Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου
Κα η πολιτική στο επίπεδο των συναισθημάτων δοκιμάζεται. Τα συναισθήματα είναι κοινωνικές κατασκευές και πολλές φορές άσχετα
με τα βαθύτερα αισθήματα. Άλλο πράγμα
είναι τα emotions και άλλο τα feelings. Τα βαθειά αισθήματα κρίνουν την
ατομικότητα, ενώ τα συναισθήματα τον πολίτη. Η μάθηση που καταλήγει στην δόμηση
της κοινής γνώμης αποτελεί την πηγή διάρθρωσης των συναισθημάτων. Μαθαίνουμε,
κυρίως από τα..........
ΜΜΕ, αλλά και από τους υπόλοιπους φορείς κοινωνικοποίησης, να
εκφράζουμε συναισθήματα, τα οποία είναι πολιτικά φορτισμένα. Δείχνουν την
πολιτική κατεύθυνση και καταμαρτυρούν ιδεολογική και κοσμοαντιληπτική στάση.
Κοινωνική μάθηση λοιπόν, με την μορφή της δομής της κοινής γνώμης και συναισθήματα
του πολίτη βρίσκονται σε απόλυτη
αλληλεξάρτηση και διαρκή
αλληλόδραση και αλληλεπίδραση.
Μαθαίνουμε να εκφράζουμε συναισθήματα και ο τρόπος αυτής της συγκεκριμένης
μάθησης αποτελεί πολιτική διαδικασία: συστήνει ηγεμονία και οργανώνει την
πολιτική δράση και συμπεριφορά. Σε αυτό συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες που
ασχολούνται με την οργανωτική δομή (είτε αναφερόμαστε σε κράτη, είτε σε
επιχειρήσεις, είτε σε άλλες μορφές που συναντούμε στην κοινωνία των πολιτών).
Σε αυτό καταλήγουν όλων των ειδών οι
στρουκτουραλιστές και οι ψυχαναλυτές, αν και το φαινόμενο της σχέσης
συναισθημάτων-μάθησης εξετάζεται διαφορετικά στην μία και στην άλλη
μεθοδολογία.
Αυτά για να συνεννοηθούμε πριν ισχυρισθούμε ότι πλέον είμαστε απολύτως
θορυβημένοι από την εξέλιξη της χρεοκοπίας στην Ελλάδα. Όχι πως δεν τα
προβλέψαμε μακροσκοπικά και εγκαίρως, αλλά
να, είναι άλλο πράγμα η εκτίμηση
μιας εξέλιξη; και άλλο οι διαπιστώσεις που
σχετίζονται με την διαδικασία της πολιτικής μεταβολής που επισυμβαίνει
στην Ελλάδα, άδηλα αλλά δραστικά δίχως να το καταλαβαίνει ο Ελληνικός λαός.
Κάποια μέρα, πολύ σύντομα μάλιστα, θα «ξυπνήσει» μέσα σε μια άλλη χώρα, σε μια
άλλη διαφορετική πολιτική (οργανωτική) δομή, η οποία ωστόσο δομείται σήμερα
μέσω της κοινωνικής μάθησης, που συσχετίζεται με την συγκυριακή διάρθρωση της
κοινής γνώμης και καλλιεργείται δια μιας πολύ συγκεκριμένης πολιτισμικής
άρθρωσης συναισθημάτων.
Φίλοι, την πατήσαμε. Τα ΜΜΕ της Ελλάδας διδάσκουν με ζοφώδη ύφος την
αποσταθεροποίηση, για να σταθεροποιήσουν μέσω των φοβικών αντανακλαστικών του
πολίτη, το καθεστώς της διαπλοκής που υπηρετούν και το οποίο αποτελεί την
οργανωτική δομή της συντήρησής τους (των συμφερόντων που υπηρετούν) και τον
μηχανισμό αναπαραγωγής της φαυλότητας που καταγγέλλουν. Τούτο οδηγεί με απόλυτη βεβαιότητα στον
εκφασισμό της κοινωνίας και μάλιστα με ασύλληπτη ταχύτητα - ακόμη και για εμένα που είχα προβλέψει αυτήν
την εξέλιξη. Τα ΜΜΕ στην Ελλάδα αυτή τη
στιγμή επιχειρούν να αποποινικοποιήσουν την διαφθορά και να συσκοτίσουν την
μικρο- και μακρο –πολιτική διάσταση της
διαπλοκής. Δημιουργούν ένα γενικευμένο
κλίμα ζόφου, αναπαριστώντας μια ζοφώδη πραγματικότητα σε όλα τα επίπεδα του
δημοσίου βίου. Πράττουν δηλαδή ό, τι οι
πλέον αντιδημοκρατικοί δίαυλοι, όταν επιδιώκουν πολιτική μεταβολή ολιγαρχικής
αντίληψης… στο όνομα της δημοκρατίας ασφαλώς. Καλλιεργούν το συναίσθημα της
«σιχασιάς» του πολίτη προς την πολιτική και τους πολιτικούς αδιακρίτως . Όλοι
ίδιοι είναι, αριστεροί και δεξιοί, αλλά και διανοούμενοι και δημόσιοι
λειτουργοί, μεγαλοεπιχειρηματίες, συνδικαλιστές και η ακαδημαϊκή κοινότατα,
καλλιτέχνες κάθε είδους και δημοσιογράφοι, όπως και όλα ανεξαιρέτως τα
κόμματα. Όσοι έχουν κάποια θέση στην
κοινωνική ιεραρχία της καθεστωτικής οργανωτικής δομής που καταρρέει, είναι
βρώμικοι! Έτσι διδάσκει αυτές τις ώρες
με πάθος (δηλ. συναίσθημα) το καθεστώς των διαπλεκομένων. Αναμεταδίδοντας πάθος
εναντίον της πολιτικής και της επιχειρηματικότητας, την οποία κατά τα άλλα
δοξάζει. Ναι, πρόκειται για κραυγαλέα αντίφαση, αλλά έτσι δομούνται τα
συναισθήματα που εμφορούνται από αντιδημοκρατικό πάθος!
Όλα αυτά ενισχύονται και ενισχύουν από/και τους νεοναζιστές, όπως και κάθε ρατσιστή- εθνικιστή που βρίσκει
ακόμη και εμάς που βρισκόμαστε καλά «αυτο-προφυλαγμένοι» από τις σχέσεις που ορίζουν το σημερινό καθεστώς
πατρωνίας και διαπλοκής στην Ελλάδα, «συνενόχους», καθώς «λέει» ομιλούμε την
γλώσσα της αριστεράς και δεν ισοπεδώνουμε το πολιτικό φαινόμενο, εκμηδενίζοντας
τις αντιθέσεις στην κοινωνική διαστρωμάτωση της Ελλάδας, αναφερόμενοι σε μια
«Ελλάδα-Ελλήνων-Χριστιανών»! Όχι κύριοι λαϊκιστές της ακροδεξιάς όπως και εσείς
νεοφιλελεύθεροι, η Ελλάδα δεν είναι επίπεδη ούτε ως κοινωνία, ούτε ως
αγορά. Διακρίνεται από πολιτικές και
κοινωνικές ανισότητες σε όλα τα επίπεδα και την ισότητα καλλιεργεί ο
δημοκρατικός αγωνισμός και η πολιτική
αντιρατσιστική, αντιλαϊκιστική πολιτική διαπάλη και μόνον. Μια σύγχρονη
μορφή ταξικής πάλης, σημαντικά διαφορετικής ίσως από εκείνη που είχε στο μυαλό
του ο Μαρξ, καθώς αυτός αναφερόταν στο βιομηχανικό φαινόμενο, ενώ σήμερα έχουμε
να κάνουμε με τις προκλήσεις της μεταβιομηχανικής εποχής και της
μετανεωτερικότητας, αλλά σε κάθε περίπτωση με την ίδια έννοια ως πολιτική
ισχύος.
Στη χώρα μας σήμερα αναπτύσσεται μια κοινωνική διδαχή αποσταθεροποίησης με
σαφώς δεξιούς όρους. Ως προς αυτό δεν υπάρχει καμία αμφιβολία και τα ΜΜΕ
πρωτοστατούν σε αυτή την επιχείρηση. Προσπαθούν να ουδετεροποιήσουν πολιτικά
την διαφθορά και να διασκεδάσουν τους θεσμικούς και οικονομικούς όρους, την
συνταγματική τάξη και τον πολιτικό πολιτισμό που έμαθαν τους Έλληνες να
καλλιεργούν συναισθήματα και συμπεριφορές καλά προσαρμοσμένες στο γενικότερο
κοινωνικοοικονομικό καθεστώς, που με οδύνες σήμερα καταρρέει. Σήμερα που το
καθεστώς, η δομή πολιτείας, κοινωνίας και αγοράς, με άλλα λόγια, αναπόδραστα
μεταβάλλεται εξαιτίας της σύνθετης κρίσης χρεοκοπίας, καλλιεργούνται από την
διαπλοκή συναισθήματα απολύτως διασκεδαστικά ως προς τα αίτια της κρίσης. Αυτό
είναι το «μαθησιακό» κόλπο των διαπλεκομένων, το οποίο εναρμονίζεται απολύτως
με την άνοδο του ακροδεξιού λαϊκισμού. Αυτή είναι η παγίδα που στήνεται σήμερα
στον ελληνισμό, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα μίξερ που θα αλέσει μαζί την
διαφθορά με την αρετή, την διαπλοκή με τους αντιπάλους της, τους ενσυνείδητους
δημόσιους λειτουργούς με τα καθίκια που ενίσχυσε ο κομματισμός στην διοίκηση
και τους καινοτόμους υγιείς επιχειρηματίες με τους άπληστους κλέφτες και
λωποδύτες του χρήματος, οι οποίοι ιδιαίτερα από τις αρχές του 1990 μάθανε πώς να
πολλαπλασιάζουν το κεφάλαιό τους πουλώντας αέρα μαζί με φύκια για μεταξωτές
κορδέλες. Αυτό η πολιτική τάξη της χώρας, υπό την ηγεσία είτε του ΠΑΣΟΚ είτε
της ΝΔ, το ονόμασε εκσυγχρονισμό στην επιχειρηματικότητα και το ενίσχυσε με
κάθε μέσο, κατασκευάζοντας ένα σχετικά κλειστό σύστημα ηγεμονίας, το οποίο σήμερα
καταρρέει μέσα στον ζόφο της αποσύνθεσης (σαπίσματος) της διαπλοκής.
Ο αγώνας των διαπλεκομένων σήμερα, έτσι όπως θαυμάσια εκφράζεται από τον
κυριακάτικο τύπο, είναι η νέα οργανωτική δομή της χώρας να μην χρωματιστεί
ενσυνείδητα πολιτικά και ταξικά, αλλά να αποτελέσει νεοφιλελεύθερη μετεξέλιξη
του σημερινού καθεστώτος με εθνικιστική, όμως, ρητορεία και ρατσιστικές
αντιλήψεις. Αυτό στην πραγματικότητα συνδέει τους νεοφιλελεύθερους, φιλόδοξους απατεωνίσκους
του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ με την ανατέλλουσα δυναμικά ακροδεξιά. Η σύνθεση των δύο
αυτών παραγόντων, που ουσιαστικά έρχεται να διασκεδάσει το καταστροφικό
φαινόμενο της διαπλοκής στην χώρα μας, προκαλεί μία συγκεκριμένη μορφή
κοινωνικής μάθησης και συναισθημάτων, τα οποία ουσιαστικά διαλύουν κάθε
προοδευτική προοπτική για την ελληνική κοινωνία. Αριστερά είναι αυτό που σήμερα
οργανωμένο και με σαφείς πολιτικούς, θεσμικούς και οικονομικούς όρους, αλλά
κυρίως με μια νέα πολιτισμική δομή, θα αντιδράσει σε αυτό το ισοπεδωτικό για
την κοινωνία φαινόμενο. Τούτο όμως το τελευταίο μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνον
υπό δύο όρους: την κάθαρση στους κόλπους της αριστεράς και την αλλαγή στην
κουλτούρα των κοινωνικών αγώνων. Επ’ αυτού νομίζω ότι έχω σχολιάσει αρκετά,
τολμώντας και κάποιες προτάσεις οργανωτικής φύσης την προηγούμενη τριετία… Σε
άλλη περίπτωση, καληνύχτα μας!