Η «Βάση του 10» (συνέχεια) και η Παιδεία

Γράφει ο Κων/νος Δρακάτος

Ένας φίλος θαμώνας (9.55) του καφενείου μας, σχολιάζοντας τις ιδέες που εξέφρασα την περασμένη Τετάρτη 21/4, για το περίφημο θέμα της «βάσης του 10», έγραψε: «ρε αφήστε τα παιδιά να σπουδάζουν. Αυτό σας πείραξε αμπελοφιλόσοφοι;»(Διάβασε δώ). Συμπλήρωνε δε τις σκέψεις του με αξιοπρόσεκτες παρατηρήσεις, όπως π.χ.αυτή που λέει ότι «Η βάση του δέκα έκοψε την εισαγωγή παιδιών από τις ναυτικές Ακαδημίες εμπορικού ναυτικού με αποτέλεσμα η ναυτιλία μας να είναι κενή θέσεων κατά 4.560 άτομα» όπως και την άλλη ότι «Επίσης εκατοντάδες άλλες ειδικότητες δεν απαιτούν την ύπαρξη διάνοιας ή επιστήμης ως προς την εφαρμογή. Τουριστικά επαγγέλματα για παράδειγμα, σχολές διερμηνέων και μεταφραστών κ.ο.κ.» και τον ευχαριστώ. Ας τις προσέξουν οι αρμόδιοι.

Με την ευκαιρία αυτή θέλω να επανέλθω στο θέμα Παιδεία, γιατί φοβούμαι ότι μάλλον δεν έχει αξιολογηθεί και εκτιμηθεί σωστά σε όλο του το εύρος. Κατ' αρχήν η λογική η Παιδεία για την Παιδεία με αντικείμενο την ενίσχυση της επαρχίας, κατά την γνώμη μου, είναι λάθος. Η εκπαίδευση χωρίς στόχο και προοπτική όχι μόνο δεν προσφέρει τίποτα στον νέο, αλλά αντιθέτως τον βλάπτει. Πόσοι νέοι σήμερα μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους.......
εργάζονται οπουδήποτε για λίγα ευρώ, γιατί δεν βρίσκουν δουλειά σχετική με το αντικείμενο που σπούδασαν; Και πόσοι άλλοι αναγκάστηκαν να επιλέξουν επάγγελμα άσχετο με τις σπουδές τους, είτε γιατί αυτό που σπούδασαν δεν ταίριαζε με τις δεξιότητες και ικανότητές τους, είτε γιατί τον «έστειλαν» εκεί που είχε «θέση» αλλά όχι ενδιαφέρον γι'αυτόν; Αυτό σημαίνει χαμένος πολύτιμος χρόνος, χαμένες ευκαιρίες, αποτυχία, απογοήτευση του νέου. Σημαίνει σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα.

Το ερώτημα λοιπόν, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας σήμερα, δεν είναι αν θα πρέπει να ισχύσει ή όχι η «βάση του 10» αλλά αυτό το ίδιο το Εκπαιδευτικό Σύστημα το οποίο από την ονομασθείσα «μεταρρύθμιση Παπανούτσου» του '64 και μέχρι σήμερα είναι αντικείμενο «ιδεοπολιτικών βιασμών».

Θυμίζω μερικά ιστορικά στοιχεία που θα βοηθήσουν στην κατανόηση του προβλήματος της Παιδείας: 1965 ακύρωση της «μεταρρύθμισης Παπανούτσου» του 1964. Σύσταση επιτροπής (το γνωστό κόλπο για να μην γίνει τίποτα)...για την κρίση των βιβλίων της μεταρρύθμισης (!) και διατήρηση ή την πολτοποίησή τους (!!!) (που μόλις πριν ένα χρόνο είχαν τυπωθεί, αλλά δεν βαριέσαι, ο λαός πληρώνει) και η Παιδεία πάσχει. 1967 Η χούντα καταργεί τα πάντα στην Παιδεία (ΑΝ129/67 και Ν59/67) και εγκαθιστά την καθαρεύουσα. Κάνει κι’ άλλες αλλαγές αλλά η Παιδεία εξακολουθεί να πάσχει. 1976 Δημοκρατική μεταρρύθμιση τώρα, νέες αλλαγές. Επαναφορά της δημοτικής ως γλώσσα διδασκαλίας. Από 3 χρόνια Γυμνάσιο και γενικό-τεχνικό Λύκειο. Πανελλήνιες εξετάσεις για την εισαγωγή στην ανώτατη παιδεία, κ.ά. και η Παιδεία πάντα πάσχει. 1982, Ο ΠΑΣΟΚικός Σοσιαλισμός τότε (υπήρχε και ο Ανατολικού και Δυτικού τύπου Σοσιαλισμός) αλλάζει κι’αυτός τα πάντα. Μόνο στην τριετία 82-85 εκδίδει 110 (!!!) σχολικά βιβλία, από το Δημοτικό μέχρι το Λύκειο, καθιερώνει το μονοτονικό, καταργεί τον «Επιθεωρητή» (μίασμα της Δεξιάς) και εισάγει τον σοσιαλιστικό «Σχολικό Σύμβουλο» (αυτή κι’ αν είναι αλλαγή), μετονομάζει τα χουντικά ΚΑΤΕΕ σε δημοκρατικά ΤΕΙ, αλλάζει τρόπους βαθμολόγησης κ.ά. αλλά η Παιδεία δε λέει να πάρει τ’ απάνω της. 1990, Έρχεται η Δεξιά ή Φιλελεύθερη ή ΝεοΦιλελεύθερη παράταξη, ν' αλλάξει κι' αυτή την Παιδεία, τι άλλο να κάνει;. Κάνει τα δικά της, ξεσπούν ταραχές, παραιτήται ο Υπουργός, αναλαμβάνει νέος, κάτι λένε για ιδιωτικά Πανεπιστήμια (αυτή η Δεξιά δεν έχει το Θεό της, ε;) τους παίρνουν με τις πέτρες οι «δημοκρατικοί» και τέλος. Και η Παιδεία; τίποτα. 1993, πάλι το ΠΑΣΟΚ (ΝεοΣοσιαλιστικό πλέον) και με Υπουργό Παιδείας τον υιό Παπανδρέου, Γιώργο, λόγω ίσως ειδικών προσόντων και παιδαγωγικών οραμάτων Σκανδιναβικής (Δανικής) προέλευσης, ο οποίος βρίσκει κι’αυτός (περίεργο!) ότι πρέπει να την αλλάξει και την αλλάζει, όχι τι. Αρχίζει με τον τρόπο αξιολόγησης των μαθητών (ΠΔ409/94). Νέος τρόπος εξετάσεων, Εισάγονται οι δημιουργικές εργασίες και η περιγραφική αξιολόγηση (;) και με τον Νόμο 2327/95 ιδρύεται το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας (ΕΣΥΠ). Όχι, όχι, ούτε κι’ αυτός ασχολήθηκε με την αξιολόγηση των καθηγητών. Σου λέει, που να μπλέκουμε τώρα.

Για να μην τα πολυλογούμε, έκανε κι’ αυτός τις πολλές αλλαγές του, αλλά τίποτα. Η Παιδεία, λένε και ξαναλένε, νοσεί! 2004. Να, ξανά η Δεξιά (το εκκρεμές της Δημοκρατίας λειτουργεί) και ξανά αλλαγές στην Παιδεία. Όλα τα είχε η Μαριωρή, η «βάση του 10» της έλειπε!! Το είδαμε κι’ αυτό, όπως είδαμε και την «επιτροπή Βερέμη», από το 2006, που μελετά προτάσεις και της ΕΕ (διαδικασία της Μπολόνια), οι οποίες προωθούν την σύνδεση των εκπαιδευτικών βαθμίδων με την παραγωγή και τις νέες μορφές απασχόλησης, μέλος της οποίας ήταν ο σημερινός υφυπουργός Παιδείας. 2006-2010 τέσσερα χρόνια ”επιτροπή” αποτέλεσμα μηδέν (0), αφού ούτε καν προτάσεις δεν πρόλαβε να κάνει, ο κ.Πανάρετος, ως μέλος διαφωνούσε και ως υφυπουργός την ακύρωσε, δηλαδή 4 χρόνια, πεταμένα λεφτά. Άντε πάλι από την αρχή Και η Παιδεία; Η νεολαία; Το μέλλον;

Αν διαβάσετε το κείμενο που έχει αναρτήσει ο Υφυπουργός Παιδείας στο ιστολόγιο του Υφυπουργείου του, /span>http://ypepth.opengov.gr/panaretos/?p=1344#more-1344> επιχειρηματολογώντας ειδικά υπέρ της κατάργησης της «βάσης του 10» θα καταλάβετε και τα υπόλοιπα. Θα άξιζε τον κόπο να το διαβάσετε, είναι χρήσιμο...

Θα παραθέσω εδώ μόνο δύο παραγράφους του κειμένου αυτού που νομίζω ότι είναι και η κεντρική ιδέα των απόψεών του αλλά και η βάση του προβλήματος της Παιδείας μας ευρύτερα, γράφει:

«Από απόψεως Εθνικής Στρατηγικής, η διαχρονική πολιτική στην Ελλάδα, αλλά και σε όλες τις χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής τα τελευταία 20 χρόνια, υπήρξε η προσπάθεια διεύρυνσης της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση σε όσο το δυνατόν περισσότερους νέους (μαζική τριτοβάθμια εκπαίδευση). Δεν είναι δυνατόν η πολιτεία από την μία να κάνει τεράστιες επενδύσεις σε υποδομές και εκπαιδευτικό προσωπικό για την επίτευξη αυτού του στόχου, και ύστερα η ίδια να οδηγεί σε υποαπασχόληση το ανθρώπινο δυναμικό και τις υποδομές, κατασπαταλώντας τεράστιους πόρους. Σημειώνεται, ότι δεν υπάρχει χώρα στον κόσμο που να έχει κενές θέσεις τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τις οποίες μάλιστα να δημιουργεί με τεχνητά φίλτρα.»

Προσέξατε τι λέει; Σε λίγε σειρές (υπογραμμισμένες από εμένα) αποτυπώνεται ακριβώς η φιλοσοφία πάνω στην οποία έχει «στηθεί» το (δια)κομματικό κράτος. Έκανε, λέει, η πολιτεία (διάβαζε: ο εκάστοτε υπουργός και οι κομματικοί του σύμβουλοι, για την επανεκλογή) τεράστιες επενδύσεις (μα, εδώ όλοι κατηγορούν την πολιτεία ότι δεν κάνει ούτε καν τις αναγκαίες επενδύσεις στην παιδεία και αφήνει ακόμα και ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς, των 400 ευρώ το μήνα, απλήρωτους, ο κ. υφυπουργός τις βρίσκει τώρα και τεράστιες) στο πνεύμα της Εθνικής στρατηγικής (;) της μαζικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Δηλαδή; Τι σημαίνει «μαζική τριτοβάθμια εκπαίδευση»; Σημαίνει μαζική μόρφωση για μαζική επαγγελματική εξασφάλιση γιατί αυτό είναι το αγωνιώδες ερώτημα των νέων σήμερα; Σημαίνει μαζική μόρφωση για μια ποιο μορφωμένη κοινωνία, απλά; Ή μήπως σημαίνει εξυπηρέτηση κομματικών και προσωπικών συμφερόντων με την δημιουργία Πανεπιστημίων και Σχολών εδώ κι’ εκεί χωρίς καμία χωροταξική μελέτη και διορισμούς εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού; Τι σημαίνει;

Όσο για το αν έχει γίνει κάποια μελέτη επάνω στην οποία βασίζεται η Εθνική στρατηγική, για τις τεράστιες επενδύσεις από πουθενά δεν εξάγεται. Τουναντίον σε άλλη παράγραφο παρακάτω φαίνεται καθαρά από την φράση "Στις προθέσεις του Υπουργείου είναι μία συνολικότερη μελέτη (προσέχτε, δεν λέει αναθεώρηση ή επικαιροποίηση προηγουμένης) πάνω στην λειτουργία του εξεταστικού συστήματος...κλπ", που, (γλώσσα λανθάνουσα), δείχνει ότι δεν έχει γίνει καμία σοβαρή μελέτη και που σημαίνει ότι η διατήρηση ή η ακύρωση της «βάσης του 10», είναι θέμα προσωπικής/κομματικής επιλογής. Γράφει λοιπόν ο κ. Υφυπουργός:

«Στις προθέσεις του Υπουργείου είναι μία συνολικότερη μελέτη πάνω στην δομή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και οποιοσδήποτε προβληματισμός πάνω στην λειτουργία του εξεταστικού συστήματος θα πρέπει να ενταχθεί εκεί. Η φυσιογνωμία του εξεταστικού συστήματος είναι αλληλένδετη με την φυσιογνωμία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης» (ποια είναι η φυσιογνωμία αυτή; Ξέρει κανείς;) «και οποιαδήποτε αποσπασματική αντιμετώπιση των ζητημάτων περί το εξεταστικό είναι καταδικασμένη σε αποτυχία».

Τέλος για να υποστηρίξει τις απόψεις του υπέρ της κατάργησης της «βάσης του 10» παραθέτει και 5 πίνακες με γενικό τίτλο «Στοιχεία αναφορικά με την εισαγωγή υποψηφίων σε πανεπιστημιακές σχολές και ΤΕΙ...» και μας υποβάλει το συμπέρασμα το οποίο θα πρέπει να «βγάλουμε», ώστε να συμφωνήσουμε για την κατάργηση της «βάσης του 10».

Και ολοκληρώνει με την πολιτική κορώνα. « Και μερικές λέξεις για τον λαϊκισμό. Θα ήταν εύκολο για την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να διατηρήσει το μέτρο για να ικανοποιήσει τους «σοβαρούς αναλυτές» οι οποίοι επιθυμούσαν την διατήρησή της» (ποιοι είναι αυτοί και γιατί να επιθυμούν κάτι τέτοιο;). «Αυτό όμως θα ήταν λαϊκισμός. Γιατί θα αγνοούσε την πραγματικότητα και τα στοιχεία μόνο και μόνο για να κερδίσει εντυπώσεις» (τις εντυπώσεις ποιων;).Η άμεση κατάργηση της βάσης του 10 επομένως ήταν η μόνη δυνατή επιλογή».

Η γνώμη μου είναι ότι το πρόβλημα της Παιδείας μας όπως και της Οικονομίας μας σήμερα και όλων σχεδόν των προβλημάτων στην χώρα μας είναι πολιτικό και όχι η «βάση του 10». Πολιτικό διαχρονικό και διακομματικό, είτε μέσα είτε έξω από τις κυβερνήσεις.