Πόθεν η «Ψωροκώσταινα»


Του ιστορικού-συγγραφέα Ματθαίου Χ. Ανδρεάδη

Η συντήρηση των επαναστατικών στρατευμάτων το 1826 ήταν πάρα πολύ δύσκολη.Η κυβέρνηση, μη έχοντας χρήματα, εξέδιδε, όπως και στα προηγούμενα χρόνια, χρεωστικές ομολογίες που παρέδιδε στους οπλαρχηγούς. Με αυτές διατασσόταν το υπουργείο της Οικονομίας να εξοφλεί τα οφειλόμενα απ΄ τις εθνικές προσόδους των επαρχιών.
Απ΄ το τέλος του 1825 η οικονομική κατάσταση άρχισε να γίνεται απελπιστική. Εξαιτίας της δεινής αυτής καταστάσεως ήταν αδύνατη η αντιμετώπιση του εχθρού.
Η κυβέρνηση αναγκάσθηκε να ψηφίσει νόμο για εσωτερικό δάνειο «ποσότητος ενός μιλιουνίου ισπανικών ταλλήρων». Υπολόγιζε έτσι ν΄ αντιμετωπίσει τις ανάγκες του πολέμου και προ παντός του πολιορκούμενου Μεσολογγίου, καθώς και τον απόπλου του στόλου,ενώ διενεργούσε ταυτόχρονα και εράνους. Ο Νικηταράς, για τον σκοπό αυτόν έδωσε το περίφημο αδαμαντοκόλλητο σπαθί του Δράμαλη, αμύθητης αξίας (το οποίο αργότερα και μετά πολλές περιπέτειες βρέθηκε πουλημένο στη Ρωσία).
Μία ερανική «επιτροπή αυτοπροαιρέτου προσφοράς» είχε συσταθεί και στην έδρα της κυβερνήσεως, το Ναύπλιο.
Το πρωϊ της Κυριακής 8 Ιανουαρίου 1826, μετά τον εκκλησιασμό, «υπό την σκιάν της εν τω κέντρω της πλατείας του Στρατώνος υψουμένης γηραιάς Πλατάνου», και ενώπιον πλήθους λαού μίλησε, με πατριωτική έξαρση, για τους μεγάλους κινδύνους, που διέτρεχε ο Αγώνας του Έθνους, ο Γεώργιος Γεννάδιος,«Διδάσκαλος του Γένους».Ο κόσμος συγκινήθηκε και πολλοί κατέθεταν τον οβολό τους στο ........τραπέζι των εισφορών κλαίγοντας.
Στην πρόσκληση του κήρυκα Παράσχου, υπακούοντας και η ζητιάνα του Ναυπλίου χήρα η Κώσταινα, πρόσφυγας απ΄ το Αϊ-βαλί,απ' την άκρη της πλατείας απ΄ όπου άκουγε τον Γεννάδιο, έσπευσε και, διασχίζοντας με μεγάλη δυσκολία το πλήθος, που ασφυκτικά είχε γεμίσει τον χώρο, προσήλθε στα μέλη της επιτροπής και απόθεσε στο τραπέζι των εισφορών το ασημένιο της δακτυλίδι και το μοναδικό γρόσι, που επιμελώς έκρυβε στον κόρφο της. «΄Αφθονα δάκρυα και ζωηραί επευφημίαι παντός του παρισταμένου λαού διεδέχθησαν την εξόχως πατριωτικήν ταύτην σκηνήν».
Η ζητιάνα αυτή,η «ψωροκώσταινα», όπως την αποκαλούσαν, έμελλε,για πολλές δεκαετίες, να δώσει στη φτωχή και υπανάπτυκτη Ελλάδα τον χαρακτηρισμό ελεεινολογήσεως και ονειδισμου: Η «Ελλάδα η Ψωροκώσταινα!...»