Ένας Έλληνας, ο ερευνητής του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ κ. Μ. Τρανός είναι ο πρώτος στη διεθνή βιβλιογραφία που χαρτογράφησε την υποδομή του ευρωπαϊκού Διαδικτύου και συσχετίζοντας τις υποδομές, την οικονομία και τις λειτουργίες των μητροπολιτικών περιφερειών, απέδειξε ότι τα πράγματα είναι μάλλον διαφορετικά. Ότι δηλαδή αν η επένδυση στο Διαδίκτυο δεν συνοδεύεται από την έντονη δραστηριότητα της οικονομίας της γνώσης, η ανάπτυξη των σχετικών υποδομών κινδυνεύει να πάει χαμένη, αφού επωφελούνται μόνον οι μεγάλες μητροπολιτικές περιφέρειες της Δύσης!
«Παλαιά είχε καλλιεργηθεί ο μύθος ότι θα δουλεύουμε μόνο μέσω Ιnternet, διαμένοντας σε κάποιο σπίτι στην ύπαιθρο. Ωστόσο οι πόλεις εξακολουθούν να είναι το βασικό στοιχείο της ανθρωπότητας και οι τηλεπικοινωνίες μέρος της αστικοποίησης. Μάλιστα, δεν έχει καν παρατηρηθεί αρνητική συσχέτιση μεταξύ των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών» λέει ο έλληνας επιστήμονας, η ..........
έρευνα του οποίου- που αποτέλεσε και τη διδακτορική διατριβή του- απέσπασε θετικές κριτικές σε έγκυρα διεθνή περιοδικά και συνέδρια.
έρευνα του οποίου- που αποτέλεσε και τη διδακτορική διατριβή του- απέσπασε θετικές κριτικές σε έγκυρα διεθνή περιοδικά και συνέδρια.
«Είναι σαν αυτό που πίστευαν παλαιότερα: Ότι αν φτιάξεις μόνο έναν δρόμο στο χωριό, αυτός είναι ικανός να φέρει την ανάπτυξη. Καλώς ή κακώς, χρειάζονται και άλλες προϋποθέσεις» τονίζει ο κ. Τρανός.
«Από την έρευνα προέκυψε ότι η μεγαλύτερη υποδομή του Διαδικτύου στην Ευρώπη εντοπίζεται στο λεγόμενο “χρυσό διαμάντι”, δηλαδή το τετράγωνο μεταξύ Λονδίνου, Παρισιού, Άμστερνταμ και Φραγκφούρτης, περιοχές που χαρακτηρίζονται από έντονη οικονομική δραστηριότητα και παράγουν ένα σημαντικό κομμάτι του εθνικού τους ΑΕΠ» τονίζει ο κ. Τρανός. «Βέβαια, η κορωνίδα σε αυτή την τετραγωνική σχέση είναι το Λονδίνο, το οποίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως επικοινωνιακός κόμβος μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής» συμπληρώνει.
Τι γίνεται όμως στον Νότο; «Κάποιες πόλεις, όπως η Λισαβόνα και το Παλέρμο διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη διαδικτυακή επικοινωνία μεταξύ Ευρώπης και υπόλοιπου κόσμου. Αντίστοιχα, παρόμοιο ρόλο, αλλά λιγότερο σημαντικό ασκεί η Αθήνα, η οποία συνδέεται με πόλεις της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά και της Μεσογείου, όπως η Άγκυρα, η Κωνσταντινούπολη και το Τελ Αβίβ» τονίζει ο κ. Τρανός.
«Οι πόλεις της Βόρειας Ευρώπης μπορούν και εκμεταλλεύονται αυτή την υποδομή ως ένα αναπτυξιακό εργαλείο. Αντίθετα, η έρευνα έδειξε ότι οι πόλεις που βρίσκονται στον ευρωπαϊκό Νότο συναντούν δυσκολία να κάνουν το ίδιο, με αρνητικές συνέπειες για την αναπτυξιακή τους πορεία. Και αυτό συμβαίνει διότι στον Βορρά η οικονομία της γνώσης έχει πολύ πιο έντονη παρουσία» αναφέρει ο κ. Τρανός, παρομοιάζοντας μάλιστα το χάσμα Βορρά Νότου με μία «μετα-αποικιακή σχέση». Ο κ. Τρανός επισημαίνει ότι η ανάπτυξη των διαδικτυακών υποδομών, αν και είναι συγγενική με τις μεταφορικές, δεν ταυτίζεται απαραίτητα μαζί τους, υπογραμμίζοντας ότι οι πόλεις διαδραματίζουν συχνά διαφορετικούς ρόλους σε διαφορετικά δίκτυα υποδομών.
Πώς όμως προέκυψε αυτή η ρηξικέλευθη ιδέα; «Είχα ήδη κάνει κάτι παρόμοιο στην Ελλάδα σχετικά με την προσπελασιμότητα και τις μεταφορικές υποδομές της Εγνατίας οδού. Όταν ήρθα εδώ στο Νιούκαστλ, ο καθηγητής μου κ. Αντι Τζιλέσπι μάς είχε δείξει κάτι αντίστοιχο που είχε φτιάξει ο ίδιος με την υποδομή του Διαδικτύου» τονίζει. Για να βρει τα πολυπόθητα δεδομένα προκειμένου να εκπονήσει την έρευνά του, χρειάστηκε μάλιστα να ταξιδέψει ως την Αμερική, όπου στεγάζεται η μία και μοναδική επιχείρηση που παρέχει τέτοιες πληροφορίες. «Ως σήμερα η έρευνα για το Διαδίκτυο από τη σκοπιά της γεωγραφίας δεν είναι και τόσο mainstream. Νομίζω ότι φιλοδοξώ στο μέλλον να αντιστρέψω αυτή την κατάσταση» σχολιάζει.
• «Περισσότερα εργαλεία»
O κ. Τρανός γεννήθηκε στην Καλαμαριά το 1979. Σπούδασε σε δημόσιο σχολείο και εισήχθη στο νεοπαγές, τότε, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στη συνέχεια, εργάστηκε στο Παρατηρητήριο της Εγνατίας οδού, έδωσε εξετάσεις στο Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών και πήρε τον δρόμο για τη Βόρεια Αγγλία, όπου διαμένει εδώ και πέντε χρόνια. Μιλάει με τα καλύτερα λόγια για το τμήμα από το οποίο πήρε το πτυχίο του. «Είναι σοβαρό τμήμα και διαθέτει επιστήμονες που έχουν διακριθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό». Αναπόφευκτα όμως συγκρίνει και τις διαφορές μεταξύ των ελληνικών και των βρετανικών ΑΕΙ. «Μία βασική διαφορά είναι ότι στην Αγγλία δουλεύουν περισσότερο με τη διεθνή βιβλιογραφία και η βιβλιογραφική αναζήτηση παίζει σημαντικό ρόλο καθ΄ όλη τη διάρκεια των σπουδών. Στην Ελλάδα αυτό δεν είναι τόσο αναπτυγμένο» λέει.
«Το αγγλικό πανεπιστήμιο σού δίνει περισσότερα εργαλεία και ελευθερία κινήσεων. Δεν υπάρχει ούτε η αποστήθιση ούτε ο φοιτητής που εμφανίζεται μόνο στην εξεταστική περίοδο. Το πλαίσιο είναι τελείως διαφορετικό, καθώς οι σπουδές ολοκληρώνονται σε τρία χρόνια, ενώ η σχέση φοιτητή- διδάσκοντος είναι πιο άμεση. Επίσης, οι υλικοτεχνικές υποδομές είναι πολύ καλύτερες, όμως υπάρχουν και δίδακτρα» επισημαίνει ο κ. Τρανός. «Ακόμη, η ζωή στο εξωτερικό έχει λιγότερο στρες και υψηλότερη ποιότητα ζωής. Βέβαια, πάντοτε λείπουν πρόσωπα και πράγματα. Είναι επιλογές αυτά» εξηγεί.
• «Η Ελλάδα να μπει στην οικονομία της γνώσης»
O έλληνας περιφερειολόγος επισημαίνει ότι η συζήτηση για τις υποδομές του Διαδικτύου αναπόφευκτα θα τροφοδοτήσει την ατζέντα της περιφερειακής ανάπτυξης στην Ελλάδα, λόγω του «Καλλικράτη» αλλά και της δημιουργίας αρμόδιου υπουργείου: αυτού της Περιφερειακής Ανάπτυξης. Θέλοντας και μη, η συζήτηση φτάνει στην κρίση. «Η Ελλάδα πρέπει να γίνει μια ανταγωνιστική οικονομία σε τομείς όπου έχει πλεονέκτημα, όπως ο τουρισμός. Αυτό όμως δεν αρκεί και δεν μπορεί να προχωρήσει μόνο έτσι. Αντίθετα, χρειάζεται να επενδύσει και να γίνει ανταγωνιστική και στην οικονομία της γνώσης, κινούμενη σε ένα διεθνές επίπεδο. Μόνον έτσι θα μπορέσει να αξιοποιήσει το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτει. Μέσα από νέους, αναδυόμενους κλάδους» τονίζει ο κ. Τρανός.
• Ο Βορράς και ψηφιακά πιο πλούσιος από τον Νότο
Στον χάρτη απεικονίζονται οι διεθνείς διασυνδέσεις της διαδικτυακής υποδομής, καθώς και οι κυριότεροι κόμβοι. Είναι φανερό ότι ο κυριότερος όγκος διεθνών διασυνδέσεων εντοπίζεται στο «χρυσό διαμάντι», δηλαδή στο τετράγωνο Λονδίνο, Παρίσι, Φραγκφούρτη και Άμστερνταμ. Έτσι, όταν αυτή η υποδομή συσχετίζεται με τα οικονομικά μεγέθη και τις λειτουργίες, αλλά και με τις γενικότερες υποδομές, προκύπτει ότι η εν λόγω περιοχή καρπώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό τα αναπτυξιακά οφέλη του Διαδικτύου απ΄ ό,τι η Νότια Ευρώπη. (Τα στοιχεία αφορούν το 2006).