Οταν η χώρα έμπαινε στον ασφυκτικό
κλοιό της τρόικας, ο πρωθυπουργός και σχεδόν όλοι οι κορυφαίοι υπουργοί
έκαναν τα πάντα προκειμένου να πείσουν την κοινωνία ότι το μνημόνιο ήταν
μια αναγκαστική επιλογή, λόγω του κινδύνου της χρεοκοπίας, ότι η
κυβέρνηση δεν είναι καθόλου ευτυχισμένη που αναγκάζεται να προωθήσει μια
σκληρή πολιτική, η οποία «είναι εκτός της σοσιαλιστικής φυσιογνωμίας
μας», όπως χαρακτηριστικά έλεγαν, αλλά το έπραξε γιατί διαφορετικά η
Ελλάδα θα είχε την τύχη του «Τιτανικού».
Το μνημόνιο ψηφίστηκε και για να απαντηθούν οι αιτιάσεις ότι η
κυβέρνηση λειτουργεί ως διεκπεραιωτής των εντολών των δανειστών της,
διακινήθηκε η άποψη ότι πρόκειται για προσωρινή κατάσταση και πως
σύντομα θα εκπονηθεί ένα σχέδιο που θα υπερβαίνει το μνημόνιο, μία νέα
εθνική αφήγηση, ο τέταρτος δρόμος προς το σοσιαλισμό. Ταυτοχρόνως από
διάφορες πλευρές στοχοποιήθηκε το οικονομικό επιτελείο, το ...........οποίο
κατηγορήθηκε ότι «παρασύρει τον πρωθυπουργό σε αντιλαϊκές επιλογές που
δεν έχουν σχέση με την παράδοση και τις αρχές της παράταξης, όπως τις
θεμελίωσε ο Α. Παπανδρέου».
Ωστόσο την Τετάρτη ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου στην ομιλία του στην
κοινοβουλευτική ομάδα φρόντισε με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο να
ξεκαθαρίσει τα πράγματα: «η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών που
εφαρμόζουμε ήταν στο πρόγραμμά μας». Η αναδίπλωσή του ήταν θεαματική και
πρέπει να εξέπληξε δυσάρεστα όλους εκείνους που τον εμφάνιζαν ως θύμα
των ραδιουργιών των νεοφιλελεύθερων συνεργατών του.
Συνεπώς όσοι υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα του κινήματος δεν
ανέφερε τίποτα για μειώσεις μισθών και συντάξεων, κατάργηση 13ου και
14ου μισθού και επιδομάτων, για πλήρη ελαστικοποίηση των εργασιακών
σχέσεων και βίαιη αναδιανομή του εισοδήματος εις βάρος των ασθενέστερων
στρωμάτων, μάλλον δεν το διάβασαν προσεκτικά! Αλλη μια απόδειξη για τη
μικρή αξία των προγραμματικών δεσμεύσεων και των προεκλογικών
εξαγγελιών. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό, όμως είναι η
πρώτη φορά που η απόσταση ανάμεσα στα λόγια και τα έργα είναι τόσο
μεγάλη, χωρίς μάλιστα να έχει μεσολαβήσει αυτοκριτική.
Δεν αρκέστηκε μόνο σ' αυτό ο Γ. Παπανδρέου. Στην προσπάθειά του
να διαλύσει τους μύθους σχετικά με το τι είναι πρόοδος και τι είναι
συντήρηση, δεν δίστασε να προχωρήσει στην πιο εμφατική, έως τώρα, πράξη
πατροκτονίας. Απευθυνόμενος στην αριστερά επικαλέστηκε τη φράση που είπε
ο Α. Παπανδρέου το 1993 αμέσως μετά την εκλογική νίκη του: «Είτε εμείς
θα εξαφανίσουμε το χρέος, είτε το χρέος θα εξαφανίσει τη χώρα».
Για τον πρωθυπουργό ένας από τους μύθους που ευδοκίμησε τα
προηγούμενα χρόνια ήταν «ο μύθος της ευημερίας διαμέσου των ελλειμμάτων
και της προστασίας των βολεμένων συντεχνιών». Κάλεσε τους επικριτές του
να αναρωτηθούν «αν είναι αριστερή πολιτική να κληροδοτείς χρέη στα
παιδιά σου ή να προστατεύεις συντεχνίες και να απαγορεύεις στους νέους
να ακολουθήσουν το επάγγελμα που ονειρεύονται, μόνο και μόνο επειδή αυτό
είναι κλειστό. Είναι προοδευτικό να επιτρέπεις σε κάποιους να βγαίνουν
στη σύνταξη στα 45 σε βάρος όλων των υπολοίπων ή να νομοθετείς
απαράδεκτες φοροαπαλλαγές για ορισμένες κατηγορίες επαγγελμάτων δημοσίων
υπαλλήλων; Είναι φιλολαϊκή πολιτική να δημιουργείς σχέσεις εξάρτησης με
κάποιους επιχειρηματίες μοιράζοντας θαλασσοδάνεια και επιδοτήσεις χωρίς
κανένα έλεγχο, καμία αξιολόγηση και διαφάνεια;».
Περιγράφοντας αυτό που, κατά τη γνώμη του, δεν συνιστά αριστερή
πολιτική (δύσκολα θα διαφωνήσει κάποιος), αποδόμησε με τον πιο
εκκωφαντικό τρόπο τις πολιτικές του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του '80. Μ' άλλα
λόγια, της «χρυσής» κυβερνητικής περιόδου του κινήματος, η οποία έχει
καταγραφεί στη συνείδηση των πολιτών (όχι μόνο των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ)
ως η δημοφιλέστερη φάση της μεταπολίτευσης.
Ολα αυτά τα παθολογικά φαινόμενα διογκώθηκαν τη δεκαετία του '80
όταν κυβερνούσε το ΠΑΣΟΚ και όχι φυσικά η αριστερά. Αλλωστε η περίφημη
φράση του πατέρα του για το βρόχο του δημόσιου χρέους στην ουσία
αποτελεί μια έμπρακτη ομολογία αποτυχίας, ή για να το πούμε αλλιώς, ήταν
το «mea culpa» για την οικονομική πολιτική που εφάρμοσε. Και γι' αυτό
την τριετία 1993-1995 κινήθηκε σε άλλο μήκος κύματος. Πατραλοίας ο Γ.
Παπανδρέου για να απαλλαγεί από τα βάρη του παρελθόντος. Θεμιτό διάβημα
στην πολιτική και συνάμα απελευθερωτικό. Αποδοχή κληρονομιάς όμως ως
προς το όνομα. Αλλωστε χάρη σ' αυτό έγινε αρχηγός του ΠΑΣΟΚ και
πρωθυπουργός της χώρας.