Έβρος Β. (Συνέχεια)
Του Μάνδαλου
Παναγιώτη.
Ποιο πάνω τα Θερμά λουτρά
Τραϊανούπολης (δήμος Αλεξανδρούπολης), φυσικά θερμά λουτρά που αν
αξιοποιόντουσαν και αναδεικνυότανε σωστά, θα έδιναν άλλη διάσταση στον τουρισμό
της περιοχής. Επίσης τα θερμά λουτρά που ήταν γνωστά από την Ρωμαϊκή ιστορία,
είναι χτισμένα πάνω στην αρχαία Τραϊανούπολη, θα μπορούσαν να αναδειχτούν και
σαν αρχαιολογικός χώρος, αν κάποιος έκανε κάποια φιλότιμη προσπάθεια ανασκαφής
μιας και το αρχαίο κτίσμα, είναι εκεί σε ........
καλή κατάσταση που υποδηλώνει την
ύπαρξη της, δηλ. φωνάζει εδώ είμαι αλλά εμείς κοιτάμε τον ουρανό.
Η αρχαία Τραϊανούπολη
(δήμος Αλεξανδρούπολης), είχε χτιστεί από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τραϊανό τον 2
μ.Χ.. κοντά στην Εγνατία, ενώ ο ........
Αυτοκράτορας κατευθηνότανε στην Δακία για
να την κατακτήσει και αποτελούσε μια ακμάζουσα λουτρόπολη στην εποχή της
Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας καθώς και το διοικητικό και θρησκευτικό κε΄ντρο της
περιοχής. Υπήρχε και ο θεσμός της συγκλήτου και του Δήμου κάτι δηλ. σαν
αυτοδιοικούμενη πόλη. Η πόλη ήταν οχυρωμένη με τείχη και υπήρχαν πολλά κτήρια και
βιβλιοθήκες.
Η Χάνα ένα
σωζόμενο επιφανειακό κτήριο με καμάρες που χρησιμοποιούταν από τους Ρωμαίους
σαν θερμαινόμενο λουτρό από τις παρακείμενες ιαματικές πηγές. Υπάρχουν και
ερείπια των λουτρών της βυζαντινής και Οθωμανικής περιόδου.
Από την
Τραϊανούπολη κατάγεται και η Αγ. Γλυκερία που μαρτύρησε το 161 μ.Χ.
Στην Βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν μια ακμάζουσα πόλη και έπαιξε σπουδαίο ρόλο
στους πολέμους και στις επελάσεις των διάφορων βαρβάρων που ήθελαν να
καταλάβουν μέρη της αυτοκρατορίας.
Στην διάρκεια της τουρκοκρατίας αναφέρεται η ύπαρξη του « Τεκέ του Ισικλάρ ή
Νεφές Μπαμπά» στο διπλανό ύψωμα όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου.
Χτίσθηκε το 1361και ήταν ο πυρήνας μιας μονής του τάγματος των Μπεκτατζήδων.
Σήμερα σώζονται μόνο ερείπια καθώς και η πηγή δίπλα στο εκκλησάκι που τα νερά
τους θεωρούνται ιερά από τους μουσουλμάνους και τυχερά από τους χριστιανούς
καθώς μπορείς να ρίξεις ένα νόμισμα και να κάνεις μια ευχή.
Δυστυχώς καμία
αρχαιολογική υπηρεσία και κανείς αρχαιολόγος δεν ασχολήθηκε με αυτήν την
περιοχή που τόσο ιστορικά στοιχεία δείχνει να έχει θαμμένα.
Δυστυχώς είναι
μια παρακμάζουσα λουτρόπολη στην εποχή της Ελληνικής δημοκρατίας. Αυτό που
λένε, οι ξένοι ότι θαυμάζουνε εμείς το υποτιμάμαι, Ελλάς που καις, όπως
λένε τα παιδιά σου.
Το δέλτα
του Έβρου (δήμος Αλεξανδρούπολης) μοναδικό και από τους λίγους φυσικούς
παραδείσους με τα άγρια πουλιά τους πελεκάνους , τους άγριους κύκνους, τα
φλαμένκο, τους ερωδιούς, τους πελαργούς, κλπ., Βέβαια με την φιλότιμη προσπάθεια
του πρώην δήμου Φερών υπάρχει λεωφορείο που σε μεταφέρει στο δέλτα από τις
Φέρες και από εκεί με περιήγηση με πλάβα (η παραδοσιακή ξύλινη βάρκα του
ποταμού Έβρου) στα νερά του δέλτα του Έβρου.
Το δάσος
της Δαδιάς από τους μοναδικούς βιότοπους όπου ζουν τα λιγοστά εναπομείναντα
πτηνά και μοναδικά σε όλη την Ευρώπη, όπως ο Βασιλικός Αετός , ο μαυρόγυπας , ο
Ευρωπαϊκός γύπας ο κοκαλοφαγος, κλπ. Δυστυχώς όπως μαθαίνω υπάρχουν δυσβάστακτα
προβλήματα στον φορέα διαχείρισης του δάσους που αντί να είναι πηγή ανάπτυξης
γίνεται πηγή μαρασμού, Το αποκορύφωμα το αναψυκτήριο που λειτουργεί να
είναι κλειστό κατά την πρωτομαγιά και από πόλο έλξης τουριστών να αποτελεί κακό
προπομπό για όσους το επισκέφτηκαν. Μια πραγματικά ντροπιαστική κατάσταση που
δυστυχώς θα συνεχιστεί.
Στις Φέρες του
Έβρου (δήμος Αλεξανδρούπολης), υπάρχει μια εκκλησία, η Παναγία η Κοσμοσώτηρα
των Φερών, μοναδικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα μετά την Αγία Σοφία με τάφο από
την βυζαντινή αυτοκρατορία των Κομνηνών. Εγώ προσωπικά γνώρισα την ύπαρξη της,
από Ιταλούς φίλους μου αρχιτέκτονες, που μέσα στα βιβλία της αρχιτεκτονικής
στην Ιταλία αναφερότανε παντού ως αρχιτεκτονικό θαύμα για τον τρόπο κατασκευής
της και της στήριξης της. Οι Φέρες αποτελούσαν μαζί με το λιμάνι της Αίνου ένα
από τα μεγαλύτερα κέντρα του Ελληνισμού στην βυζαντινή εποχή. Επίσης, ότι
υπάρχει ένας υπόγειος αγωγός διαφυγής με δαιδαλώδη τούνελ από το ιερό της
εκκλησίας, που βέβαια εγώ δεν γνωρίζω που σταματάει.
Το πανέμορφο
γραφικό Σουφλί που δέσποζε με την κυριαρχία του από την κατασκευή
μεταξωτών και τα εκτροφεία του από μεταξοσκώληκες καθώς και τα παλιά
αποστακτήρια του, για το φημισμένο τσίπουρο Σουφλίου. Υπάρχουν μουσεία που
δείχνουν την παλιά τέχνη της σηροτροφίας και πολλά μεταξωτά μοναδικά στον κόσμο
από τους σύγχρονους σηροτρόφους.
Ανηφορίζοντας
στο ιστορικότατο Διδυμότειχο, πάνω στο αντάμωμα των δύο ποταμών του
Έβρου και του Ερυθροπόταμου, με τα δίδυμα τείχη, του προπύργιο της Βυζαντινής
αυτοκρατορίας και δεύτερη πόλη του Βυζαντίου. Η μοναδικότητα των κάστρων του,
που μετά την Κωνσταντινούπολη ήταν τα μόνα διπλά τείχη και η ανάδειξη τους σε
τουριστικό πόλο έλξης θα έπρεπε να είναι και πρωταρχικό μέλημα της περιφέρειας.
Η εποίκηση του
Διδυμότειχου ξεκινά από την νεολιθική εποχή όπως δείχνουν τα ευρήματα στην
ανατολική και δυτική πλευρά της πόλης. Η γεωγραφική θέση και το ιδιόμορφο των
δίδυμων γειτονικών λόφων έκανε την πόλη στρατηγικής σημασίας και εποικίστηκε
από πολλές Θρακικές φυλές, ενώ δείχνουν ότι υπάρχουν στενές σχέσεις της πόλης
με τις Ελληνικές μητροπόλεις κατά την Ελληνιστική περίοδο.
Ο ρωμαίος
αυτοκράτορας Τραϊανός επανιδρύει την πόλη τον 2 μ.Χ. και την μετονομάζει σε
Πλωτινούπολη, δίνοντας της το όνομα της γυναίκας του, που αναδεικνύεται από τις
ποιο μεγάλες πόλεις με δήμο και βουλή. Τον 3 μ.Χ. αιώνα οι Ρωμαίοι
οχυρώνουν την πόλη με δίδυμα τείχη για να την προστατέψουν από τις βαρβαρικές
επιδρομές και η πόλη επιβιώνει μέχρι τα μέσα του 7 μ.Χ. αιώνα, ενώ η Βυζαντινή
πόλη αναπτύσσονταν στον λόφο του Καλέ. Εδώ γεννήθηκαν οι αυτοκράτορες όπως Ο
Ιωάννης Γ ο Βατατζής, ο Ιωάννης Ε ο Παλαιολόγος , καθώς και έδρα των
αυτοκρατόρων Ανδρόνικου Γ του Παλαιολόγου και του Ιωάννη ΣΤ του Κατακουζηνού,
ενώ αποτελούσε την συμβασιλεύουσα πόλη μετά την Κωνσταντινούπολη. Η περιοχή
αποτελούσε τον αγαπημένο κυνηγότοπο των Βυζαντινών αυτοκρατόρων και των
μετέπειτα Σουλτάνων.
Το κάστρο του
Διδυμότειχου με τα διπλά τείχη και τους 24 πύργους διατηρείται σε καλή
κατάσταση και στους πύργους μπορείς να δεις και μονογράμματα των βυζαντινών
αυτοκρατόρων. Υπάρχουν μικρά εκκλησάκια και αυτοκρατορικά παρεκκλήσια με
μοναδικές παραστάσεις.
Το Διδυμότειχο
καταλήφθηκε από τους Τούρκους το 1361 και αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της
Οθωμανικής αυτοκρατορίας επί Ευρωπαϊκού εδάφους, ενώ ο Σουλτάνος Μουράτ ο Α
έκτισε τα ανάκτορα του, ενώ σε έναν μικρό πύργο φυλασσότανε ο
αυτοκρατορικός θησαυρός.
Τον 15ο αιώνα
κτίστηκαν και τα «Λουτρά των Ψιθύρων», που είναι και τα αρχαιότερα Οθωμανικά
λουτρά στην Ευρώπη.
Επίσης στην
μοναδική αυτή πόλη υπάρχει το τέμενος Βαγιαζήτ, που το κτίσιμο του άρχισε
από τον σουλτάνο Βαγιαζήτ, κατά παραγγελία του γιου του και μετέπειτα
σουλτάνου Μεχμέτ Α, όταν με την πτώση του, το Διδυμότειχο, ανακηρύχθηκε πρώτη
πόλη της ανερχόμενης Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Το τέμενος είναι το δεύτερο
μεγαλύτερο τέμενος σε Ευρωπαϊκό έδαφος και το πρώτο στα Βαλκάνια και οι
τοιχογραφίες του είναι μοναδικές. Ολοκληρώθηκε και εγκαινιάσθηκε από τον Μεχμέτ
τον Α, το 1420 μ.Χ. μιας και ο πατέρας του δεν μπόρεσε να δει την ολοκλήρωση
του, καθώς η κατασκευή του καθυστέρησε λόγω της επέλασης των Μογγόλων στην
Μικρά Ασία.
Είναι
χαρακτηριστική η ξύλινη στέγη του από ξύλο βελανιδιάς και σε αντίθεση με τα
άλλα τεμένη που έχουν τρούλους αυτό είναι τριγωνικό δείγμα της τεχνοτροπίας των
Σελτζούκων Τούρκων. Η ξύλινη οροφή θεωρείται από τα σημαντικότερα μνημεία ξύλου
στον κόσμο. Η αξιοποίηση του σαν μουσείο ή ιστορικού χώρου θα έπρεπε να είναι
άμεση προτεραιότητα των τοπικών αρχών. Με αυτά τα μνημεία η πόλη θα έπρεπε να
δέχεται ορδές τουριστών ενώ μαραζώνει στην απαξίωση και στην ανεργία με
μοναδική αρνητική διαφήμιση το τραγούδι….. Διδυμότειχο μπλουζ.
Σήμερα που
δόθηκαν κάποια λεφτά για το μνημείο αυτό, κάποιοι κουφιοκέφαλοι φωνάζουν ότι
είναι Τουρκικός δάκτυλος. Ενώ η ανεργία και η απαξίωση των μνημείων είναι
μόνο…μπλουζ του μυαλού.
Επίσης οι νέες
ανασκαφές με τον μοναδικό τάφο με τα άλογα και την άμαξα στην Μικρή Δοξιπάρα
είναι μοναδικά ευρήματα στην περιοχή.
Η συνένωση των
παραποτάμων του Ερυθροπόταμου και του Άρδα βορειότερα κοντά στο τρίγωνο,
με τον Έβρο είναι και μια διαφορετική φυσική ομορφιά. Το μεγάλο φεστιβάλ του
Άρδα το καλοκαίρι, είναι από τα μοναδικά που αναδεικνύουν λίγο την περιοχή.
Και φυσικά η
πανέμορφη και γραφική Αλεξανδρούπολη, με το ρυμοτομικό σχέδιο, τους
ποδηλατοδρόμους, την παραλία με τα μεζεδοπολεία και τις ταβέρνες, τον Φάρο
σύμβολο της πόλης με το σιντριβάνι, την θέα της απέναντι Τουρκικής ακτής και
της αναπόλησης των χαμένων πατρίδων (η Αλεξανδρούπολη είναι προσφυγική πόλη και
ιδρύθηκε πριν από 100 χρόνια από πρόσφυγες των απέναντι πόλεων της Απολονιάδας,
Αίνου, από Πόντιους, Καππαδόκες, κλπ), τα πανεπιστήμια, στον ρυθμό μιας μικρής
μεγαλούπολης που ζει και αναπτύσσεται.
Αυτά τα
….λίγα, λοιπόν θα έρθει να δει ο τουρίστας στην περιοχή μας και νομίζω ότι
λίγες περιοχές θα τα πρόσφεραν. Εμείς όμως επιμένουμε στην Αθήνα, την…..
Μύκονο(θα το αποκαλούσα το υπερτιμημένο ξερονήσι από τους νεόπλουτους χωρίς
κουλτούρα νεοέλληνες, που όμως για χρόνια με συστηματική δουλειά και διαφήμιση
έπιασε τον παλμό και αναπτύχθηκε) και ίσως υπάρχει και κάτι ακόμα. Ίσως οι
τοπικοί άρχοντες και φυσικά ο κόσμος εδώ θα πρέπει να ενεργοποιηθούμε πολύ
περισσότερο και να αναδείξουμε ίσως μόνοι μας την περιοχή με συστηματική
δουλεία και όχι εναντίωση σε κάθε προσπάθεια προβολής και ανάπτυξης του τόπου
και αρνητικής κριτικής για ότι συμβαίνει γύρω μας. Και ενώ υπάρχουν όλοι αυτοί
οι θησαυροί που τους κοιτάμε ανεκμετάλλευτους, η ανεργία καλπάζει, οι θέσεις
εργασίας μειώνονται και κλαίμε με λίγα λόγια την μοίρα μας ενώ θα έπρεπε να
κατακλυζόμαστε από τουρίστες για τα αξιοθέατα της περιοχής. Αν βάλουμε
μάλιστα και τις ακτές, την Θάλασσα, τον ήλιο και φυσικά την πλούσια και εύφορη
πεδιάδα του Έβρου τότε………θα έπρεπε να ήμασταν επίγειος παράδεισος……και οι
…..Γερμανοί να μας παρακαλάνε για δουλειά……….και όμως κλαίμε και
πάμε….μετανάστες.
e-mail: panosmandalos@yahoo.gr