Το προβλέψιμο τέλος της πολιτικής σύγχυσης

Tου Σεραφειμ Kωνσταντινιδη


Eχω μια πρόταση σε όσους ετοιμάζουν ερωτήσεις γνώσεων σε τηλεοπτικές εκπομπές: Ποιο είναι τα σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Ελλάδας; Απαντήσεις όπως ο τουρισμός, ο ήλιος, το ελαιόλαδο, η φέτα κ. λπ. είναι λάθος. Η σωστή απάντηση είναι: ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου! Για να μην πάμε πολύ πίσω, πέρυσι, το 2010, οι εξαγωγές έφεραν στη χώρα 17 δισ. ευρώ, ο τουρισμός 9,6 δισ. και τα κρατικά ομόλογα 30 δισ.
Η σημερινή κρίση είναι αποτέλεσμα μιας φούσκας ομολόγων τα οποία πωλήθηκαν κυρίως στο εξωτερικό, όχι από σκοπιμότητα αλλά από ανάγκη. Το εγχώριο κοινό δεν αποταμιεύει και η πολιτική ηγεσία αναζήτησε και βρήκε στις διεθνείς αγορές επενδυτές (τράπεζες) πρόθυμους να τοποθετηθούν σε ομόλογα χαμηλού ρίσκου (όπως νόμιζαν) με απόδοση καλύτερη από τα ......
γερμανικά που έχουν μηδενικό ρίσκο αλλά χαμηλή απόδοση.
Αυτή η φούσκα έσκασε και αμήχανοι οι διαχειριστές της κρίσης προσπαθούν να βρουν λύση. Είναι αμήχανοι, γιατί στην αρχή δεν είχαν αντιληφθεί ότι υπάρχει φούσκα. Μετά, δεν κατάλαβαν ότι υπάρχει κρίση και στη συνέχεια οδηγήθηκαν στα αυτονόητα, δηλαδή δάνειο για να καλυφθούν τα τρέχοντα έξοδα και περιορισμό δαπανών για να εξοικονομηθούν τα κεφάλαια που απαιτούν οι δανειστές. Τους τελευταίους μήνες παρακολουθούμε τη δεύτερη πράξη, δηλαδή την εφαρμογή μιας πολιτικής που ήταν επίσης προβλέψιμη. Προσφεύγουν στην εύκολη λύση, όπως μείωση αποδοχών όλων των υπαλλήλων, καθώς δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τους παραγωγικούς από τους άχρηστους. Αύξηση φορολογίας καθώς δεν μπορούν να περιορίσουν τη φοροδιαφυγή.
Τώρα, σχεδόν ένα χρόνο μετά, βλέπουν μια αναπάντεχη γι’ αυτούς έκπληξη, να τους κτυπά την πόρτα. Παρόλα τα μέτρα, την αναστάτωση και την οργή που προκαλούν, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε, το έλλειμμα του Δημοσίου δεν είναι βέβαιον ότι θα μειωθεί, οι δανειστές έχουν υψηλότερες απαιτήσεις.
Κάτι είχαν ξεχάσει, μέσα στη γλυκιά παραζάλη της εξουσίας! Πώς θα παραχθεί ο νέος πλούτος; Πώς γίνεται να αυξηθεί το ΑΕΠ, να δημιουργηθούν εισοδήματα και να φορολογηθούν όταν μειώνεται η απασχόληση; Πώς θα μειωθεί το χρέος χωρίς ανάπτυξη;
Δεν ήμασταν έτοιμοι για πραγματική ανάπτυξη. Δεν θέλουμε να πωλήσουμε γη σε επενδυτές έτοιμους να διακινδυνέψουν κεφάλαια, επειδή είμαστε εθνικά υπερήφανοι. Δεν θέλουμε να επιτρέψουμε τη δόμηση σε οικόπεδα με μεγάλη κλίση (λες και η χώρα είναι επίπεδη) καθώς έχουμε ευαισθησίες. Δεν θέλουμε αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ, του ΟΠΑΠ κ. λπ. επειδή θα χάσουμε την κότα με τα χρυσά αυγά. Δεν απελευθερώνουμε την αγορά εργασίας, τις επιχειρησιακές συμβάσεις επειδή είμαστε υποκριτές. Δεν αναθέτουμε το σύστημα συνταγογράφησης φαρμάκων επειδή είμαστε αδέκαστοι. Προωθούμε την ακριβή «πράσινη» ενέργεια, επειδή είμαστε οικολόγοι.
Τι θα γίνει; Δύσκολο να είσαι προφήτης. Ωστόσο, σε άλλες χώρες που εφαρμόστηκαν, με ανάλογη ατολμία και σύγχυση, παρόμοια προγράμματα του ΔΝΤ, υπήρξαν εξελίξεις. Αλλαξε πλήρως το πολιτικό προσωπικό της χώρας.