως του ΚΚΕ και δευτερευόντως του ΣΥΡΙΖΑ, προς αυτή την κατεύθυνση. Κοιτάξτε, αν επιθυμούμε να συγκροτηθεί ένα μέτωπο που θα βάλει τα αναγκαία θεμέλια για μια νέα κοινωνική συνείδηση στην Ελλάδα, θα πρέπει αυτό να δομηθεί σε μια εθνική, πατριωτική βάση με σκοπό την δημοκρατική αυτοκυβέρνηση.
Από εκεί θα πρέπει να ξεκινήσουμε. Θα πρέπει δηλαδή να συστήσουμε μια νέα πολιτική δομή στη χώρα, που θα ασκήσει άλλου είδους πολιτική δύναμη στη κοινωνία. Όχι θεραπευτική, αλλά ριζοσπαστικά δημοκρατική με κανόνα την πολιτική συμμετοχή στις αποφάσεις από κάτω προς τα επάνω. Η τεχνολογία βρίσκεται ήδη στη διάθεσή μας. Αυτό όμως για να γίνει, απαιτεί προηγουμένως απελευθέρωση από τον τραγέλαφο της ΕΕ που έχουμε μπλέξει με τον παράλληλο σχηματισμό μιας μεταβατικής κυβέρνησης που θα εφαρμόσει συγκεκριμένο πρόγραμμα αποκατάστασης της αυτοκυβέρνησης, ταχύτατης ανάπτυξης και αυτόνομου ανοίγματος της ελληνικής οικονομίας και εξωτερικής πολιτικής στον κόσμο. Η κυβέρνηση αυτή, αφού πρώτα σταθεροποιούσε το κράτος και την οικονομία με εθνικοποίηση του τραπεζικού τομέα ασφαλώς και έκδοση εθνικού νομίσματος, θα μπορούσε να οδηγήσει σε συντακτική εθνοσυνέλευση, για την υιοθέτηση ενός νέου σύγχρονου και δημοκρατικού πολιτειακού μοντέλου με έμφαση την σταδιακή ανάπτυξη θεσμών άμεσης δημοκρατίας. Από εκεί και έπειτα ο πολιτικός αγωνισμός στο πλαίσιο της αναλογικότητας και του Κράτους Δικαίου θα καθόριζε την τύχη αυτού του τόπου. Ίσως τότε να είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε στο πάντα επίκαιρο ζήτημα του σοσιαλισμού, όχι όμως με κριτήρια σωτηρίας, αλλά με βαθιά πολιτική συνείδηση των μικρο-πολιτικών σχέσεων που κρίνουν τελικά και τον σοσιαλισμό εκτός από τον καπιταλισμό ως ηθική μορφή οργάνωσης των κοινωνιών: Ως διαλεκτική της ύλης, δηλαδή, που επιτρέπει να ασκείται πολιτική δύναμη στο κοινωνικό σώμα μέσω ενός συγκεκριμένου (συναινετικού) κυβερνητικού προτύπου άσκησης της εξουσίας. Έτσι παράγεται πολιτική παιδεία που καταλήγει στην κυβερνητική διαπραγμάτευση της πολιτικής γνώσης με ανοικτά χαρτιά. Αυτό το κυβερνητικό πρότυπο είναι, φίλοι, τούτο που θεμελιώνει την πολιτική ηθική στις κοινωνίες. Μην αγνοήσετε τούτη την τελευταία επισήμανση, καθώς είναι εκτός όλων των άλλων και δραματικά επίκαιρη.

Η χώρα μπορεί να προχωρήσει μη-καταστροφικά, μόνον μέσω καθημερινών επαναστάσεων και όχι μιας σωτήριας επανάστασης. Η Ελλάδα πρέπει να ζήσει το 1968 της, σε μεταμοντέρνα εκδοχή. Πρέπει να ξαναφτιάξουμε την ψυχή του κοινωνικού μας σώματος με πολιτικά υλικά, που δεν θα αναπαριστούν κάτι διαφορετικό από αυτό που είναι. Έτσι, και μόνον έτσι δομείται συνεκτική κοινωνική συνείδηση, ταξική συνείδηση και κοινωνική συναίνεση για την μορφή της πολιτικής εξουσίας και τις επιμέρους πολιτικές δράσεις. Ας βιώσουμε και εμείς την απομυθοποίηση της πολιτικής, δίχως να αλληλοσκοτωθούμε όμως και ας αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το ενδεχόμενο να ζήσουμε έξω από την δήθεν τρυφερή και ασφαλή αγκαλιά της ΕΕ. Ένας ευρωπαϊστής (σας) λέει, ότι η χώρα μας έχει υποστεί τόσο μεγάλη πολιτική και ηθική ζημιά εντός της Ένωσης, που καμιά απολύτως οικονομική συμφωνία δεν μπορεί να (την) αποκαταστήσει. Το πολίτικο σώμα  της Ελλάδας έχει τροθεί  ανεπανόρθωτα και το κοινωνικό σώμα εξευτελιστεί από το πρώτο ποικιλοτρόπως, εντός της ΕΕ. Η ΕΕ δεν είναι πλέον ο τόπος μας, η περιοχή μας, το έδαφος μας, η γεωπολιτική ορίζουσα μας με κανόνα την πολιτική ισχύ. Ας παραμείνει το αρχιπέλαγος μας. Η Ελλάδα είναι Ευρώπη, κανείς εγγράμματος άνθρωπος δεν το αμφισβητεί. Καιρός να γίνουμε ο φορέας μιας νέας πολιτικής αναγέννησης στην ήπειρο μας!  Μπορούμε, αν εργαστούμε σκληρά και φιλότιμα στο ζήτημα της πολιτικής παιδείας που συναρτάται ασφαλώς  με τον θεσμικό εκδημοκρατισμό, την εκπαίδευση, την τεχνολογία και την καινοτόμο επιχειρηματικότητα.

Ας επενδύσουμε στη δημοκρατία, την αυτοκυβέρνηση και την πολιτική παιδεία για να κερδίσουμε πολιτική δύναμη που θα ενισχύσει μια νέα τροχιά ευημερίας για τον τόπο μας. Αυτά, από την καρδιά του μυαλού μου, η οποία αυτές τις ημέρες πάσχει από …αρρυθμίες!