Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης
Λέγεται, πως καθήκον της πολιτικής είναι να προλαμβάνει, να επιλύει δηλαδή προβλήματα πριν αυτά οδηγήσουν σε κοινωνικές εκρήξεις. Ρίχνοντας μια ματιά πίσω στην ιστορία της ανθρωπότητας, παρατηρούμε ότι, σπανίως κατόρθωσαν οι κυβερνώντες να προλάβουν κοινωνικές δυσαρέσκειες πριν αυτές οδηγήσουν σε κοινωνικές συγκρούσεις. Ξεκομμένοι από την κοινωνία, εθισμένοι στη λογική της συντήρησης και πιστεύοντας στην ίδια τους την προπαγάνδα, πολύ δύσκολα μπορούν να δουν αυτό που συμβαίνει κάτω από τη μύτη τους. Μια ισχυρή γραφειοκρατία μπορεί να έχει όλες τις πληροφορίες αλλά λόγω έλλειψης ευελιξίας και καθαρής σκέψης αδυνατεί να αντιδράσει την κατάλληλη στιγμή και να καθορίσει τα γεγονότα.
Στη χώρα μας, όπου έχουμε ένα σύστημα κοινοβουλευτικής φεουδαρχίας μερικών οικογενειών-φατριών, σίγουρων για την παραμονή τους στην εξουσία ελέω λαού και όχι Θεού, φαίνεται να κυριαρχεί ακόμη το σύνδρομο των Πάγκαλου (παππού)-Μητσοτάκη: «τα μισά προβλήματα θα λησμονηθούν και τα άλλα μισά θα τα λύσει ο χρόνος». Με τέτοιο κομφορμιστή λαό με νοοτροπία ανατολίτη, που όσο περισσότερο τον ξευτελίζεις τόσο περισσότερο εκείνος πασχίζει να κερδίσει την εύνοιά σου, γιατί να ρισκάρεις να αλλάξεις τη ζωή του προς το καλύτερο, όταν κάθε ουσιαστική αλλαγή ενέχει πάντοτε αστάθμητους κινδύνους;
Όλα δείχνουν πως η...... κοινωνία έχει φτάσει στα όριά της. Όλα δείχνουν πως η κοινωνία βράζει σαν καζάνι έτοιμη να εκραγεί. Όλα δείχνουν πως οι νέες γενιές είναι πιο δύσπιστες, πιο ανυπόμονες και δεν πολυπιστεύουν πλέον σε παραμύθια για την άλλη ζωή, παραμύθια, που λειτούργησαν εδώ και χιλιάδες χρόνια σαν ηρεμιστικά χάπια μοιρολατρίας και αδρανοποίησης.
Και όμως, όλα δείχνουν πως ο λαός είναι περισσότερο έτοιμος να διοχετεύσει την οργή του, όχι εναντίον εκείνων που τον έφεραν ως εδώ, όχι εναντίον εκείνων που ευθύνονται για την οικονομική κρίση και οι οποίοι έχουν όνομα και πρόσωπο, αλλά εναντίον όλων εκείνων που είναι οι τελευταίοι που έχουν οποιαδήποτε σχέση με τη μιζέρια του.
Κατά το παρελθόν, όταν ξέσπαγε ο λαός, οι κυβερνώντες, την τελευταία στιγμή, έβρισκαν πάντοτε κοινωνικές ομάδες-αποδιοπομπαίους τράγους για να στρέψουν την οργή του εναντίον τους. Ετσι έχουμε στην ιστορία πολυάριθμες περιπτώσεις από πογκρόμ εναντίον περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων, σχεδόν πάντοτε, των πιο αδύναμων
Εδώ και μήνες, διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί προειδοποιούν για μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση και κοινωνικές εκρήξεις. Διάφορες έρευνες και μελέτες μιλούν για ένα, άνευ προηγουμένου, συσσωρευμένο μίγμα εκρηκτικού δυναμικού από οργή και μίσος εναντίον «εκείνων εκεί πάνω» (Τραπεζιτών, επιχειρηματιών και Golden boys). Παράλληλα όμως, διαπιστώνουν μια έξαρση της εχθρότητας εναντίον των ξένων αλλά ακόμη και εναντίον αδύναμων και απροστάτευτων κοινωνικών ομάδων που δεν έχουν κανένα λόμπι.
Τι κάνουν οι κυβερνώντες; Ότι έκαναν πάντοτε σε τέτοιες περιπτώσεις, με μια διαφορά. Συνεπικουρούμενοι σήμερα από τους εξουσιάζοντες χορηγούς-νταβατζήδες τους των Μέσων Μαζικής Παραπληροφόρησης, με «δημοσιογράφους»-σκουπιδογράφους, στρέφουν σιγά-σιγά και έμμεσα το λαό εναντίον των ξένων και άλλων μη αρεστών προς την εξουσία κοινωνικών ομάδων, φτάνοντας στο σημείο να δημιουργήσουν ακόμη και ανύπαρκτες κοινωνικές ομάδες όπως π.χ τους κουκουλοφόρους, που κανείς δεν ξέρει ποιοι είναι, πόσοι είναι και τι πραγματικά εκφράζουν.
Στην προσπάθειά τους να χειραγωγήσουν το λαό, οι κυβερνώντες στηρίζονται επίσης σε μελέτες που δείχνουν ότι τρομολαγνεία και φόβος για την μελλοντική αβεβαιότητα, οδηγούν μεσαία κοινωνικά στρώματα, ακόμη και νέους σε συντηρητικές θέσεις. Αγνοούν ίσως ή δεν επιθυμούν να δουν ότι δεν υπήρξαν ποτέ κατά το παρελθόν, ούτε πρόκειται να υπάρξουν στο μέλλον απόλυτα ασφαλή μέσα χειραγώγησης, ούτε φυσικά και αξιόπιστα εργαλεία πρόβλεψης στο πως θα αντιδράσει η κοινωνία.
Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου μια έρευνα μελέτη ενός ινστιτούτου της Γερμανίας για μια διαφημιστική εταιρεία, η οποία δημοσιεύτηκε στις 8.12.1967. Τα συμπεράσματα ήταν τα εξής: «Οι νέοι σήμερα, στην συντριπτική τους πλειονότητα, αποδέχονται τις παραδοσιακές δομές της οικογένειας, επιζητούν το χρήμα, τα υλικά αγαθά και την ασφάλεια. Σε γενικές γραμμές είναι ανησυχητικά συντηρητικοί και εντελώς ακίνδυνοι για το κράτος».
Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσω, ότι πέντε μήνες αργότερα είχαμε την σημαντικότερη εξέγερση των νέων της Γερμανίας και της Ευρώπης, τον Μάη του 68. Οσοι πιστεύουν, ότι η κατάσταση είναι υπό έλεγχο, διότι σήμερα έχουν καλύτερα μέσα χειραγώγησης των μαζών, πλανώνται οικτρά. Ένα κατά τα άλλα ασήμαντο γεγονός, μπορεί να προκαλέσει το έναυσμα για απρόβλεπτες κοινωνικές εκρήξεις, που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ούτε καν κατά προσέγγιση.