Με το κλασικό ελληνικό στιλάκι, του τύπου «ξεπουλάμε και προσπαθούμε να
τους ευχαριστήσουμε όλους», δουλεύει το τελευταίο διάστημα η κυβέρνηση
το θέμα των αποκρατικοποιήσεων στο φυσικό αέριο (ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ).
Λειτουργώντας και εδώ με γνώμονα τα επικοινωνιακά επιχειρεί να δείξει
ότι φέρνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την... αφρόκρεμα των ξένων
για να μοιράσει η ίδια την μπάλα όπως το επιθυμεί και να πάρει και το
παραδάκι. Η αλήθεια όμως μπορεί να είναι............
διαφορετική και το ποτήρι πικρό για την Αθήνα. Ιδιαίτερα καθώς ο σχεδιασμός παραμένει στα της επικοινωνίας και δεν καλύπτει τα της ουσίας. Ας δούμε το γιατί.
Από την περασμένη εβδομάδα, σε ό,τι αφορά τον διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ (εταιρεία φυσικού αερίου) και τον ΔΕΣΦΑ (διαχειριστή), κάποια παπαγαλάκια του πολιτικού ρεπορτάζ βγήκαν να περάσουν την ιδέα της μοιρασιάς. Να πάει δηλαδή η ΔΕΠΑ προς τη ρωσική πλευρά και ο ΔΕΣΦΑ προς την αζερική ώστε να... εξυπηρετηθούν όλοι.
Το παιχνιδάκι αυτό προφανώς αγνοούσε το γεγονός ότι παραμένουν κι άλλοι υποψήφιοι στον διαγωνισμό. Αλλά πώς να μην το αγνοήσει την ώρα που οι όροι του διαγωνισμού έχουν γίνει... λάστιχο από το ΤΑΙΠΕΔ (με την ανοχή της κυβέρνησης) σε μια προσπάθεια να έρθει το χτύπημα από τους Ρώσους μπας και πάρουμε καμιά καλύτερη τιμή.
Πολιτικά βέβαια και για τους αδαείς ήταν μια καλή ιδέα που ταίριαζε και με τα γεγονότα των προσεχών ημερών:
1 Το ότι ο Σαμαράς επιστρέφοντας από την Κίνα θα σταματούσε και στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
2 Το ότι ο ισχυρός άνδρας της Gazprom Αλεξέι Μίλερ θα ερχόταν τη Δευτέρα κιόλας στην Αθήνα για να συνεχίσει το σερί των πιέσεων προς την ελληνική πλευρά.
3 Το ΤΑΙΠΕΔ επέτρεψε στη ρωσική υποψήφια εταιρεία Sintez να καταθέσει χωριστή προσφορά για τον ΔΕΣΦΑ.
Με την επικοινωνιακή αυτή τακτική οι του Μαξίμου ήθελαν:
• Πρώτον, να δείξουν ότι πάνε στους Αζέρους με δική τους πρωτοβουλία και όχι επειδή τους το ζήτησαν οι Αμερικανοί ως κεντρική προϋπόθεση για να δεχθούν αργότερα να δουν τον Σαμαρά.
• Δεύτερον, να δείξουν ότι ο Μίλερ έρχεται εδώ επειδή καίγεται να πάρει τη ΔΕΠΑ και όχι επειδή τους έχει πνίξει στις απαιτήσεις για να συζητήσει το αν θα την πάρει.
Δυστυχώς η επικοινωνία αφορά μόνο τα κεντρικά δελτία των καναλιών. Αντίθετα, όπως έχει φανεί εδώ και μήνες, στους συνεχώς άστοχους χειρισμούς με τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ (αρχής γενομένης από το ότι ο Σαμαράς δεν έχει γίνει ακόμη δεκτός ούτε στην Ουάσιγκτον ούτε στη Μόσχα, όπως διαλαλούσαν στο Μαξίμου) η ουσία στην υψηλή πολιτική υποκρύπτει σοβαρούς κινδύνους.
Εκκρεμής η ΔΕΠΑ
Ας ξεκινήσουμε με τη ΔΕΠΑ. Τη Δεύτερα, με την έλευση Μίλερ, στην κυβέρνηση ξαναθυμήθηκαν ότι οι Ρώσοι ζητούν διασφαλίσεις για την αποπληρωμή χρεών, ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ, από ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς προς τη ΔΕΠΑ, αλλά και τη δυνατότητα να επιστραφεί η εγγυητική επιστολή του πλειοδότη του διαγωνισμού εάν η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. δεν εγκρίνει την πώληση.
Η Gazprom θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ όλα αυτά, μαζί με τη λίστα των αιτημάτων που έχει υποβάλει τις προηγούμενες εβδομάδες, και μάλιστα με απόλυτο και κατηγορηματικό τρόπο, προτού υποβάλει τη δεσμευτική της προσφορά. Έχει δε καταστήσει σαφές πως θα αποχωρήσει σε περίπτωση που δεν γίνει δεκτό το σύνολο των αιτημάτων της, σε μια στάση που από πολλούς ερμηνεύεται ως τακτική... υποχώρησης της ίδιας.
Δύο βασικές παράμετροι που δεν συνυπολογίζουν στην κυβέρνηση και το επικοινωνιακό επιτελείο είναι ότι:
1 Το ενδιαφέρον της Gazprom για τη ΔΕΠΑ δεν αφορά τόσο την ίδια την εταιρεία όσο τον αποκλεισμό πιθανών διόδων των αντιπάλων της στα ενεργειακά παιχνίδια των προσεχών ετών. Θα ήθελαν δηλαδή οι Ρώσοι να έχουν κάποιον να ελέγχει το ελληνικό σύστημα τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό είναι αποφασισμένοι να πληρώσουν, αλλά χωρίς να... ξεπαραδιαστούν. Γι’ αυτό βάζουν τόσους όρους.
2 Για τη χώρα μας και τους Έλληνες καταναλωτές θα πρέπει να δοθούν εγγυήσεις από τον υποψήφιο αγοραστή για μείωση των τιμών φυσικού αερίου στην Ελλάδα, κάτι που, αν κρίνουμε από τη στάση των Ρώσων, θα είναι δύσκολο να συζητηθεί τώρα, ιδιαίτερα αφού σχετίζεται με τις τιμές που πουλά η Gazprom σε άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης.
Τι δείχνουν όλα αυτά; Ότι ο διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ μπορεί εύκολα να τιναχτεί στον αέρα.
Χωριστή προσφορά
Ας πάμε στον ΔΕΣΦΑ: Η άδεια στη Sintez να υποβάλει χωριστή προσφορά για ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ δίνει τη δυνατότητα στον έτερο των Ρώσων να παίξει για το δεύτερο μαγαζί του αερίου, χωρίς να υπάρξει σύγκρουση ρωσικών συμφερόντων. Όπως επίσης, αν τιναχτεί ο διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ (ή αναβληθεί), οι Ρώσοι να μπορούν να παίξουν μόνο για τον διαχειριστή.
Άλλωστε, όπως είπαμε, το ενδιαφέρον τους είναι ο αποκλεισμός των δρόμων των αντιπάλων τους. Δίνοντας βέβαια την άδεια αυτή, δεν χαροποιούν ιδιαίτερα τους Αζέρους της Socar, τους οποίους επισκέφθηκαν την περασμένη Κυριακή. Ούτε βέβαια τους Αμερικανούς.
Για την ιστορία ο πρωθυπουργός συναντήθηκε στο Μπακού με τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγιεφ, αλλά χωρίς να γίνουν δηλώσεις. Οι σύμβουλοί του, όμως, συνεχίζοντας τα επικοινωνιακά παιχνίδια, ενέπλεξαν τον αγωγό ΤΑΡ (μία από τις δύο υποψηφιότητες αγωγού αερίου που έχει να επιλέξει το Αζερμπαϊτζάν τον Ιούνιο για να μεταφέρει το αέριό του προς την Ευρώπη και περνά από την Ελλάδα, σε αντίθεση με τον ανταγωνιστικό Nabucco West, που δεν περνά) σε μια απλουστευτική λογική: Πάρτε εσείς τον ΔΕΣΦΑ κι εμείς στηρίζουμε τον ΤΑΡ.
Προφανώς κανείς δεν σκέφτηκε ότι εμείς έχουμε προθεσμία προσφορών για τον ΔΕΣΦΑ στις 29 Μαΐου, ενώ οι Αζέροι θα επιλέξουν αγωγό στα τέλη Ιουνίου. Επομένως, γιατί να δεσμευτούν; Και το κυριότερο: Χρειάζεται το Αζερμπαϊτζάν τη στήριξη του... Σαμαρά για τον αγωγό του; Μάλλον το αντίθετο.
Τότε γιατί το αεροπλάνο του Σαμαρά σταμάτησε στο Μπακού, ρωτούν πολλοί. Για μια λεπτομέρεια που κανείς δεν πρόσεξε. Το νοικιασμένο Airbus Α 320 της κυβερνητικής αποστολής δεν είχε την εμβέλεια να κάνει απ’ ευθείας το ταξίδι από το Πεκίνο στην Αθήνα κι έπρεπε να σταματήσει καθ’ οδόν. Μια άριστη ευκαιρία για να πούμε μια κουβέντα με τον Αλίγιεφ, λοιπόν, αλλά και να διαφημιστεί η αζερική πρωτεύουσα ως (νέος) προορισμός της αεροπορικής εταιρείας από την οποία ναυλώθηκε το αεροσκάφος.
Τι; Είμαστε... κακοί; Ε, και λοιπόν;
ποντίκι
διαφορετική και το ποτήρι πικρό για την Αθήνα. Ιδιαίτερα καθώς ο σχεδιασμός παραμένει στα της επικοινωνίας και δεν καλύπτει τα της ουσίας. Ας δούμε το γιατί.
Από την περασμένη εβδομάδα, σε ό,τι αφορά τον διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ (εταιρεία φυσικού αερίου) και τον ΔΕΣΦΑ (διαχειριστή), κάποια παπαγαλάκια του πολιτικού ρεπορτάζ βγήκαν να περάσουν την ιδέα της μοιρασιάς. Να πάει δηλαδή η ΔΕΠΑ προς τη ρωσική πλευρά και ο ΔΕΣΦΑ προς την αζερική ώστε να... εξυπηρετηθούν όλοι.
Το παιχνιδάκι αυτό προφανώς αγνοούσε το γεγονός ότι παραμένουν κι άλλοι υποψήφιοι στον διαγωνισμό. Αλλά πώς να μην το αγνοήσει την ώρα που οι όροι του διαγωνισμού έχουν γίνει... λάστιχο από το ΤΑΙΠΕΔ (με την ανοχή της κυβέρνησης) σε μια προσπάθεια να έρθει το χτύπημα από τους Ρώσους μπας και πάρουμε καμιά καλύτερη τιμή.
Πολιτικά βέβαια και για τους αδαείς ήταν μια καλή ιδέα που ταίριαζε και με τα γεγονότα των προσεχών ημερών:
1 Το ότι ο Σαμαράς επιστρέφοντας από την Κίνα θα σταματούσε και στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
2 Το ότι ο ισχυρός άνδρας της Gazprom Αλεξέι Μίλερ θα ερχόταν τη Δευτέρα κιόλας στην Αθήνα για να συνεχίσει το σερί των πιέσεων προς την ελληνική πλευρά.
3 Το ΤΑΙΠΕΔ επέτρεψε στη ρωσική υποψήφια εταιρεία Sintez να καταθέσει χωριστή προσφορά για τον ΔΕΣΦΑ.
Με την επικοινωνιακή αυτή τακτική οι του Μαξίμου ήθελαν:
• Πρώτον, να δείξουν ότι πάνε στους Αζέρους με δική τους πρωτοβουλία και όχι επειδή τους το ζήτησαν οι Αμερικανοί ως κεντρική προϋπόθεση για να δεχθούν αργότερα να δουν τον Σαμαρά.
• Δεύτερον, να δείξουν ότι ο Μίλερ έρχεται εδώ επειδή καίγεται να πάρει τη ΔΕΠΑ και όχι επειδή τους έχει πνίξει στις απαιτήσεις για να συζητήσει το αν θα την πάρει.
Δυστυχώς η επικοινωνία αφορά μόνο τα κεντρικά δελτία των καναλιών. Αντίθετα, όπως έχει φανεί εδώ και μήνες, στους συνεχώς άστοχους χειρισμούς με τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ (αρχής γενομένης από το ότι ο Σαμαράς δεν έχει γίνει ακόμη δεκτός ούτε στην Ουάσιγκτον ούτε στη Μόσχα, όπως διαλαλούσαν στο Μαξίμου) η ουσία στην υψηλή πολιτική υποκρύπτει σοβαρούς κινδύνους.
Εκκρεμής η ΔΕΠΑ
Ας ξεκινήσουμε με τη ΔΕΠΑ. Τη Δεύτερα, με την έλευση Μίλερ, στην κυβέρνηση ξαναθυμήθηκαν ότι οι Ρώσοι ζητούν διασφαλίσεις για την αποπληρωμή χρεών, ύψους περίπου 400 εκατ. ευρώ, από ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς προς τη ΔΕΠΑ, αλλά και τη δυνατότητα να επιστραφεί η εγγυητική επιστολή του πλειοδότη του διαγωνισμού εάν η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. δεν εγκρίνει την πώληση.
Η Gazprom θεωρεί εκ των ων ουκ άνευ όλα αυτά, μαζί με τη λίστα των αιτημάτων που έχει υποβάλει τις προηγούμενες εβδομάδες, και μάλιστα με απόλυτο και κατηγορηματικό τρόπο, προτού υποβάλει τη δεσμευτική της προσφορά. Έχει δε καταστήσει σαφές πως θα αποχωρήσει σε περίπτωση που δεν γίνει δεκτό το σύνολο των αιτημάτων της, σε μια στάση που από πολλούς ερμηνεύεται ως τακτική... υποχώρησης της ίδιας.
Δύο βασικές παράμετροι που δεν συνυπολογίζουν στην κυβέρνηση και το επικοινωνιακό επιτελείο είναι ότι:
1 Το ενδιαφέρον της Gazprom για τη ΔΕΠΑ δεν αφορά τόσο την ίδια την εταιρεία όσο τον αποκλεισμό πιθανών διόδων των αντιπάλων της στα ενεργειακά παιχνίδια των προσεχών ετών. Θα ήθελαν δηλαδή οι Ρώσοι να έχουν κάποιον να ελέγχει το ελληνικό σύστημα τα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό είναι αποφασισμένοι να πληρώσουν, αλλά χωρίς να... ξεπαραδιαστούν. Γι’ αυτό βάζουν τόσους όρους.
2 Για τη χώρα μας και τους Έλληνες καταναλωτές θα πρέπει να δοθούν εγγυήσεις από τον υποψήφιο αγοραστή για μείωση των τιμών φυσικού αερίου στην Ελλάδα, κάτι που, αν κρίνουμε από τη στάση των Ρώσων, θα είναι δύσκολο να συζητηθεί τώρα, ιδιαίτερα αφού σχετίζεται με τις τιμές που πουλά η Gazprom σε άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης.
Τι δείχνουν όλα αυτά; Ότι ο διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ μπορεί εύκολα να τιναχτεί στον αέρα.
Χωριστή προσφορά
Ας πάμε στον ΔΕΣΦΑ: Η άδεια στη Sintez να υποβάλει χωριστή προσφορά για ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ δίνει τη δυνατότητα στον έτερο των Ρώσων να παίξει για το δεύτερο μαγαζί του αερίου, χωρίς να υπάρξει σύγκρουση ρωσικών συμφερόντων. Όπως επίσης, αν τιναχτεί ο διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ (ή αναβληθεί), οι Ρώσοι να μπορούν να παίξουν μόνο για τον διαχειριστή.
Άλλωστε, όπως είπαμε, το ενδιαφέρον τους είναι ο αποκλεισμός των δρόμων των αντιπάλων τους. Δίνοντας βέβαια την άδεια αυτή, δεν χαροποιούν ιδιαίτερα τους Αζέρους της Socar, τους οποίους επισκέφθηκαν την περασμένη Κυριακή. Ούτε βέβαια τους Αμερικανούς.
Για την ιστορία ο πρωθυπουργός συναντήθηκε στο Μπακού με τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγιεφ, αλλά χωρίς να γίνουν δηλώσεις. Οι σύμβουλοί του, όμως, συνεχίζοντας τα επικοινωνιακά παιχνίδια, ενέπλεξαν τον αγωγό ΤΑΡ (μία από τις δύο υποψηφιότητες αγωγού αερίου που έχει να επιλέξει το Αζερμπαϊτζάν τον Ιούνιο για να μεταφέρει το αέριό του προς την Ευρώπη και περνά από την Ελλάδα, σε αντίθεση με τον ανταγωνιστικό Nabucco West, που δεν περνά) σε μια απλουστευτική λογική: Πάρτε εσείς τον ΔΕΣΦΑ κι εμείς στηρίζουμε τον ΤΑΡ.
Προφανώς κανείς δεν σκέφτηκε ότι εμείς έχουμε προθεσμία προσφορών για τον ΔΕΣΦΑ στις 29 Μαΐου, ενώ οι Αζέροι θα επιλέξουν αγωγό στα τέλη Ιουνίου. Επομένως, γιατί να δεσμευτούν; Και το κυριότερο: Χρειάζεται το Αζερμπαϊτζάν τη στήριξη του... Σαμαρά για τον αγωγό του; Μάλλον το αντίθετο.
Τότε γιατί το αεροπλάνο του Σαμαρά σταμάτησε στο Μπακού, ρωτούν πολλοί. Για μια λεπτομέρεια που κανείς δεν πρόσεξε. Το νοικιασμένο Airbus Α 320 της κυβερνητικής αποστολής δεν είχε την εμβέλεια να κάνει απ’ ευθείας το ταξίδι από το Πεκίνο στην Αθήνα κι έπρεπε να σταματήσει καθ’ οδόν. Μια άριστη ευκαιρία για να πούμε μια κουβέντα με τον Αλίγιεφ, λοιπόν, αλλά και να διαφημιστεί η αζερική πρωτεύουσα ως (νέος) προορισμός της αεροπορικής εταιρείας από την οποία ναυλώθηκε το αεροσκάφος.
Τι; Είμαστε... κακοί; Ε, και λοιπόν;
ποντίκι