Γράφει ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος
Την Παρασκευή έρχεται ο Erdoğan στην Αθήνα. Κοντεύουμε να το ξεχάσουμε καθώς το σημαντικό αυτό γεγονός στα Ελληνικά ΜΜΕ, αν εξαιρέσουμε τις εφημερίδες που έχουν διπλωματικό ρεπορτάζ, υπό-προβάλλεται, βέβαια για να μην είμαι και αφοριστικός, πιστεύω ότι σήμερα, αλλά και αύριο, θα έχουμε κάποιες εκτενέστερες αναφορές.
Στον αντίποδα, τα Τουρκικά ΜΜΕ δίνουν μεγάλη σημασία σε αυτό το ταξίδι, το οποίο θεωρείται πολύ σημαντικό και από την Κυβέρνηση της Τουρκίας, για αυτό και προετοιμάζεται με περισσή μεθοδικότητα εδώ και μήνες, με αποκορύφωμα τις συχνές επισκέψεις του Bakic στην Αθήνα.
Οι δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στη σημασία, και επομένως και στις προσδοκίες από τη συνάντηση των δύο Πρωθυπουργών, γίνονται εύκολα αντιληπτές και από μία γρήγορη ματιά στην agenda των συζητήσεων που διαρρέουν στον τύπο οι δύο πλευρές. Από την Τουρκία διακρίνει κανείς μαξιμαλιστικές προσδοκίες, με τον Πρωθυπουργό να συνοδεύεται από μία πολυπληθή ομάδα Υπουργών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων, και να θέλει να βάλει στο τραπέζι των συζητήσεων την απλοποίηση της διαδικασίας έκδοσης βίζας, το ενδεχόμενο παροχής οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, την ..........
εξεύρεση διπλωματικών λύσεων για το Αιγαίο και το Κυπριακό, αλλά και τον τουρκο-ελληνικο-ιταλικό αγωγό φυσικού αερίου.
Από την πλευρά του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας γίνεται λόγος για την προώθηση κοινού τουριστικού πακέτου Ελλάδας- Τουρκίας, για την απλοποίηση των διαδικασιών για τη μετάβαση των Τούρκων πολιτών σε Ελληνικά νησιά, και για ενδεχόμενες επιχειρηματικές συμφωνίες.
Είναι φανερό ότι έχουμε να κάνουμε με δύο τελείως διαφορετικές αντιλήψεις. Η Ελλάδα μοιάζει να υποβαθμίζει την επίσκεψη του Τούρκου Πρωθυπουργού και να εστιάζει στα λεγόμενα ζητήματα χαμηλής πολιτικής και μηδαμινού πολιτικού κόστους, αντίθετα, η Τουρκία εστιάζει στο σύνολο των ζητημάτων υψηλής πολιτικής και στην αναθέρμανση, σε κορυφαίο μάλιστα επίπεδο, των διμερών συζητήσεων.
Πρέπει να τονιστεί ότι αν δεν μπουν τα ζητήματα της υψηλής πολιτικής στο τραπέζι, οι προθέσεις για καλλιέργεια κλίματος εμπιστοσύνης και αξιοποίησης του μερίσματός ειρήνης, με αμοιβαία μείωση εξοπλισμών, θα μείνουν κενά λόγια εντυπωσιασμού.
Οι δύο διαφορετικές αυτές στάσεις έχουν την ερμηνεία τους. Ο Τούρκος Πρωθυπουργός έρχεται ως ο απόλυτος κυρίαρχος του εσωτερικού πολιτικού σκηνικού στην Τουρκία, ειδικά μετά και την πρόσφατη παραίτηση του Deniz Baykal, ενώ από την πλευρά του ο Έλληνας Πρωθυπουργός έχει ακόμη νωπές τις μνήμες από τις διαγραφές των τριών βουλευτών του και από τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, αλλά και στην κοινωνία για τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για την δημοσιονομική σταθεροποίηση της χώρας.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί και η χαοτική σχεδόν διαφορά στο επίπεδο των αρμών και της agenda της εξωτερικής πολιτικής των δύο χωρών. Η Τουρκία, με το περίφημο στρατηγικό βάθος του Davutoglu, έχει προχωρήσει σε μία πραγματική υπερέκταση του ρόλου της στην ευρύτερη περιοχή των υποσυστημάτων της Νοτιανατολικής Ευρώπης, της Μεσογείου, της Κεντρικής Ασίας, αλλά και της Μέσης Ανατολής, ενώ από την πλευρά της η Ελλάδα έχει επενδύσει όλο το διπλωματικό της κεφάλαιο στην προσπάθεια σταθεροποίησης της οικονομίας και ενίσχυσης της αξιοπιστίας της χώρας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι ευνόητο ότι οι προσδοκίες μας από τη συγκεκριμένη συνάντηση είναι από μινιμαλιστικές έως ανύπαρκτες. Άλλωστε, οι δυνατότητες ελιγμών του Γιώργου Παπανδρέου είναι πολύ περιορισμένες, με το εθνικιστικό ακροατήριο να τον περιμένει στην γωνία σε όποια ακόμη και συζήτηση στην κατεύθυνση της επίλυσης των διαφορών.
ΥΓ. Κάποια στιγμή, θέλω να πιστεύω τουλάχιστον, θα πρέπει η εξωτερική πολιτική να απαγκιστρωθεί από τις προσπάθειες στον οικονομικό τομέα. Όταν έρθει αυτή η στιγμή θα πρέπει ο Πρωθυπουργός να δει και να αξιολογήσει, αν δεν το έχει ήδη κάνει, τα πρόσωπα που τους έχει παραδώσει τα κλειδιά της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Η υψηλή στρατηγική αγνοείται, ο σχεδιασμός επίσης, οι τακτικές κινήσεις είναι περιορισμένες και οι στόχοι αναζητούνται. Είμαι σίγουρος ότι αν δεν ήταν Πρωθυπουργός θα είχε ήδη απογοητευθεί από την λειτουργία του συγκεκριμένου Υπουργείου.