Επιλογές - Νίκος Καζαντζάκης


Γράφει η Ρόδι
Μικρό αφιέρωμα στον μεγάλο Νίκο Καζαντζάκη!

...» Ν’ αγαπάς την ευθύνη .
Να λες : Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δεν σωθεί, εγώ φταίω...
Νάσαι ανήσυχος, αφχαρίστιγος , απροσάρμοστος πάντα .......
«Ασκητική»

-Το έτος , που πέρασε , το 2007, συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου Ελληνα συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη (1883-1957).
Πολυσύνθετο πνεύμα ο Καζαντζάκης , μυθιστοριογράφος, ποιητής ,στοχαστής, φιλόσοφος, θεατρικός συγγραφέας, μεταφραστής του Δάντη, του Φάουστ, του Γκαίτε.
Ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας μας και απέκτησε παγκόσμια απήχηση .
Ακούραστος εργάτης, πολύπειρος, πολυταξειδεμένος .
Τρία είναι τα κλειδιά για να εισδύσουμε στον......
ιδεολογικό του χώρο και να παρακολουθήσουμε την πορεία του Καζαντζακικού έργου :
H Ασκητική , η Οδύσσεια και η Αναφορά στον Γκρέκο .
Στην Ασκητική του, που θεωρείται ο καταστατικός χάρτης των ιδεών του , βρίσκονται κωδικοποιημένες οι καταφάσεις του, οι αμφιθυμίες του και ο ηρωϊκός μηδενισμός του. Μα το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της όλης στάσης του Καζαντζάκη αποτελεί η δίχως τέρμα προσπάθεια , ο «Ανήφορος» , που συνεχίζεται πέρα και από το τελευταίο σκαλί της απελπισίας , ένας περήφανος αγώνας για την διάσωση της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, ώστε να μπορεί να κοιτάξει κατάματα τον θάνατο.
«Η ουσία του Θεού είναι ο αγώνας » τονίζει στην Ασκητική του.
Ο Ταξιδιώτης Καζαντζάκης
Ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος έγραψε ότι η βεβαιώτερη εντύπωση , που του έδωσε ο Καζαντζάκης είναι του ανθρώπου, που ταξιδεύει .
Το θέαμα του κόσμου τον μάγευε!
Δεν ενδιαφερόταν τόσο για τα μνημεία, συχνά αισθανόταν πολύ μοναξιά στους αρχαιολογικούς χώρους , τον ενδιέφερε περισσότερο το πρόσωπο του μύθου , ο άνθρωπος.
Κοίταζε τους ανθρώπους στα μάτια και έκανε τον πόνο τους πόνο του ,την αγωνία τους σπαραγμό του!
Με την ευκαιρία του ερχομού του Πάσχα
παραθέτω απόσπασμα από το ταξίδι του Καζαντζάκη στους Αγίους τόπους :
« Στέκομαι στην είσοδο του Αγίου Τάφου
με ολανοιγμένα αχόρταγα μάτια : ο ναός της Ανάστασης , σα μια τεράστια κυψέλη βουϊζει, οι πλάκες κάτω είναι γεμάτες από αραβόφωνους χριστιανούς , με τα φέσια, με τις βρωμερές πολύχρωμες τζελεμπίες , με τα φλεγόμενα τσιμπλιασμένα μάτια . Κάτω από τις αψίδες του ναού , ξαπλωμένοι σε ψάθες , σε κουρέλια ή σε χαλιά , άντρες και γυναίκες , που έχουν κοιμηθεί εδώ την νύκτα προσμένοντας την στιγμή τούτη τη φοβερή, που θα σφεντονισθεί το άγιο φως από το κουβούκλι του Πανάγιου Τάφου .........
......Η λιτανεία αρχίζει κτυπούν οι καμπάνες , αγέρας σφοδρός αγιότητας και παραφροσύνης φυσάει απάνω από τα πολύχρωμα κεφάλια Ενοιωσα πάλι την θερμότητα και την παντοδυναμία της καρδιάς του ανθρώπου , τα χέρια σηκώνονται , τα πόδια χορεύουν, η καρδιά πηδάει και φωνάζει τον Κύριο. Ο αγέρας γιομώνει αόρατη παρουσία ....
.... «Γλυκοφιλούσα , Κερά της θάλασσας»
έλεγα όρθιος μποροστά της , ώ καρδιά του ανθρώπου ,που χώρεσες Εκείνον , που Ουρανός και γη δεν τον χωρούσε , ώ Πράξη, ώ Δεκάτη Μούσα ,Παναγιά αναφωνήτρα , έσυρες κραυγή κιντύνου , σα βίγλα ακριτική , που αγνάντεψες μακριάθε να μερμηγκιάζουν οι αραπάδες και να πατούν το ιερό φως ... »

Από κάθε κείμενό του αναδύεται ο πόθος της περιπέτειας . Μέσα του υπάρχει ο έρωτας του απόλυτου .
Η απανεμιά δεν του ταιριάζει, τα όνειρα και τα ταξίδια είχαν την μεγαλύτερη επίδραση στην ζωή του .