Αγαπητοί φίλοι, είναι γνωστό σε όλους πως τα ΜΜΕ, ηλεκτρονικά και τύπος, αποτελούν τους βασικούς διαμορφωτές της κοινής γνώμης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι δύσκολο να αποκτήσουμε δική μας τεκμηριωμένη άποψη, είτε γιατί δεν διαθέτουμε όλα τα στοιχεία, είτε γιατί απλά δεν δείχνουμε μεγάλο ενδιαφέρον.
Τελικά η προσλαμβάνουσα άποψη μεταβολίζεται σε κοινή πεποίθηση, βασισμένη σε "αυτονόητες" αλήθειες και "λογικά" συμπεράσματα.
Ας δούμε όμως ένα συγκεκριμένο παράδειγμα, σε άρθρο του Δημήτρη Ρίζου στον "ΑΔΕΣΜΕΥΤΟ ΤΥΠΟ" με τίτλο " Ελλάς, η χώρα των… επιδομάτων!".
(http://www.adesmeytos.gr/news.php?aid=24568)
Παραθέτω απόσπασμα του άρθρου που σχολιάζει ένα "Εκκαθαριστικό μισθοδοσίας ΔΕΗ", που διαθέτει ο δημοσιογράφος:
« ΓΙΑ να μη νομίσετε ότι υπερβάλλω, σας παραθέτω (μαζί με τη φωτοτυπία) την πληρωμή ενός πρασινοφρουρού από τη ΔΕΗ. Απολαύστε τα ...........επιδόματά του όπως επίσημα αναγράφονται στη σχετική απόδειξη (το κείμενο δημοσίευσα πριν από καμιά δεκαριά χρόνια):
"…Εκτός από τις υπερωρίες του που ξεπερνούν τους κανονικούς μισθούς δύο μαζί άλλων εργαζομένων, έμεινα άναυδος από τα επιδόματα που έχουν εφευρεθεί. Να μερικά από αυτά: Ποσό κλιμακίου, επίδομα Η.Β.Μ.Φ., επίδομα εξομάλυνσης (τι να ’ναι πάλι αυτό;), επίδομα 14 εργαστ. διαν., προσαύξηση νυκτερ. εργασίας, προσ. εξαιρ. ημερών, προσ. εξαιρ. νυκ., επίδομα… απλών ωρών (για φαντάσου!), υπερεργασία κανον. ημερ., υπερ. εξαιρ. νυκ. και τράβα κορδέλα! Καιρός τώρα είναι να θεσπιστεί και… επίδομα σκοτώματος μυγών!..)." ».
Καταρχάς το κείμενο αποτελεί παράδειγμα άρθρου δημοσιογραφικής άποψης και όχι άρθρου ενημέρωσης. Ένα άρθρο ενημέρωσης περιλαμβάνει έρευνα, παράθεση στοιχείων, τεκμηρίωση και φυσικά αναζήτηση της άποψης και της πλευράς στην οποία αναφέρεται το άρθρο.
Ο συντάκτης λοιπόν, ενώ θέτει την ερώτηση για το επίδομα εξομάλυνσης: "τι να ’ναι πάλι αυτό;", δεν αναζητά διευκρίνηση ούτε από την πλευρά της εργοδοσίας (ΔΕΗ), ούτε από την πλευρά των εργαζομένων (ΓΕΝΟΠ).
Ακόμα αναφέρει παρακάτω : "επίδομα… απλών ωρών (για φαντάσου!)", έτσι δεν δίνει στοιχεία στον αναγνώστη του, αλλά τον προτρέπει να βγάλει συμπέρασμα με τη φαντασία του.
Ας εξετάσουμε όμως πρώτα "μακροσκοπικά" το έγγραφο - ντοκουμέντο που δημοσιεύεται στο άρθρο.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι το "ντοκουμέντο" δεν είναι ολόκληρο. Είναι κομμένο στη μέση. Τι περιέχει το κομμάτι που έχει κοπεί; Τις κρατήσεις και το καθαρό ποσό πληρωμής. Έτσι λοιπόν δεν βλέπουμε πόσες και ποιες κρατήσεις είχε ο εργαζόμενος, τι ύψος είχαν, ούτε φυσικά πόσα χρήματα πήρε "στο χέρι".
Παρατηρούμε ακόμα πως το "ντοκουμέντο" είναι 24 ετών (Δεκέμβριος 86).
Φυσικά τα ποσά που αναγράφονται είναι σε δραχμές.
Ο συντάκτης αναφέρει χαρακτηριστικά: "το κείμενο δημοσίευσα πριν από καμιά δεκαριά χρόνια", δεν αναφέρει όμως ότι και τότε το έγγραφο που στηρίχθηκε, ήταν ήδη 14 ετών.
Έχει αλήθεια ελεγχθεί, αν τα αναφερόμενα στο έγγραφο ισχύουν σήμερα;
Το άρθρο, μας διαβεβαιώνει, δεν είναι ευθυμογράφημα, δεν μας διευκρινίζει όμως αν έχει στόχο τη σύγχρονη ή την ιστορική ενημέρωση του αναγνώστη.
Το εκκαθαριστικό μισθοδοσίας αφορά (τυχαία;) το Δεκέμβριο. Μήνα με αυξημένη κατανάλωση ενέργειας, πολλές αργίες, και συγχρόνως αυξημένες ανάγκες υπερωριακής απασχόλησης, για την κάλυψη αδειών.
Σχετικά τώρα με το περιεχόμενο του κειμένου. Επιγραμματικά αναφέρω πως ακόμα και το ποσό κλιμακίου που αποτελεί τη βάση του μισθού, ο συντάκτης το ονομάζει επίδομα. Δεν γνωρίζω αν κατά τη γνώμη του ο εργαζόμενος δεν θα έπρεπε να παίρνει καθόλου μισθό;
Αλλά μια και εκφράστηκε η απορία για το επίδομα εξομάλυνσης, ας διευκρινίσουμε ότι δόθηκε αντί τιμαριθμικής αυξήσεως του μισθού. Γιατί δόθηκε ως επίδομα; Για να μην αυξηθεί ο βασικός μισθός και συμπαρασύρει οικογενειακό επίδομα ή σπουδών. Έτσι τυπικά οι εργαζόμενοι πήραν ακόμα ένα "γελοίο" επίδομα, πρακτικά πήραν τιμαριθμική αύξηση μόνο σε ένα μέρος και όχι σε ολόκληρο το μισθό τους.
Δεν θα αναλύσω περισσότερο τα επιδόματα του εργαζόμενου που εμφανίζονται στο έγγραφο γιατί στην πραγματικότητα παίρνει μόνο το επίδομα της στάθμης σπουδών του και της ιεραρχικής θέσης του στην επιχείρηση.
Όμως το πιο επικίνδυνο μέρος του άρθρου είναι στην αναφορά ως επιδόματα ακόμα και των νομίμων προσαυξήσεων που είχε ο εργαζόμενος, στις ώρες εργασίας του ή στις υπερωρίες του.
Ο οποιοσδήποτε εργαζόμενος που εργάζεται στη χώρα μας, είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, δικαιούται προσαύξηση στο μισθό του για τις ώρες που δούλεψε νύχτα, Κυριακή, Χριστούγεννα, Πάσχα κ.λπ.
Όταν λοιπόν στο άρθρο αναφέρεται ως επίδομα το: «προσ. εξαιρ. νυκ. », στην πραγματικότητα είναι η προσαύξηση (βάση εργατικής νομοθεσίας) που παίρνει κάθε εργαζόμενος που εργάζεται την νύχτα της παραμονής Χριστουγέννων ή πρωτοχρονιάς.
Ας διευκρινίσουμε ακόμα για να μη μένει στη φαντασία των αναγνωστών όπως αναφέρει το άρθρο «επίδομα απλών ωρών (για φαντάσου!) ». Δεν πρόκειται για επίδομα, απλά ο εργαζόμενος δούλεψε κάποιες ημέρες ανάπαυσης, που δικαιούται μέσα στο μήνα (όπως όλοι οι εργαζόμενοι) και τις πληρώθηκε με συντελεστή 1, όπως φαίνεται και στο έντυπο. Δηλαδή εργάσθηκε την ημέρα ανάπαυσης του και πληρώθηκε απλά το μεροκάματο του, χωρίς καμία προσαύξηση. Ας σημειώσουμε, το έντυπο δεν αναφέρει "επίδομα". Η λέξη μπήκε από το συντάκτη του άρθρου.
Πάντως προκαλεί εντύπωση και απορία πως ο συντάκτης του άρθρου δεν γνωρίζει και βλέπει για πρώτη φορά τα παραπάνω, μιας και είναι αυτονόητα αλλά και η σχετική νομολογία είναι αναρτημένη στο site του αρμόδιου Υπουργείου.
(http://www.ypakp.gr/index.php?ID=2WKwyRbW1SwudSzR)
Νομίζω τα ερωτήματα που δημιουργούνται μας αφορούν όλους. Η ΔΕΗ πρέπει να εφαρμόζει τους εργατικούς νόμους; Πρέπει να πληρώνει την υπερωριακή απασχόληση των εργαζομένων της; Οι εργαζόμενοι όταν εργάζονται όλη τη νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων ή της πρωτοχρονιάς, σε ένα λιγνιτικό σταθμό, πρέπει να πληρωθούν; Πρέπει να δουλεύουν 30 μέρες το μήνα χωρίς ανάπαυση και χωρίς αμοιβή;
Φυσικά τα παραπάνω ερωτήματα ισχύουν για κάθε εργαζόμενο σε οποιαδήποτε επιχείρηση και αν εργάζεται.
Μήπως φτάσαμε πια στο σημείο να θεωρείται εξωφρενικό ή αστείο οι εργαζόμενοι να έχουν τις νόμιμες συνθήκες εργασίας και να πληρώνονται σύμφωνα με αυτά που ορίζει η εργατική νομοθεσία;
Μήπως τελικά οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ είναι το πρόσχημα για να καθιερωθούν αυτές οι πρακτικές για το σύνολο των εργαζομένων;
Κλείνοντας, θέλω να ομολογήσω κάτι που υπερβαίνει τη σκέψη μου και δεν μπόρεσα να κατανοήσω…
Πώς κατάλαβε, ο συντάκτης του άρθρου, ότι ο εργαζόμενος ήταν πρασινοφρουρός;
Δ. Βουλγαρίδης
ΥΓ.
Δυστυχώς το site της εφημερίδας δεν επιτρέπει διάλογο / σχολιασμό του άρθρου του κυρίου Ρίζου.
Έτσι ενημέρωσα με mail την εφημερίδα για την ανάρτηση του κειμένου μου εδώ, για την περίπτωση που ο κύριος Ρίζος επιθυμεί να απαντήσει ή να σχολιάσει.