Του ιστορικού συγγραφέα Ματθαίου Χ. Ανδρεάδη
Τον 19o αιώνα και δη κατά το έτος 1854, η Ελλάδα στις περιπέτειές της δεν συνάντησε συναντίληψη από τις κυριότερες Ευρωπαϊκές χώρες. Η πολιτική που άσκησαν έναντι της Ελλάδος η Γαλλία, η Αυστρία και η Αγγλία, ήταν εν πολλοίς άδικη και ωμά κυνική: Η Γαλλία,με την εφαρμογή του προ δύο αιώνων καθιερωθέντος κανόνος πολιτικού ρεαλισμού, τουλάχιστον στα Ευρωπαϊκά πράγματα, όπως τον διατύπωσε ο καρδινάλιος Ρισελιέ στην "Πολιτική Διαθήκ稨" του και σύμφωνα με τον οποίο σε θέματα κρατικής πολιτικής όποιος έχει τη δύναμη, έχει συχνά και το δίκαιο με το μέρος του, ενώ αυτός που είναι αδύναμος, μόνο με πολύ μεγάλη δυσκολία μπορεί ν' αποφύγει τον στιγματισμό του ως αδίκου από την παγκόσμια κοινή γνώμη.
Η Αγγλία, με τη συνέπειά της στις διακηρύξεις του λόρδου Πάλμερστον, που κυνικά ομολογούσε ότι η Μεγάλη Βρεταννία δεν έχει φίλους, αλλά μόνο συμφέροντα! Και η Αυστρία με την ωμή πολιτική του Μέττερνιχ, εμπνευστή και κατευθυντήριου νου της Ιερής Συμμαχίας, που απέρριπτε κάθε μεταβολή, επομένως και επαναστατικό κίνημα, στην Ευρωπαϊκή ήπειρο.
Ας δούμε, λοιπόν, ένα σχετικό επεισόδιο του 19ου αιώνα: Το 1854, η Ελλάδα, αφού ατύχησε στον ακήρυκτο Ελληνοτουρκικό πόλεμο, με τον ανταρτοπόλεμο που ενίσχυε στα αλύτρωτα εδάφη της Ηπείρου και της Θεσσαλίας και τις μετακινήσεις στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορά της, υπέστη ατιμωτική Αγγλο-Γαλλική στρατιωτική κατοχή, ενώ η ........
Τουρκία έγινε αποδεκτή στην Ευρωπαϊκή οικογένεια, όταν, με τη Συνθήκη των Παρισίων, οι τρεις χώρες (Γαλλία,Αυστρία και Αγγλία) εγγυήθηκαν την ακεραιότητα του Οθωμανικού κράτους και δεσμεύθηκαν να θεωρήσουν κάθε προσβολή της Τουρκίας ως casus belli εναντίον τους!
Στο έλεος των Αγγλο-Γάλλων, η Ελλάδα υποχρεώθηκε, μεταξύ άλλων ταπεινώσεων, τελεσιγραφικώς μάλιστα, ν΄αλλάξει κυβέρνηση και ν΄ αποκηρύξει τους αντάρτες. Υπείκουσα στην ανάγκη, απέκτησε την τελευταία κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Μαυροκορδάτου και προ παντός υπουργό των Στρατιωτικών τον γαλλόφρονα και ασυστόλως επιδεικνύοντα την στενότητα των σχέσεών του με τα Γαλλικά στρατεύματα κατοχής Δημήτριο Καλλέργη, αποκληθέντα "υπουργόν Κατοχής".
Ο τελευταίος αυτός έγινε η αιτία να υποστεί η χώρα περαιτέρω, σημαδιακό, εξευτελισμό, απ τις δυνάμεις κατοχής, όταν πραγματοποιήθηκε, την 10η Ιουνίου 1854, "επί του εμβαδού του ναού του Παρθενώνος, κραιπαλώδες συμπόσιον" με τη συμμετοχή 200 περίπου συμποσιαστών, Άγγλων και Γάλλων αξιωματικών, καθώς και του Έλληνα υπουργού των Στρατιωτικών και της συνοδείας του, αφού, όμως, προηγουμένως, οι εν Αθήναις πρέσβεις των δύο χωρών ζήτησαν επιτακτικά "όπως, κατά το συμπόσιον, εγερθούν προπόσεις και γίνουν ισάριθμοι επευφημίαι από όλους-και από τους Έλληνες-η πρώτη υπέρ του Αυτοκράτορος των Γάλλων, η δευτέρα υπέρ της Βασιλίσσης της Αγγλίας, η τρίτη υπέρ της Αγγλο-Γάλλο-Τουρκικής συμμαχίας και η τετάρτη υπέρ του εξευγενισμού (!) της Ανατολής!" (εννοώντας και την Ελλάδα.). Η κυβέρνηση αντέδρασε στη σχετική αξίωση, όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί δεν είχε προβλεφθεί πρόποση και υπέρ του Βασιληά Όθωνα. Στην αντίδρασή της όμως αυτή, μόνο ο Γάλλος πρεσβευτής επείσθη, ενώ ο Άγγλος συνάδελφός του έμεινε αμετάπειστος. Τελικά, συμφωνήθηκε να μη γίνει καμμία πρόποση.
Έτσι, "επί εκτεταμένης τραπέζης και υπό σκηνήν, και δαπάναις του Ελληνικού Δημοσίου παρετέθη το συμπόσιον από της 4 μ.μ. ώρας μέχρι της 10 μ.μ., της Ελληνικής στρατιωτικής μουσικής παιανιζούσης".
Η οργή των Ελλήνων για την προσβολή εκδηλώθηκε δια των Αθηναϊκών εφημερίδων όσο ήταν δυνατό, αλλά και απ'τη φοιτητική νεολαία και από μερικούς αντιπολιτευομένους τον Όθωνα. Εγράφη,τότε:
".Έπρεπεν, επί ξενικής κατοχής, να προσγίνη, μεθ' όσων άλλων ύβρεων της εθνικής τιμής και η βεβήλωσις αύτη των λειψάνων των προγόνων ημών. Έπρεπε, ώστε τινές εξ ημών να δειχθώσι και των Τούρκων χειρότεροι, κραιπαλούντες και μεθύοντες εν τόπω, όπου άλλοτε οι πρόγονοι ημών ελάτρευον τον Θεόν των, εν ώ τόπω, όστις εισέτι φέρει τας αρχάς του Χριστιανισμού, μετεσχηματίσθη ο Παρθενών εις ναόν της Αγίας Σοφίας και σώζονται αι εικόνες. Έπρεπεν ώστε Έλληνες λεγόμενοι να συμποσιάσωσιν εν τόπω τον οποίον αυτοί οι Τούρκοι εσεβάσθησαν, διότι και αυτοί τόπον προσκυνήσεως του θεού των τον εξέλεξαν" (εφημ. "Αιών", των Ιωάννη και Τιμολ. Φιλήμονα, φυλ. 1467 και 1468 της 9ης και 12ης Ιουνίου 1854).
Και πρόσθετε καταλήγοντας με σημασία η ίδια η εφημερίδα:
" Ο εν Παρισίοις ανταποκριτής του Βελγικού Τύπου μεταδίδει, ότι αναμένεται όπως ο στρατηγός Καλλέργης καταστή αφορμή της ενώσεως των δύο θρησκειών, της «Καττόλικης» και της Ορθοδόξου αίτινες διαιρούσιν την πατρίδα των Ελλήνων" (!)
Όλ'αυτά, που ανακαλεί η ιστορική μνήμη, έχουν σχέση με την υποβοήθηση της εθνικής αυτογνωσίας.