Προς συνέδριο ξεκαθαρίσματος

Μπορεί οι εκτιμήσεις στο ηγετικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ να μοιράζονται ως προς το ενδεχόμενο διεξαγωγής πρόωρων εκλογών, ωστόσο το στοίχημα του Αλέξη Τσίπρα παραμένει η ολοκλήρωση της πορείας προς την εξουσία, και μάλιστα το συντομότερο δυνατόν. Ακόμη και αν αυτό προϋποθέτει τη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε κάτι αρκετά ή τελείως διαφορετικό από αυτό που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε.
Στην αντίληψη του προέδρου της αξιωματικής αντιπολίτευσης το όχημα για την επίσπευση των διεργασιών σε αυτή την............
κατεύθυνση (δηλαδή της διεκδίκησης της διακυβέρνησης με αξιώσεις) είναι η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ σε συμπαγές ενιαίο κόμμα, με «αρχηγική» κεντρική εκφώνηση της «γραμμής». Οι κινήσεις των τελευταίων ημερών εκπέμπουν το μήνυμα ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποφασισμένος να κινηθεί γρήγορα προς αυτή την κατεύθυνση και να μην αφήσει άλλο χρόνο να τρέξει.
Προκειμένου δε να καμφθούν αντιστάσεις, επιφυλάξεις και διαφωνίες, έστειλε μήνυμα σύγκρουσης με τις συνιστώσες και γενικότερα με όσους προβάλλουν προσκόμματα στις αποφασισμένες επιλογές, κάνοντας πολλούς να εκτιμούν ότι αυτή η επιλογή δεν μπορεί παρά να πάει μέχρι τέλους.
Σε αδρές γραμμές, οι ενδείξεις μέχρι αυτή τη στιγμή επιτρέπουν την εκτίμηση ότι η ηγεσία του κόμματος οδεύει σε ένα συνέδριο ξεκαθαρίσματος και κατοχύρωσης της ηγεμονίας της με στόχο να σηματοδοτηθεί η ομογενοποίηση του κόμματος διά της ενιαίας μορφής και να αμβλυνθούν τα πολυφωνικά του χαρακτηριστικά, τουλάχιστον όσον αφορά την εικόνα του κόμματος προς τα έξω.
Για να το πούμε διαφορετικά, το ζητούμενο για την ηγεσία είναι να διαχυθούν στο εσωτερικό του ενιαίου κόμματος και να υποβαθμιστούν οι διαφωνίες που υπάρχουν σε ζητήματα πολιτικής φυσιογνωμίας. Επίσης να εκλείψει η μέχρι σήμερα ανάγκη εσωτερικής «διαπραγμάτευσης» του προέδρου με τους επικεφαλής των συνιστωσών για διάφορα ζητήματα ή των εσωκομματικών ομαδοποιήσεων και συμμαχιών.

«Βίαιη ωρίμανση»
Όσον αφορά την πολιτική φυσιογνωμία του κόμματος, η μέχρι σήμερα μετεκλογική πορεία του σχήματος, που περιγράφεται ως «βίαιη ωρίμανση», σηματοδοτείται από την απόπειρα μετατόπισης σε πιο κεντρώες θέσεις και πρακτικές. Δεν είναι λίγες οι φορές τους τελευταίους μήνες που από την εσωκομματική αντιπολίτευση αλλά και από ομάδες της πλειοψηφίας γίνεται λόγος για «κίνδυνο ο ΣΥΡΙΖΑ να χάσει τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του».
Από την άλλη, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει εκ των πραγμάτων, με τον θεσμικό ρόλο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αναδειχθεί σε συνομιλητή των κέντρων λήψης αποφάσεων, είτε πρόκειται για την ηγεσία της Γερμανίας και τους εκπροσώπους των δανειστών είτε για την εγχώρια οικονομική κι επιχειρηματική ελίτ, η οποία δείχνει να διερευνά τις προοπτικές της στην πιθανότητα ανάληψης της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι ενδεικτικό το κάλεσμα σε συνεννόηση και συναίνεση που απηύθυνε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΒ ο πρόεδρος του συνδέσμου Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Είναι, ειδικότερα, χαρακτηριστική η αναφορά του ότι «δεν χρειάζεται προφανώς να συμφωνούμε σε όλα, επιβάλλεται όμως να μπορούμε να συζητούμε για όλα», καθώς όλοι έχουν να χάσουν αν παραμείνουν στα χαρακώματα, δηλαδή σε τακτικές διχασμού, σε πρακτικές αλληλοαποκλεισμού, σε παράθεση στερεοτύπων, όπως αναφέρει στο σχετικό ρεπορτάζ της η «Αυγή» (14.3.2013).
Δεν ξέρουμε κατά πόσον ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ φλερτάρει με το παραπάνω κάλεσμα του είδους... «ας κάνουμε έρωτα και όχι πόλεμο». Ωστόσο οι πρωτοβουλίες των τελευταίων μηνών, από τη συνάντηση με τον Σόιμπλε και τους επικεφαλής του ΔΝΤ έως τις συναντήσεις με τους μιντιάρχες και την παρουσία στα συνέδρια του επιχειρηματικού κόσμου, επέφεραν στο κόμμα το σπάσιμο παλαιότερων ταμπού, κάτι που δημοσίως δικαιολογήθηκε ακόμη και από στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης διά της θέσης «δεν έχει σημασία με ποιους μιλάς, αλλά τι λες».
(Ωστόσο η φράση αυτή χρησιμοποιείται με μια υπόνοια αμφισβήτησης για το περιεχόμενο των εκφωνήσεων του Τσίπρα στις παραπάνω συναντήσεις).

Η ηγεσία ανοίγει τα χαρτιά της
Η συζήτηση για το συνέδριο πήρε νέα τροπή μετά την παρέμβαση Τσίπρα σε ραδιοφωνική του συνέντευξη στο κομματικό ραδιόφωνο «Στο Κόκκινο», όπου έθεσε τα ζητήματα του εκλογικού συστήματος για τα όργανα (μίλησε για ενιαία λίστα), αλλά και της επίσπευσης της αυτοδιάλυσης των συνιστωσών, επικαλούμενος το σύνθημα «Όχι πολλά κόμματα στη συσκευασία του ενός».
Προπομπός αυτής της εξέλιξης υπήρξε ο συντονιστής της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ (και γραμματέας του ΣΥΝ) Δημήτρης Βίτσας, ο οποίος έθεσε το θέμα της αυτοδιάλυσης συσχετίζοντας εμμέσως πλην σαφώς τις αντιστάσεις σε αυτή την επιλογή με το ζήτημα της κομματικής επιχορήγησης ή, με άλλα λόγια, άφησε να εννοηθεί ότι όσοι διαφωνούν με την αυτοδιάλυση προσβλέπουν στη διαιώνιση της μοιρασιάς των οικονομικών πόρων.
Κυρίως, όμως, άφησε να εννοηθεί ότι αυτό τελειώνει με το συνέδριο. Σε συνέντευξή του στην ιστοσελίδα Real. gr σημείωσε ότι οι συνιστώσες είναι στον ΣΥΡΙΖΑ όχι για τα οικονομικά αλλά για να υπηρετήσουν την ιδέα της ενότητας της Αριστεράς. Από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε ενιαίος φορέας στη Συνδιάσκεψη «όλοι οι οικονομικοί πόροι του ανήκουν και τους διαθέτει για τους σκοπούς του ΣΥΡΙΖΑ - ΕΚΜ. Τελεία».

Ή μέλη ή «παρατηρητές»...
Αν και μέχρι σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας υπήρξε ως επί το πλείστον γεφυρωτικός όσον αφορά τις τοποθετήσεις του απέναντι στη μειοψηφία, αφήνοντας το βάρος της σύγκρουσης στους... «στρατηγούς» του, με την παρέμβαση της Δευτέρας έδειξε να αναλαμβάνει ο ίδιος το ρίσκο της σύγκρουσης.
Χαρακτήρισε «λαϊκή εντολή» την απόφαση για τον ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ και «όχι απόφαση του Τσίπρα ή του ηγετικού επιτελείου». Και πρόσθεσε, στρέφοντας τα βέλη προς τις συνιστώσες και τα «ηγετικά» στελέχη της μειοψηφίας, ότι «επειδή κανείς δεν εκβιάζεται από κανέναν, αλλά ούτε η πλειοψηφία του κόσμου, που θέλει να εφαρμόσει αυτή τη λαϊκή εντολή, μπορεί να εκβιαστεί, αν κάποιες συνιστώσες, συλλογικότητες, αισθάνονται ανέτοιμες να προχωρήσουν τώρα σε αυτό το βήμα, μπορούν να μείνουν ως παρατηρητές».
Η ενιαία λίστα και τα περί αυτοδιάλυσης των συνιστωσών, αλλά και η πρόταση που φαίνεται να υιοθετεί η πλειοψηφία για εκλογή προέδρου από το συνέδριο και όχι από τα όργανα (κάτι με το οποίο η μειοψηφία, τουλάχιστον, διαφωνεί προκρίνοντας εκλογή από την Κεντρική Επιτροπή), εκτός απροόπτου, θα αποτελέσουν τα κεντρικά ζητήματα στην Κεντρική Επιτροπή του Σαββατοκύριακου.
Όπως εξηγούν στελέχη της πλειοψηφίας, η πρόταση για αυτοδιάλυση δεν αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία», καθώς η ενδιάμεση συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ τον Δεκέμβριο είχε ακριβώς αυτό το νόημα, της μετάβασης στον ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ στο συνέδριο. Περαιτέρω παράταση αυτής της απόφασης, σημειώνουν, ενείχε τον κίνδυνο «να φρενάρει η δυναμική αυτής της πρότασης».
Ωστόσο, μέχρι πρότινος φαινόταν ότι υπάρχει η διάθεση να δοθεί περαιτέρω χρόνος στις συνιστώσες, πρόβλεψη που, σύμφωνα με πληροφορίες, διασφαλιζόταν μέσω μεταβατικών διατάξεων στο καταστατικό, ενώ δειλά είχε αρχίσει η συζήτηση και για αυτοδιάλυση στο 2ο συνέδριο. Επικεφαλής της Επιτροπής Καταστατικού είχε τοποθετηθεί ο επικεφαλής της ΚΟΕ Ρούντι Ρινάλντι, ο οποίος, αν και συγκαταλέγεται σε εκείνους που επιθυμούσαν να πάει αργότερα η αυτοδιάλυση, δείχνει πλέον να το συζητάει.
Από εκεί και πέρα η πρόταση όσοι δεν είναι «ώριμοι» να μείνουν παρατηρητές σημαίνει τη μη ισότιμη συμμετοχή στον ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. χωρίς δικαίωμα ψήφου), κάτι για το οποίο εκτιμάται από ορισμένους ότι μπορεί να υπάρξει υπαναχώρηση ή συμβιβασμός.
Ανοιχτά κατά της διάλυσης της οργάνωσής της και υπέρ της διπλής ένταξης (δηλαδή εγγραφή μελών και στον ΣΥΡΙΖΑ και σε συνιστώσα) έχει ταχθεί εκ νέου η ΔΕΑ (Α. Νταβανέλλος) τις τελευταίες μέρες (η οποία δηλώνει ότι δεν προτίθεται με τους μέχρι στιγμής όρους να προχωρήσει σε αυτοδιάλυση), ενώ είναι γνωστή ανάλογη θέση και των Γιάννη Θεωνά (ΚΕΔΑ) και Μανώλη Γλέζου (Ενεργοί Πολίτες).
Η ΑΚΟΑ και ο ευρύτερος χώρος της ΑΝΑΣΑ, αν και τάσσονται υπέρ της αυτοδιάλυσης, θεωρούν ότι δεν πρέπει αυτή η επιλογή να είναι υποχρεωτική και σε κάθε περίπτωση να δοθεί η απαιτούμενη μεταβατική περίοδος για όσους δεν είναι έτοιμοι. «Κατά» τάσσεται και ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, που δηλώνει ότι είναι ο τελευταίος που θα στείλει «τελεσίγραφα» διάλυσης σε οποιαδήποτε αριστερή οργάνωση.

Συναγερμός
Το άλλο μεγάλο ζήτημα φαίνεται να είναι η πρόταση για την ενιαία λίστα, που μοιάζει με στενά οργανωτικό θέμα, ως γνωστόν όμως, ιδίως στην Αριστερά, τα οργανωτικά δεν θεωρούνται άσχετα με τα πολιτικά, το αντίθετο.
Μπορεί η ηγεσία να προβάλει το επιχείρημα ότι έτσι είναι δυνατόν να σηματοδοτηθεί ευκρινέστερα η ενιαιοποίηση του νέου κόμματος και να διαβεβαιώνει ταυτόχρονα ότι η διάλυση των οργανώσεων και η υπαγωγή τους σε ένα ενιαίο καταστατικό δεν ακυρώνει την ύπαρξή τους, αφού δίνεται η δυνατότητα να μετεξελιχθούν σε ρεύματα ή τάσεις. Όμως στελέχη της μειοψηφίας σημαίνουν συναγερμό, διότι θεωρούν πως ο τρόπος που συγκροτείται η ενιαία λίστα – ακόμη κι αν δίνεται η δυνατότητα ο κάθε υποψήφιος να δηλώνει την τάση από την οποία προέρχεται – στην ουσία, λόγω του εκλογικού συστήματος ενισχυμένης αναλογικής που επιλέγεται, υποβαθμίζει τον ρόλο των τάσεων ή των ρευμάτων, οι οποίες πια δεν μπορούν να καταγράψουν την παρουσία τους παρά μόνο ως πρόσωπα, ενώ διακυβεύεται και η εκλογή τους στα όργανα ανοίγοντας διάπλατα το ενδεχόμενο της «εξαφάνισής» τους.
Με άλλα λόγια, κάποιες συνιστώσες και ρεύματα, που συγκροτούν τη μειοψηφία και δηλώνουν ότι δεν διεκδικούν προνόμια και αποδέχονται τις αρχές λειτουργίας του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται να αισθάνονται ότι απειλούνται με πλήρη διάλυση και διάχυση μέσα στον ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ, τον οποίο πολλοί παρομοιάζουν με έναν μεγάλο ΣΥΝ.
Η συζήτηση αυτή ουσιαστικά τώρα ξεκινάει, το πώς θα προχωρήσει έχει ενδιαφέρον μάλλον για λίγους και «ειδικούς». Το θέμα είναι η κατάληξη, για την οποία πιο ασφαλή συμπεράσματα θα βγουν τις επόμενες μέρες...

ποντικι