Η Ε.Ε. και η πορεία της ολοκλήρωσης ήταν ανέκαθεν και παραμένει ακόμη ένα από τα αγαπημένα θέματα θεωρητικών αντεγκλήσεων, αυτό που λέμε ζωντανό εργαστήρι μελέτης. Μία από τις πιο γνωστές, αλλά συνάμα και πιο αμφιλεγόμενες προσεγγίσεις είναι αυτή του Andrew Moravcsik.
Διακυβερνητική αντίληψη και η Ε.Ε. ως μία αρένα διαπραγματεύσεων στην οποία η εξέλιξη καθορίζεται από την ισορροπία ισχύος μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας και Μεγάλης Βρετανίας.
Πότε δεν με γοήτευε αυτή η αντίληψη, όπως φυσικά και όποιον είχε και έχει όραμα για την Ε.Ε. Ποτέ το εθνικό συμφέρον, κυρίως των μεγάλων χωρών, δεν θα υποταχθεί οικιοθελώς υπέρ των υπολοίπων και της Ένωσης.
Δυστυχώς όμως, ειδικότερα στις δύσκολες περιόδους, αποδεικνύεται ότι ο Moravcsik έχει δίκιο.
Η κατάσταση όμως αυτή αποτελεί ουσιαστικά και το δράμα των μεσαίων και μικρότερων χωρών της Ε.Ε. Χώρες που πάντα έβλεπαν με καχυποψία την εμβάθυνση της ολοκλήρωσης και την μεταφορά αρμοδιοτήτων σε υπερεθνικό επίπεδο. Η μεταβλητή γεωμετρία και η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων ήταν από τους μεγαλύτερους........... εφιάλτες πολλών κρατών μελών.
Οι αντιδράσεις τους λειτούργησαν πολλές φορές ως ανασταλτικός παράγοντας για να αποκτήσει η Ε.Ε. το momentum της Ολοκλήρωσης.
Σήμερα, ιδιαίτερα από την αυτιστική στάση της Γερμανίας, αποδεικνύεται ότι η φοβία της ολοκλήρωσης είναι ένας φαύλος κύκλος από τον οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν με κανέναν τρόπο οι μικρότερες χώρες της Ε.Ε. Η ολοκλήρωση δεν προχώρησε, αλλά τα μικρά κράτη βρίσκονται και πάλι μπροστά σε υπαρξιακά αδιέξοδα, με σημαντικότερο παράδειγμα αυτό της Ελλάδας.
Σε περίοδο κρίσης, εκεί που ουσιαστικά δοκιμάζεται η όποια συγκολλητική ουσία της Ε.Ε., τα μεγάλα κράτη δεν θα σκεφτούν στιγμή το μέλλον της Ένωσης.
Αυτό το εφιαλτικό σενάριο θα πρέπει να γίνει μάθημα σε χώρες όπως η Ελλάδα. Σε χώρες που έχουν μάθει να παρουσιάζουν την Ε.Ε. μόνο σαν τον μπαμπούλα των κακών.
Το δίλημμα λοιπόν δεν είναι περισσότερη Ευρώπη ή όχι, αλλά τι είδους Ευρώπη…