Γράφει ο Τριαντάφυλλος ΚαρατράντοςΈχω διαβάσει πολλές και αντικρουόμενες κριτικές για την ταινία του Clint Eastwood «Η Ανταλλαγή». Δεν σκοπεύω να γράψω τη γνώμη μου για την συγκεκριμένη ταινία, άλλωστε το Καφενείο έχει το «σκηνοθέτη» του για αυτή τη δουλειά, αλλά θα ήθελα να σας θυμίσω λίγο μία σκηνή της ταινίας. Μία σκηνή που θα πρέπει να φέρνουμε στο μυαλό μας, κάθε φορά που θέλουμε να αξιολογήσουμε την προσφορά του Συμβουλίου της Ευρώπης. Όταν η ηρωίδα της ταινίας ανακαλύπτει ότι το παιδί που της παρουσίασε η αστυνομία ως το χαμένο γιο της, δεν είναι αυτό, πηγαίνει να διαμαρτυρηθεί στον αστυνομικό διευθυντή, την αγνοούν επιδεικτικά και πηγαίνουν να την βγάλουν τρελή. Όταν δημοσιοποιεί το ζήτημα στα ΜΜΕ, στέλνουν ένα περιπολικό να τη φέρει στο τμήμα και τη ρίχνουν χωρίς δικαιολογία και χωρίς ένταλμα σε μία ψυχιατρική κλινική. Καταλαβαίνετε πόσο σημαντικοί είναι οι διεθνείς οργανισμοί για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
60 χρόνια λοιπόν Συμβούλιο της Ευρώπης. Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ο παλαιότερος διεθνής οργανισμός που θεσμοθετήθηκε και λειτουργεί στα πλαίσια της διαδικασίας της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Έχει 47 κράτη-μέλη και αντιπροσωπεύει περίπου 800 εκατομμύρια πολίτες. Ο βασικός σκοπός του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι η δημιουργία ενός κοινού δημοκρατικού και νομικού χώρου στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιακών αξιών: ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία και διεθνές δίκαιο. Η προάσπιση των αρχών αυτών, για το Συμβούλιο της Ευρώπης, είναι η θεμέλιος λίθος για μία ανεκτική και πολιτισμένη κοινωνία, για τη σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή της Ευρώπης.
Ωραίες διακηρύξεις θα μου πείτε. Πρακτικά; Μετατρέποντας τις αξίες σε πολιτικές πρωτοβουλίες το Συμβούλιο της Ευρώπης προσπαθεί να βρει λύσεις σε μείζονα τοπικά, και μη, προβλήματα.......:
τρομοκρατία, οργανωμένο έγκλημα, διαφθορά, ηλεκτρονικό έγκλημα, βιοηθική και κλωνοποίηση, βία ενάντια σε γυναίκες και παιδιά, παράνομη διακίνηση ανθρώπων κτλ.
Το σημαντικότερο όμως επίτευγμα του Συμβουλίου της Ευρώπης, είναι η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Το σύστημα αυτό θεωρείται ως το πλέον ανεπτυγμένο και αποτελεσματικό διεθνές καθεστώς για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου στον κόσμο του σήμερα. Από το 1953, όταν και δημιουργήθηκε, το ΕΔΔΑ έχει να επιδείξει αξιοσημείωτη δράση για την προστασία μίας σειράς κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, για όλους τους ανθρώπους, εντός της δικαιοδοσίας των κρατών-μελών, είτε αυτοί είναι ιδιώτες, είτε πρόσφυγες, είτε απάτριδες, είτε πολίτες του κράτους. Δίκαια, μπορούμε να πούμε, αρκετοί μιλούν για την πλέον ριζοσπαστική εξέλιξη στο διεθνές δίκαιο μεταπολεμικά σίγουρα, και για τους οπτιμιστές, σε όλη την ιστορία τους διεθνούς δικαίου.
Η εορταστική ατμόσφαιρα για τα 60 χρόνια του Συμβουλίου της Ευρώπης, δεν κατάφερε να αποτρέψει τη γέννηση ενός υπαρξιακού ερωτήματος, που νομίζω πως θα σας προβληματίσει και εσάς. Γιατί οι κυβερνήσεις δημιουργούν διεθνή καθεστώτα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Βρίσκετε το ερώτημα αφελές; Για σκεφτείτε λίγο, πόσο εύκολα εκχωρούν κομμάτια της εθνικής τους κυριαρχίας τα έθνη-κράτη; Γιατί δεν προχωρά η πολιτική ολοκλήρωση; Γιατί δεν υπάρχει παγκόσμια διακυβέρνηση; Άρνηση εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας είναι η απάντηση. Γιατί λοιπόν στην περίπτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπου τα καθεστώτα δεν έχουν σχεδιαστεί απλώς για να ρυθμίζουν εξωεδαφικότητες της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης, αλλά για να έχουν άμεση παρέμβαση στο εσωτερικό των χωρών και στις αρμοδιότητες των κυβερνήσεων, υπάρχει αυτή η συναίνεση; Ιδεαλιστικά θα μου απαντούσατε για την προώθηση μίας παγκόσμιας κοινωνίας δικαίου και δημοκρατίας. Πρακτικά όμως, μήπως τα κράτη μετακυλύουν την ευθύνη και εξαγοράζουν χρόνο για τη συμμόρφωση τους; Ζήτημα συνείδησης και ιδεαλισμού ή ανάγκη συμμόρφωσης;
Το μόνο που δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς, είναι ότι χρειάζεται η συνεργασία όλων των κρατών, για να μπορέσουν οι πολίτες να έχουν ανενόχλητοι πρόσβαση στο παγκόσμιο αγαθό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.