Το ελληνικό ταξίδι στην άβυσσο

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου

Δυστυχώς δεν κάναμε πουθενά λάθος. Οι εκτιμήσεις μας για την εξέλιξη της κρίσης στην Ελλάδα ήταν «διαβολικά» ορθές. Αυτό αντί για ανακούφιση μας γεμίζει με απογοήτευση και αίσθημα μοναξιάς, αν και δεν υπήρξαμε ποτέ μόνοι σε αυτόν τον δρόμο απομυθοποίησης της σκόπιμα παραπλανητικής πραγματικότητας που..........
δομούσε το καθεστώς. Μπόλικοι άλλοι, αλλά όχι αρκετοί ακολούθησαν παράλληλες πορείες στην ανάδειξη των αληθειών της χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους, που σε μεγάλο βαθμό ήταν αντιφατικές μεταξύ τους, όπως ήταν και τα ιδεολογικά σχήματα που τις δομούσαν ως τέτοιες. Σημασία, φίλοι, έχει ότι δυστυχώς η χώρα μας δεν θα αποφύγει το μακρύ ταξίδι στην άβυσσο. Ας είναι αυτό ένα προσκύνημα στη γνώση και μια εμβάθυνση στο μυστήριο της κοινωνικής χειραφέτησης από την διαπλοκή και τον «Νεο-ιμπεριαλισμό». Ας είναι, καλύτερα, το πάντρεμα του κοινωνικού μυστηρίου της δημοκρατικής αναδιοργάνωσης με την πολιτική εμπειρία δόμησης ευημερίας, στη βάση του δημοκρατικού παραδόξου (:συνύπαρξη ισότητας και ελευθερίας) σε μια απελευθερωμένη χώρα.

Την πορεία προς την άβυσσο την χάραξε το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της χώρας μας και την υποστήριξαν οι φορείς της διαπλοκής και η μεγαλοεπιχειρηματική τάξη. Όσοι διακρίναμε από νωρίς αυτή την τροχιά κοινωνικής αποσύνθεσης και πολιτικής αυτοχειρίας, πράξαμε ότι μπορούσαμε για να αποφευχθεί η καταστροφή και να αναπτυχθεί η άλλη πιθανότητα αναδιοργάνωσης, δίχως ο ελληνικός λαός να βιώσει την εμπειρία της βουτιάς στο «κενό». Δεν τα καταφέραμε, δεν έδωσαν σημασία στην έντιμη, ανυστερόβουλη δημοκρατική λογική μας και στις προτάσεις μας, όσοι θα μπορούσαν και θα έπρεπε. Τώρα «κενό» δεν υπάρχει, καθώς πέσαμε μέσα του. Το ελληνικό ταξίδι στην άβυσσο ξεκίνησε και δεν έχει να κάνει με το ψευδοδίλημμα  ευρώ ή δραχμή.     

Ποτέ το ζήτημα δεν ήταν αυτό. Τούτο αποτελεί την discursive παγίδα που έστησε το καθεστώς των διαπλεκομένων στην ελληνική κοινωνία για να πέσει στο τέλος το ίδιο μέσα. Είχαμε και επ’ αυτού εγκαίρως προειδοποιήσει. Η Ελλάδα δεν έφτασε στην άβυσσο επειδή ήταν καταχρεωμένη, αλλά επειδή η πολιτικομεγαλοεπιχειρηματική τάξη διέπραξε τραγικά σφάλματα, υποταγμένη στον μεταπρατικό και καιροσκοπικό χαρακτήρα της πολιτικής της φύσης. Υπήρξε μια αλληλουχία τραγικών  συμπεριφορών με κύριο σταθμό την ένταξή μας στην ευρωζώνη. Από εκεί και έπειτα η εξέλιξη της χώρας μας ήταν ένα παιχνίδι με την τύχη και την φωτιά. Τύχη είχαμε που φτάσαμε έως εδώ, αλλά το τσουρούφλισμα δεν το γλυτώσαμε και τώρα απειλούμαστε με απανθράκωση. Οι δομές του ελληνικού κράτους δεν επέτρεπαν την προσαρμογή σε ένα αυστηρά αντιπληθωριστικό μοντέλο, όπως μας δόθηκε η ευκαιρία να εξηγήσουμε με σωρεία διαδικτυακών άρθρων. Ή η ΕΕ θα μετεξελισσόταν δημοκρατικά σε μια ολοκληρωμένη ομοσπονδία ή η Ελλάδα θα έσπαγε τα μούτρα της εντός αυτής. Δεν ρίχνουμε ποτέ στην άγρια θάλασσα του ανταγωνισμού με σκληρό νόμισμα ένα άσχετο με το μεταμοντέρνο καπιταλιστικό κολύμπι υποκείμενο και μάλιστα δίχως σωσίβιο. Το δυστύχημα ήταν ότι οι απίθανοι άνθρωποι που μας κυβερνούν πίστευαν ότι υπήρχαν έτοιμοι ναυαγοσώστες με την μορφή των Β. Αμερικανών και Ευρωπαίων πατρώνων τους. Άδικα εξηγούσα το σύγχρονο κλίμα στην παγκόσμια πολιτική και την σημερινή διάσταση του ενδοκεφαλαιοκρατικού ανταγωνισμού, ελάχιστοι ήταν ικανοί να τα κατανοήσουν και να προβληματιστούν, στη βάση της ανάγκης ανάπτυξης μιας νέας εθνικής στρατηγικής. 

Η Ελλάδα δεν έπρεπε να ενταχθεί στην ευρωζώνη, λοιπόν. Από τη στιγμή όμως που εντάχθηκε, υπήρχαν στρατηγικές δημιουργίας «σωσιβίου» που αγνοήθηκαν από το υπερφίαλο καθεστώς και τους πολιτικούς του φορείς. Δεν έβγαζες άκρη. Όσοι είχαμε πρόσβαση στα κέντρα των αποφάσεων και την εντιμότητα (ίσως και αρετή) να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους και να προτείνουμε στρατηγικές γνήσιου εκδημοκρατισμού και τεχνολογικού-διοικητικού εκσυγχρονισμού, με την παράλληλη υιοθέτηση ενός ριζοσπαστικού πλουραλιστικού μοντέλου πολιτικής οργάνωσης και την άμεση εγκατάλειψη του πελατειακού μοντέλου, μεταβαλλόμαστε αμέσως σε «εχθρούς», σε «μίζερους» και «αθεράπευτα συμπλεγματικούς (ανικανοποίητους)» ή ακόμη και σε «τρελούς». «Προβληματικές προσωπικότητες» μας ανέβαζαν, «προβληματικές καταστάσεις» μας κατέβαζαν και μας έδειχναν την πόρτα εξόδου από τη χώρα. Κάποιοι πράγματι (τους) αδειάσαμε την γωνιά, άλλοι παρέμειναν στο περιθώριο διασώζοντας όσο μπορούσαν την αξιοπρέπειά τους.

Τα γράφω, καθώς νοιώθω θυμό όταν διαβάζω ή ακούω τους διαπλεκόμενους διαμορφωτές της κοινής γνώμης ή κυβερνητικούς νεοφιλελευθέρους και νεοφασίστες να μηδενίζουν το ηθικό, πολιτικό και επιστημονικό-τεχνολογικό δυναμικό της Ελλάδας. Εντός και εκτός της χώρας υπάρχει πλούτος ικανών και ενάρετων Ελλήνων, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και ακαδημαϊκής ζωής, οι οποίοι όμως δεν επιθυμούν να εκμηδενιστούν και να εξευτελιστούν μέσα στα δίκτυα της διαπλοκής, της ιδεολογικής υποκρισίας και της απάτης, με την οικονομική και κοινωνική έννοια. Δεν είναι ούτε άχρηστοι ούτε καθολικά διεφθαρμένοι οι Έλληνες. Άχρηστοι και διεφθαρμένοι είναι όσοι θεωρούν όλους τους υπόλοιπους έτσι. Ούτε «τα φάγαμε όλοι μαζί», ούτε «τα κάναμε σκατά όλοι μαζί». Δεν φταίνε οι άνεργοι, ούτε οι μισθοσυντήρητοι εργάτες, υπάλληλοι, τεχνίτες και επιστήμονες, ούτε οι έντιμοι και καθαροί επιχειρηματίες για την κατάντια του καθεστώτος και τον εξευτελισμό της κοινωνίας. Και τάξεις υπήρχαν στην Ελλάδα και κάθετος διαχωρισμός των κοινωνικών ομάδων που διαμόρφωνε την πραγματική διαχωριστική γραμμή στη κοινωνία: μέλη του πελατειακού καθεστώτος, εναντίον μελών της ελεύθερης, ακηδεμόνευτης κοινωνίας.

Πάνω σε αυτήν τη κοινωνική βάση δομήθηκε η χρεοκοπία. Για το ταξίδι στην άβυσσο όμως έμελε να γίνουν πολλά ακόμη, τα οποία περιγράφαμε τα τελευταία χρόνια με ιδιαίτερο προβληματισμό και κάποτε-κάποτε με αγανάκτηση. Το καθεστώς στην προσπάθεια του να συμβιβάσει την πελατειακή του πολιτική φύση με τα συμφέροντα του χρηματοπιστωτικού λόμπυ, που εξυπηρετούσε εντός του γερμανικού νεοηγεμονισμού στην ΕΕ, διέπραττε διαρκώς και τραγικότατα σφάλματα – στο βαθμό που δεν ακολουθούσε συγκεκριμένη «προδοτική» στρατηγική – τα οποία οδηγούσαν μετά βεβαιότητος στην έξοδο μας από την συμμαχία του Ευρώ. Εμείς λέγαμε ότι ενώ η ένταξή μας στην ευρωζώνη, έτσι όπως πραγματοποιήθηκε, υπήρξε τραγικό σφάλμα, η έξοδος μας από αυτή θα ισοδυναμεί με έγκλημα εναντίον του μεγαλύτερου μέρους της ελληνικής κοινωνίας. Μόνον που το έγκλημα αυτό πραγματοποιήθηκε ύπουλα με πολλές μαχαιριές στην πλάτη και όχι μια κι έξω!  Διολισθήσαμε προς την έξοδο, αργά και βασανιστικά, δίχως να το αντιλαμβάνονται οι πολλοί, παρά τις προειδοποιήσεις μας, τις αναλύσεις μας και προτάσεις διπλωματικού μάλλον χαρακτήρα από ένα σημείο και μετά με σκοπό να αποφύγουμε την …άβυσσο.

Δυστυχώς τώρα είναι αργά. Η επιχείρηση παραμονής στην ευρωζώνη θα έχει μεσοπρόθεσμα μεγαλύτερο οικονομικό κόστος και ανυπολόγιστο πολιτικό - με την έννοια της διεθνούς και ευρωπαϊκής πολιτικής. Η Ελλάδα μας πρέπει να προετοιμαστεί πολιτικά και θα έπρεπε να είναι ήδη έτοιμη σε τεχνικό-οικονομικό επίπεδο να υιοθετήσει ένα νέο εθνικό νομισματικό σύστημα. Προσοχή, σε καμία περίπτωση όμως να μην αποδεχθεί τη λύση του διπλού νομισματικού. Η χώρα μας δεν έχει πολιτική θέση πλέον στην ευρωζώνη. Άρα δεν έχει καμία απολύτως θέση στο διεθνές σύστημα, βρισκόμαστε στο κενό και τούτο δεν είναι ζήτημα ιδεολογικό, αλλά απολύτως αντικειμενικό. Αυτό σημαίνει άβυσσος. Φίλοι, η χώρα σπρώχτηκε στην άβυσσο από τους εταίρους μας, για να διασωθούν οι ίδιοι, αντιλαμβανόμενοι ότι το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα της χώρας είναι αναξιόπιστο και χυδαίο, ενώ δεν διστάζει να συμμαχεί με παράγοντες που συγκυριακά ευνοούνται από την διάσπαση της νέας ευρωπαϊκής συμμαχίας. Η Γερμανική κυβέρνηση, για παράδειγμα υπήρξε ελεεινή και τρισάθλια πολιτικά, έχει δίκιο όμως να θεωρεί ότι ο Γιώργος Παπανδρέου - και όχι μόνον – από το ελληνικό πολιτικό κατεστημένο, υπέσκαψε και δυναμίτισε εσκεμμένα ή επιπόλαια τα θεμέλια της ευρωζώνης με απερίγραπτες συμπεριφορές.

Σημασία έχει ότι το ραγισμένο ποτήρι με την ΕΕ, είναι έτοιμο να σπάσει και η Ελλάδα δεν μπορεί πλέον να πίνει με ασφάλεια νερό από αυτό. Λυπάμαι, δεν έχουμε πλέον θέση στην ευρωζώνη, ούτε θα μπορούσαμε ποτέ να αναρρώσουμε οικονομικά μέσα σε αυτήν υπό τις παρούσες θεσμικές διευθετήσεις. Το ελληνικό καθεστώς της διαπλοκής μας οδήγησε στην άβυσσο και το μόνο που στην πραγματικότητα απομένει είναι να αποφασίσουμε την «πλεύση μας στο κενό». Αυτοί που δημιούργησαν τον μύθο του ευρώ και δήθεν αγωνίζονταν να σώσουν την χώρα από την «καταστροφική έξοδο», ουσιαστικά επί δύο χρόνια χάραζαν το δρόμο για την άβυσσο με δικά μας έξοδα ασφαλώς. Και αυτό προσπαθήσαμε να προλάβουμε, προτείνοντας τακτικές ώστε να μοιραστούμε το «κόστος εξόδου» με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, αλλά πάλι δεν πετύχαμε να γίνουμε κατανοητοί από τους περισσότερους!  Τέλος πάντων, αυτό δεν χάθηκε ακόμη. Ας κάνουμε εκλογές και ας αγωνιστούμε στη συνέχεια να θέσουμε νέα θεμέλια για μια δημοκρατική, ανεξάρτητη πολιτεία με ένα μοντέλο ευημερίας που θα στηρίζεται στην παραγωγική ανασυγκρότηση. Το ταξίδι στην άβυσσο θα είναι μακρύ. Σίγουρα όμως θα μπορούσε να είναι δημιουργικό και ελπιδοφόρο, αρκεί να ξεφύγουμε από την λογική της καταστροφής και αρκεί να μην επιτρέψουμε η εξαθλίωση να πάρει εφιαλτικές διαστάσεις. Αυτό δεν είναι δύσκολο να το πετύχουμε αν δείξουμε ώριμα κοινωνικά-οργανωτικά αντανακλαστικά και δούμε την αριστερά να μετουσιώνεται σε μια εθνική δύναμη έτοιμη να αγκαλιάσει δίχως προκατάληψη, δογματική τύφλωση και διάθεση αποκλεισμού όλους τους Έλληνες. Μόνον ένας νέος προοδευτικός εθνικισμός θα μπορούσε να διαμορφώσει το κατάλληλο κλίμα μέσα στην άβυσσο για ανασυγκρότηση.

Καλή δύναμη σε όλους και μην ξεχνάτε ότι καί η καταστροφή είναι μια κατάσταση της νόησης. Η άβυσσος δεν είναι καταστροφή, αντιμετωπίστε την ως δημιουργία. Περισσότερα, θα σας πει ο  Φερνάντο Αντόνιο Νογκέιρα Πεσσόα, αν διαβάσετε προσεκτικά τον «Αναρχικό Τραπεζίτη» του! Εκεί θα δείτε πώς μπορεί κάποιος να παραμείνει απόλυτα πιστός στην ιδεολογία του, χωρίς να αγνοήσει όμως την εποχή του. Εγώ, προσπάθησαν να δείξω επιπλέον ότι δεν υπάρχει ιδεολογία δίχως «εποχή» και ότι όλες οι ιδεολογίες είναι «εποχικές», σχολιάζοντας με την ευκαιρία της κρίσης το πέρασμα από το βιομηχανικό κεφαλαιοκρατικό σύστημα στον μεταβιομηχανικό καπιταλισμό και ορίζοντας προοδευτικά σε αυτό το πλαίσιο την «εναλλακτική» νέα ταυτότητα της χώρας μας.