Δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων, που για
πολλούς αποτέλεσε αφορμή για να χαρακτηρίζουν τις βραχονησίδες "γκρίζα
ζώνη", έρχεται στο φως επιστολή του τότε αμερικανού ΥΠΕΞ που περιγράφει
παραστατικά τις μυστικές συμφωνίες ώστε να αποφευχθεί η οριστική ρήξη
ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.
Την απόρρητη αλληλογραφία μεταξύ Αθήνας, Ουάσινγκτον και Άγκυρας για
την κρίση στα Ίμια, φέρνει στο φως της δημοσιότητας η "Καθημερινή της
Κυριακής".
Σύμφωνα με την επιστολή του τότε Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών
Γουόρεν Κρίστοφερ, Ελλάδα και Τουρκία, με εγγυητή τις ΗΠΑ, δεσμεύτηκαν
να απομακρύνουν στρατιώτες, πλοία και σημαίες από τα...... Ίμια, αλλά και να
μην επιστρέψουν στην περιοχή.
Σαφής γίνεται, επίσης, η προσπάθεια της Άγκυρα για επέκταση της συμφωνίας και στην νησίδα Καλόλιμνο, απέναντι από τα Ίμια.
Αναλυτικότερα, στην επιστολή ο κ. Κρίστοφερ επισημαίνει: "Οι
διαβεβαιώσεις που μας προσέφεραν η Ελλάδα και η Τουρκία ότι θα
απομάκρυναν τα πλοία, το προσωπικό και τις σημαίες -με ένα
αλληλοδιαδοχικό και συντονισμένο τρόπο- επέτρεψε σε κάθε πλευρά να
υποχωρήσει από το χείλος (του πολέμου) με αξιοπρέπεια. Η κυβέρνηση της
(μιας χώρας) μας έχει διαβεβαιώσει ότι δεν θα τοποθετήσει τη σημαία της ή
οπλισμένο προσωπικό της στις νησίδες ούτε θα τοποθετήσει πλοία κοντά
στις νησίδες. Προσδίδουμε μεγάλη βαρύτητα σε αυτή τη διαβεβαίωση από ένα
σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Προσδίδουμε εξίσου μεγάλη βαρύτητα στις διαβεβαιώσεις
της κυβέρνησής σας ως προς τα ίδια, και το έχουμε διαβιβάσει προφορικά
και γραπτώς στην κυβέρνηση της (άλλης χώρας)".
Η επιστολή παραδόθηκε στους κ. Πάγκαλο και Μπαϊκάλ από τον πρέσβη
στην Αθήνα, Τόμας Νάιλς, και από τον επιτετραμμένο στην Άγκυρα, Φράνσις
Ριτσαρντόουν, στις 6 Φεβρουαρίου.
Η σημασία της επιστολής αυτής από τον επικεφαλής της αμερικανικής
διπλωματίας ήταν προφανής και δικαιολογεί την αρχική ενόχληση που
φέρεται να εξέφρασε ο Θ. Πάγκαλος όταν την παρέλαβε.
Καλόλιμνος
Επιπροσθέτως, η σχετική δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης, που για
πολλούς καθιστά την περιοχή των Ιμίων «γκρίζα ζώνη», επιβεβαιώθηκε την
επομένη, όταν στην προσπάθεια αποτροπής νέας πρόκλησης της Τουρκίας, που
επιχειρούσε να αμφισβητήσει την ελληνικότητα της Καλολίμνου, η Αθήνα
διεμήνυσε στην Ουάσιγκτον ότι η συμφωνία που εξασφάλισε ο Χόλμπρουκ
αφορούσε μόνον τα Ιμια.