Η αντάρα που έχει πέσει στο ΠΑΣΟΚ δεν περιορίζεται στους κατά καιρούς διαφωνούντες υπουργούς, βουλευτές και άλλους που διαφωνούν δημοσίως, αποχωρούν, παραιτούνται ή δεν ψηφίζουν τα νομοσχέδια που η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή. Σε ένα χαμηλότερο στελεχικό επίπεδο επικρατεί αναβρασμός και μεταξύ ανθρώπων που έχουν ήδη αποχωρήσει ή παραμένουν στο κόμμα αναζητώντας τρόπο να εκφράσουν τη διαφωνία τους με τις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης Παπανδρέου.
Έτσι το τελευταίο διάστημα, ενώ οι οργανώσεις του κόμματος βιώνουν πρωτοφανή απομαζικοποίηση, πυκνώνουν οι επαφές μεταξύ ΠΑΣΟ-Κων, πρώην ΠΑΣΟΚων, ΠΑΣΟΚογενών που έχουν ήδη αποχωρήσει, ενώ ήδη διαμορφωμένα σχήματα, όπως το εκ του ΠΑΣΟΚ προερχόμενο Άρμα Πολιτών του Γ. Δημαρά και η «Σπίθα» του Μίκη Θεοδωράκη, συμμετέχουν σε έναν κατ' αρχήν διάλογο, του οποίου η εμβέλεια φτάνει μέχρι τις παρυφές του...
ΣΥΡΙΖΑ! Ας τα δούμε όμως λίγο πιο συγκεκριμένα.Οι «εσωτερικοί»
Ένας κλάδος όλης αυτής της κινητικότητας βρίσκεται ακόμη εντός του ΠΑΣΟΚ και αναζητεί τρόπο διαμόρφωσης ενός «αντιμνημονιακού» πόλου στο εσωτερικό του κόμματος. Αποτελείται, χωρίς κάποια μορφή συγκρότησης μέχρι σήμερα, από στελέχη όπως ο Ν. Κοτζιάς (κάποτε στενός συνεργάτης του Γ. Παπανδρέου και πρώην πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ), ο τριανταπεντάρης Δ. Σακελλάρης (μέλος του Εθνικού και του Πολιτικού Συμ-βουλίου), διάφορα άλλα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, αλλά και κινήσεις - τάσεις στο πλαίσιο του κόμματος, ο Θ. Τζήμας και άλλοι.
Η χαλαρή αυτή συνομάδωση δεν δείχνει προς το παρόν τάση αποχώρησης από το κόμμα, αλλά διερευνά όλα τα ενδεχόμενα.
Χαρακτηριστική είναι μια σύναξη στην Καλλιθέα την περασμένη εβδομάδα, στην οποία συμμετείχε και ο Στέφα νος Τζουμάκας, ο οποίος επέμεινε στην παραμονή όλων στο κόμμα και στην προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα ενδοΠΑ-ΣΟΚικό ιδεολογικό και πολιτικό ρεύμα.
Οι... «μέσα - έξω»
Ένα άλλο ρεύμα, με στενή ιδεολογική συγγένεια, αποτελείται από επιμέρους κινήσεις που έχουν ως βάση εκκίνησης το ΠΑΣΟΚ, αλλά έχουν και εξωκομματικά μέλη με νεολαιίστικα χαρακτηριστικά και συγκλίνουν στην αναζήτηση σοσιαλιστικών μοντέλων. Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
♦ «Νέος Αγωνιστής», μια κίνηση από μέλη και μη μέλη του ΠΑΣΟΚ, αυτο-προσδιοριζόμενων ως σοσιαλιστών, με πανελλαδικό δυναμικό περί τα 1.000 άτομα.
♦ «Νέοι Σοσιαλιστές», μια κίνηση νεολαίων που ήδη μετρά πέντε χρόνια ζωής.
♦ «Ενεργοί Σοσιαλιστές», κίνηση με σύνθημα τη «σοσιαλιστική ανασύνθεση», της οποίας οι θέσεις παρουσιάζονται από το energoisosialistes.blogspot.com. Από τα πιο γνωστά ονόματα είναι και ο αρχιτέκτονας Γ. Παπαγιαννόπουλος, από τα ιδρυτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ και ένας εκ των συντακτών της διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη.
Οι ομάδες αυτές βρίσκονται σε ευθεία επαφή με όσους προσφάτως έχουν εγκαταλείψει το ΠΑΣΟΚ και αναζητούν τη διαμόρφωση ενός νέου πολιτικού σχήματος.
Οι «έξω»
Το κύριο πεδίο διεργασιών ωστόσο εντοπίζεται σε όσους ήδη βρίσκονται εκτός ΠΑΣΟΚ. Οι διαγραμμένοι ή αποχωρήσαντες βουλευτές Γ. Δημαράς, Β. Οικονόμου, Σοφία Σακοράφα, Ευ. Πα-παχρήστος, καθώς επίσης ο Αλ. Μητρό-πουλος, με την Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕΝΥΠΕΚΚ), ο Ν. Μαριάς, ο συνταγματολόγος Γ. Κατρούγκαλος, ο καθηγητής Μ. Γκίβαλος και άλλες προσωπικότητες προερχόμενες από το ΠΑΣΟΚ έχουν ήδη εγκαινιάσει τον διάλογο που διερευνά το αν υπάρχουν περιθώρια δημιουργίας ενός νέου σχήματος, ανεξάρτητα από την ύπαρξη του Άρματος Πολιτών των Δημαρά - Οικονόμου, οι οποίοι συμμετέχουν ως παρατηρητές και άμεσα ενδιαφερόμενοι στη διαδικασία.
Προς Φόρουμ διαλόγου και... βλέπουμε
Η συζήτηση μεταξύ όλων των παραπάνω βρίσκεται προφανώς σε πολύ αρχικό στάδιο. Ήδη έχει γίνει μιαπρώτη συνάντηση και θα ακολουθήσει άλλη μία την ερχόμενη Τετάρτη, 3 του μηνός. Ωστόσο η προοπτική δημιουργίας πολιτικού σχηματισμού δεν φαίνεται να είναι ώριμη και ενδεχομένως να αντιμετωπίσει αρκετές δυσκολίες.
Μία απ' αυτές είναι το φλερτ με κομματικά ή τέως κομματικά στελέχη του «κλίματος» Άκη Τσοχατζόπουλου, για τα οποία όμως οι συνθήκες δεν είναι οι καλύτερες, τουλάχιστον μέχρι το οριστικό ξεκαθάρισμα της υπόθεσης του πρώην υπουργού Άμυνας του ΠΑΣΟΚ. Ακόμη θα πρέπει να ξεκαθαριστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις συμμετοχής σε οποιοδήποτε εγχείρημα, δεδομένου ότι κατ' αρχάς το κλίμα δεν είναι θετικό για όσους έχουν αναλάβει θέσεις εξουσίας στο παρελθόν.
Επιπλέον θεωρείται αδύνατον να έχει γίνει οτιδήποτε - έστω σε επίπεδο πολιτικής διερεύνησης - μέχρι τον Σεπτέμβριο. Έως τότε αναμένεται να γίνουν ραντεβού και εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα, οι οποίες θα αποτελέσουν βαρόμετρο για τη δυνατότητα οργανωτικής επιβίωσης οποιουδήποτε πολιτικού διαβήματος.
Πάντως σε αυτή τη φάση το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός φόρουμ πολιτικού διαλόγου και προβληματισμού, ενδεχόμενο το οποίο φαίνεται να συγκινεί και τη «Σπίθα» του Μίκη Θεοδωράκη, η οποία θα συμμετάσχει στη συνάντηση της Τετάρτης.
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα παράμετρος είναι η διάθεση ορισμένων εκ των συμμετεχόντων σε όλο αυτό το φάσμα να δουν και το ενδεχόμενο σύγκλισης με τον ΣΥΡΙΖΑ, στον χώρο του οποίου υπήρχαν πέρυσι οι ακριτομυθίες περί δημιουργίας μιας «σοσιαλιστικής συνιστώσας», ενώ φέτος προβάλλεται επισήμως μια πολύ πιο διευρυμένη πολιτική οπτική περί δημιουργίας μιας «νέας πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας», η οποία θα περιλαμβάνει την ευρύτερη δυνατή Αριστερά και θα φτάνει έως τις παρυφέςτου ΠΑΣΟΚ.
Σε κάθε περίπτωση η συζήτηση άρχισε, οι δυσκολίες είναι πολλές και οι συμμετέχοντες στον διάλογο έχουν ποικίλες επιδιώξεις και κατευθύνσεις, επομένως ας μη διακινδυνεύσουμε εκτιμήσεις, μέχρι τουλάχιστον να δούμε κάτι συγκεκριμένο να διαμορφώνεται...