Εμείς και η Πορτογαλία

Του Δημητρη Ρηγοπουλου 


Σίγουρα η τιμωρία είναι πιο «γλυκιά» όταν έχεις παρέα. Αν ο δάσκαλος σε είχε αποβάλει η ντροπή ήταν μικρότερη εφόσον έξω από την αίθουσα σε περίμενε ο Γιωργάκης ή ο Μιχαλάκης, μαζί με τον οποίον εκσφενδόνιζες σαΐτες στην πλάτη της δασκάλας.
Η κρίση στην Πορτογαλία μπορεί να οδηγήσει τη χώρα στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, κάνοντας «παρέα» στις άλλες δύο κακές μαθήτριες της Ευρωζώνης, Ελλάδα και Ιρλανδία. Αντανακλαστικά η είδηση μπορεί να δημιουργεί στιγμιαία ένα είδος απροσδιόριστης, ανεξήγητης «χαράς». Ψυχολογία κακού μαθητή.
Ο μεγάλος πειρασμός να συγκρίνουμε τη δική μας χώρα με την Πορτογαλία διαθέτει ισχυρές βάσεις λογικής. Πληθυσμιακά συγκρίσιμες, αγροτικές οικονομίες, παραδοσιακά οι πιο φτωχές της.......... παλιάς Δυτικής Ευρώπης, με κοινή πρόσφατη πολιτική ιστορία, Ελλάδα και Πορτογαλία δείχνουν να μοιράζονται ένα κοινό «πεπρωμένο».
Εκανα το πρώτο (και μοναδικό μέχρι σήμερα) ταξίδι μου στην όμορφη αυτή χώρα πριν από ακριβώς 18 χρόνια, τριτοετής φοιτητής. Τελώντας σε καθεστώς μεγαλειώδους άγνοιας κατέφθασα με τουπέ χιλίων καρδιναλίων. Γνώριζα ότι η Πορτογαλία είχε κάνει βήματα προόδου από το 1986, που είχε γίνει κανονικό μέλος της «ευρωπαϊκής οικογένειας», αλλά δεν ήμουν καθόλου προετοιμασμένος για τα όσα αντίκρισα τις επόμενες ημέρες. Η Πορτογαλία, παρά τα προβλήματά της, ήταν αδιαπραγμάτευτα μια χώρα της Δυτικής Ευρώπης, βεβαιότητα που δεν εξέπεμπε εκείνα τα χρόνια η δική μου χώρα, πόσω μάλλον σήμερα.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, όταν η Ελλάδα ύφαινε το δικό της αναπτυξιακό παραμύθι (απανωτά προ-ολυμπιακά «τεσσάρια» στην ετήσια αύξηση του ΑΕΠ), οι Πορτογάλοι έγιναν περίπου δακτυλοδεικτούμενοι ως η χώρα με την πιο αργή ανάπτυξη σε όλη την Ευρωζώνη (ετήσιος ρυθμός 1,1% από 2001 έως το 2007). Από την άλλη, οι Πορτογάλοι δεν έδωσαν ποτέ ψεύτικα στοιχεία στις Βρυξέλλες, ούτε ρημάζει το κέντρο της Λισσαβώνας κάθε φορά που βρίσκεται σε εξέλιξη μια αντικυβερνητική πορεία διαμαρτυρίας.
Είμαστε διαφορετικοί λαοί, Ελληνες και Πορτογάλοι. Και ζούμε σε δύο κατά βάθος πολύ διαφορετικές χώρες. Ηρθαν έτσι τα πράγματα και τώρα παλεύουμε στις ίδιες φουρτουνιασμένες θάλασσες. Ο χρόνος θα δείξει πού υπάρχει πραγματικός καπετάνιος και ποια χώρα έχει τη δύναμη να βγει από τα αφρισμένα κύματα πιο δυνατή.