Αν είμαστε δίκαιοι θα έπρεπε να ευγνωμονούμε αυτήν την κυβέρνηση! Μεγάλη λαμπάδα να ανάβουμε στα κανάλια της διαπλοκής! Καταφέρνουν να διαμορφώνουν, άθελά τους φυσικά, μια νέα αντι-εξουσιαστική κοινωνική δομή, οδηγώντας ευρύτερα στρώματα στην αυτοεπίγνωση, στον ακτιβισμό και στην αυτο-οργάνωση. Είχα προειδοποιήσει: οι Έλληνες θα βγουν από τα κομματικά μαντριά και ποιος τους σταματά! Ευτυχώς, το αυτάρεσκο καθεστώς αγνόησε την προειδοποίηση αυτή και συνέχισε να διακυβερνά στο πλαίσιο της ίδιας εξουσιαστικής διαλεκτικής, στηριζόμενο στους ίδιους μηχανισμούς που του επέτρεψαν να διαιωνίζεται μέχρι σήμερα. Άλλωστε τι είναι ένα καθεστώς αν όχι ο θεσμός παραγωγής της ανάγκης, της σηματοδότησή της και ο μηχανισμός εμπέδωσης σχέσεων εξουσίας που καθιστούν το σημαινόμενο της ανάγκης, που αυτή διαχειρίζεται, «κοινή λογική; Τι περισσότερο είναι ένα καθεστώς από μια σταθερή δομή στο μυαλό μας, έναν μπούσουλα συμπεριφοράς (οικονομικής, κοινωνικής κλπ.) που προκαλεί αυτοματισμό στην ατομική δράση.
Κόντρα σε αυτή την «κοινή λογική», εναντίον αυτού του κοινωνικού αυτοματισμού, που δεν είναι τίποτε άλλο από την αναπαράσταση της κοινής γνώμης που κατασκευάζουν τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ, εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες εξεγείρονται αυτο-οργανώνονται, και.............συγκροτούν επιτροπές και πρωτοβουλίες, όχι πλέον αποκλειστικά εναντίον των μέτρων, αλλά εναντίον της λογικής που νομιμοποιεί τα μέτρα της κυβέρνησης. Αυτό αποτελεί μια θεμελιώδη διαφορά από αντίστοιχες κινήσεις του παρελθόντος. Η Κοινωνία των Πολιτών χειραφετείται, δεν περιμένει «καθοδήγηση» από τα κόμματα και πολιτικοποιείται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο από εκείνο που χαρακτήριζε μέχρι τώρα την «κομματική ταυτότητα» ή την παραδοσιακή διάκριση αριστερά-δεξιά. Τα κόμματα υπάρχουν, αλλά η πρωτοβουλία εναντίον του καθεστώτος περνά στην γειτονία, στις ομάδες των πολιτών που σε τοπικό επίπεδο αντιστέκονται στους θεσμούς της κοινωνικής εξαθλίωσης ή σε ευρύτερο επίπεδο αντιδρούν σε αριβιστικές ενέργειες της διοίκησης, αμφισβητώντας την νομιμοποίηση της κυβέρνησης να επιβάλει αυθαίρετα μέτρα. Η Κοινωνία των Πολιτών μόλις τώρα αρχίζει να πολιτικοποιείται στην Ελλάδα, να αντιλαμβάνεται την συλλογική της δύναμη, να την καλλιεργεί και να αναπτύσσει πραγματική αλληλεγγύη και όχι «κοινωνική αλληλεγγύη», που είναι το απολιτικό κατασκεύασμα της διαλεκτικής του καθεστώτος.
Ο ακτιβισμός του κινήματος «Δεν Πληρώνω» των διοδίων επεκτείνεται ως πολιτικός λόγος και πρακτική σχεδόν σε όλα τα πεδία εφαρμογής των λεγόμενων «υπηρεσιών». Κινηματικές πρωτοβουλίες εκδηλώνονται με στόχο την ακύρωση της αύξησης στις τιμές των εισιτηρίων των αστικών συγκοινωνιών, ενώ ανάλογες πρωτοβουλίες αναπτύσσονται για την μείωση των τιμολογίων σε ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ κλπ. Αυτό το κύμα ανυπακοής μην το βλέπετε περιορισμένα και μην το απομονώνετε στο οικονομικό αίτημα που αρθρώνει. Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά και είναι μάλλον τεράστια! Τόσο μεγάλη που ούτε ο γράφων, ο οποίος διαθέτει γνώση και εμπειρία στο ζήτημα της πολιτικοποίησης της Κοινωνίας των Πολιτών δεν μπορεί ενδεχομένως να συλλάβει. Κανείς δεν γνωρίζει που θα καταλήξει πολιτικά αυτή η υπόθεση. Το μόνον που μπορώ με σχετική ασφάλεια να πω είναι ότι εάν το κύμα αυτό πάρει διαστάσεις γνήσιου κινήματος θα διαμορφώσει συνθήκες συνολικής υπέρβασης των εξουσιαστικών σχέσεων στην Ελλάδα. Θα οδηγήσει σε μια νέα κοινωνική δομή που θα συμπαρασύρει όλα ανεξαιρέτων τα κόμματα, τα ΜΜΕ, και τις επιμέρους πολιτειακές δομές. Το κρισιμότερο είναι ότι θα ξαναδώσει αυτοπεποίθηση στον πολίτη, ενώ θα τον κάνει να νοιώσει ότι ο συμπολίτης του, ασχέτως τι ψήφιζε μέχρι σήμερα, είναι δίπλα του, φίλος και σύντροφος με τα ίδια συμφέροντα παρά την ενδεχόμενη ένταξή του σε πελατειακούς μηχανισμούς. Η αταξική διαίρεση της ελληνικής κοινωνίας, που αποτέλεσε το κύριο στρατήγημα του καθεστώτος και της κυβέρνησής του, θα καταλήξει, μέσω αυτού του κινήματος, να επανασυνδέσει τα κατακερματισμένα λαϊκά και μικροαστικά στρώματα σε μια άλλη βάση κοινού συμφέροντος. Μια νέα ταξική συνείδηση γεννιέται στα δύο-τρίτα της κοινωνίας που θα δομήσει κοινωνική συνείδηση και στην χώρα μας από κάτω προς τα επάνω. Γνήσια και πολιτικά και όχι ηθικοπλαστικά (σεμνά και ταπεινά) ή νεοφιλελευθεροπαγκοσμιοποιητικά (θυσία για το ευρώ ή όποιος έχει να πληρώνει μπορεί και να καταστρέφει και να ζημιώνει). Η κοινωνική συνείδηση μόνον έτσι παράγεται, μέσω της συλλογικής αντικαθεστωτικής δράσης, αλλιώς είναι αναπαράσταση μιας καθεστωτικής ιδέας που διακονείται από τους φορείς διαμόρφωσης της κοινής γνώμης.
Αντι-ιδεαλιστικά και υλιστικά, διαμορφώνεται ένα διαφορετικό ήθος στην χώρα μας, μέσω αυτού του κινήματος και τούτο είναι το πιο όμορφο πράγμα που έχω αντικρύσει στην πατρίδα μας από την εποχή που ήμουν παιδί πριν από 40-45 χρόνια. Δεν υπερβάλλω. Στη Ελλάδα δεν υπήρχε ήθος τις τελευταίες δεκαετίες, διότι δεν υπήρχε κοινωνική συνείδηση. Έβλεπες ξεχαρβαλωμένες προσωπικότητες να ψευδο-ηδονίζονται μέσα σε αγοραίους μηχανισμούς και πελατειακά δίκτυα και να αναζητούν να βολευτούν αντί να δημιουργήσουν, να ευχαριστηθούν την φύση και την βιολογική τους φύση, αλλά και να υπάρξουν αξιοπρεπώς. Γέμισε ντιντίδες (δεν εννοώ φυσικά τους ομοφυλόφιλους), μαγκίτες και τσόκαρα η χώρα. Παρατηρούσες τα κόμματα (δυστυχώς όλα τα κόμματα) να αμιλλώνται ως προς το ποιο θα αποκτήσει καλύτερη πρόσβαση σε μηχανισμούς πατρωνίας που ήλεγχαν το κράτος και κοινωνικούς φορείς εξουσίας προς όφελος, ηγεσιών, στελεχών και μελών τους. Ελεεινή κουλτούρα και χυδαία πολιτική κουλτούρα διαπίστωνες είτε στην πλευρά των «παραδοσιακών / συντηρητικών», είτε σε εκείνη των «εκσυγχρονιστών / νεοσυντηρητικών». Βαρβαρότητα, μικροψυχία, συμπλεγματικότητα, ψευδο-καθωσπρεπισμός και επαρχιώτικος δήθεν τεχνοκρατισμός ήταν ο κανόνας. Μια δήθεν συνεκτική ευρωπαϊκή κοινωνία που γαλουχούσε δήθεν μοντέρνες προσωπικότητες σε μια δήθεν ισχυρή δυτικοευρωπαϊκή χώρα, όπου η φτιασιδωμένη μετριοπάθεια ή η υποκριτική διάθεση για διαβούλευση έκρυβαν την ανικανότητα, την κενότητα, την λάθρα προσωπικότητα, το αντιδημοκρατικό φρόνημα και την χυδαιότητα ταπεινών, αλλά πάντως πονηρών υπάρξεων.
Επιτέλους οι εντολοδόχοι της χρηματοπιστωτικής ελίτ που κυβερνούν, με την αμετροέπεια, την ασχετοσύνη και την ατσαλοσύνη τους κατάφεραν το «θαύμα»: ξύπνησαν την αποκοιμισμένη, αποχαυνωμένη κοινωνία. Τέλος πλέον οι συμβατικοί κοινωνικοί αγώνες με το κομματικό καπέλωμα που δήθεν δικαιώνουν τον αγώνα των εργαζομένων. Οι άνεργοι και οι εργαζόμενοι δεν αναζητούν πλέον να δικαιωθεί ο αγώνας τους, αλλά να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και αυτό αποτελεί μια εντελώς διαφορετική ποιότητα στην αντίληψη των θεσμών και στον ρόλο των συλλογικών κοινωνικών υποκειμένων.
Η χαρά του καθεστώτος και των ξένων υποστηρικτών και φίλων του, για την μεγάλη επιτυχία του Γιώργου Παπανδρέου να περάσει τα μέτρα του ΔΝΤ και να επιβάλει την αναγκαιότητα της στρατηγικής της τρόικας, σε λίγο θα μεταβληθεί σε απογοήτευση και σε επόμενο στάδιο σε εφιάλτη για τους ίδιους. Είναι σαν αυτοί οι άνθρωποι να μην κατάλαβαν τίποτε από την ιστορική εμπειρία. Είναι σαν να γεννήθηκαν χθες. Μοιάζει να μην έχουν συμβούλους με ολοκληρωμένη επιστημονική συγκρότηση ή να πειραματίζονται για άλλη μια φορά για να βεβαιωθούν ότι η πολιτική, κριτική θεωρία δεν σφάλει ως προς την προσέγγιση των «θεραπειών σοκ». Μάλλον έχουν βάλει στοίχημα με τον εαυτό τους, εμπνέοντας παράλληλα τους τζογαδόρους στην ελληνική πτώχευση. Δυστυχώς όμως για αυτούς η Κοινωνία των Πολιτών φαίνεται να αντιλαμβάνεται ποιοι στοιχηματίζουν με την τύχη των Ελλήνων και της χώρας και αποφάσισε να τους χαλάσει το παιχνίδι και να καταστήσει τα κέρδη τους αμφίβολα. Αυτό κάνει ασφαλώς πιο ενδιαφέρον το παιχνίδι των κερδοσκόπων, αλλά μάλλον η περιπέτεια των τζογαδόρων δεν ενδιαφέρει τα δύο-τρίτα της κοινωνίας. Να ξέρετε ότι κάποια μέρα θα ευγνωμονούμε τον Γιώργο Παπανδρέου και την παρέα του για τις πολιτικές αποκοτιές τους. Ως αντι-εξουσιαστές αυτοπαρουσιάστηκαν, για να προκαλέσουν ένα κύμα αντι-ηγεμονισμού στην χώρα που καθημερινά διαμορφώνει νέες, αχειραγώγητες κομματικά, πολιτικές πραγματικότητας, που σε λίγο θα τους αφήσουν με το στόμα ανοιχτό.
Προς το παρόν ας αυτο-ικανοποιηθούν με τις δημοσκοπήσεις, επί των οποίων έχω μόνον να παρατηρήσω, απευθυνόμενος προς τους συναδέλφους μου που εμπλέκονται σε αυτές: δεν ντρέπεστε καθόλου; Γιατί τουλάχιστον δεν φροντίζετε να προφυλάξετε το κύρος της μεθοδολογίας σας; Γιατί τόση μανία αυτο-εξευτελισμού; Έχετε καταντήσει ο πιο φτηνιάρικος μηχανισμός της προπαγάνδας και τούτο απαξιώνει την επιστημονική τεχνική και ισοπεδώνει επιστημονικές αξίες που είναι θεμέλιο για την λειτουργία των σύγχρονων κοινωνιών. Προφανώς αυτό δεν σας ενδιαφέρει, διότι πιστεύετε ότι το καθεστώς θα επιβιώσει, αλλά και αν δεν επιβιώσει πάλι σε κάποιους άλλους θα φανείτε χρήσιμοι. Μπορεί να έχετε δίκιο, αλλά μάλλον δεν κάνετε καλό προσωπικό λογαριασμό! Όταν διαλύονται τα δίκτυα πατρωνίας, «τρελαίνονται» και οι επιμέρους δομές και τα μέλη τους καταλήγουν αδέσποτα στους πέντε δρόμους, ακόμη και αν ανήκουν σε μεγάλα συγκροτήματα προπαγάνδας.