Γράφει η Μαρία ΛούκαΤα τελευταία χρόνια η απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και η αδυναμία των συνδικαλιστικών φορέων να τις υπερασπιστούν είχε σαν αποτέλεσμα την ίδια την απαξίωση του συνδικαλισμού. Το ποσοστό των εργαζομένων και κυρίως των νέων που επιλέγει να οργανωθεί συνδικαλιστικά διαρκώς συρρικνώνεται και τα σωματεία αποδυναμώνονται. Δίπλα όμως σ’ αυτή την κυρίαρχη εικόνα, όπου οι πόρτες των σωματείων είναι διάπλατα ανοιχτές να τις διέλθει έστω και από λάθος κάποιος εργαζόμενος, εντοπίζουμε κι ενα παράδοξο. Ενα σωματείο με καλα
κλειδωμένες πόρτες και ουρές εργαζομένων απ’ εξω να περιμένουν ματαίως μηπως και ανοίξουν: την ΕΣΗΕΑ. Το πιο ισχυρό σωματείο του Τύπου τείνει να μετατραπεί σε μια κλειστή κάστα για λίγους και εκλεκτούς με αυστηρές τελετές μύησης. Εμπεριέχει στο εσωτερικό του από ετεροαπασχολούμενους μέχρι και εργοδότες, όχι όμως την πλειοψηφία των εργαζόμενων δημοσιογράφων, η οποία εγκλωβίζεται μεταξύ της μαύρης και ανασφάλιστης εργασίας και του δελτίου παροχής υπηρεσιών.
Βεβαια όπως έχει δείξει η ιστορική εμπειρία τα παράδοξα συνήθως δεν εμπίπτουν στο πεδίο της μεταφυσικής αλλα εδράζονται σε πολύ συγκεκριμένα υλικά συμφέροντα που στην προκειμένη περίπτωση μπορεί να........
μεταφραστεί απλουστευμένα στη φράση «να μοιραστούμε την πίτα του αγγελιόσημου μεταξύ μας», δηλαδή να διατηρήσουμε τα κεκτημένα δικαιώματα στο εσωτερικό μας με ανταλλαγή την ανασφάλεια των συναδέλφων μας. Και σε αυτές τις περιπτώσεις οι κλειστές πόρτες συνοδεύονται και από κλειστα μάτια η για την ακρίβεια στραβα μάτια.
Στραβά μάτια στη δρομολογούμενη ιδιωτικοποίηση των δημοτικών ραδιοτηλεοπτικών μέσων, στις παραβιάσεις των συλλογικών συμβάσεων, στην πολυθεσία τη στιγμή που ο κλάδος μαστίζεται από την ανεργία, στο καθεστώς διαπλοκής και αργομισθίας που επικρατεί στη Γενική Γραμματεία Τύπου. Τη στιγμή που η αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση αντιμετωπιζόταν με τον «ηρωικό αγώνα» της 3ωρης στάσης εργασίας, με αποτέλεσμα την αποδιάρθρωση του ασφαλιστικού συστήματος του κλάδου και την κοινωνική έκθεση του ως ευνοούμενου.
Σε μια συγκυρία που η κρίση στα ΜΜΕ προγήθηκε κατα πολύ της οικονομικής κρίσης με την πτώση των πωλήσεων των ημερήσιων εφημεριδών, την υποχώρηση της ακροαματικότητας των κλασικών μέσων και τη ραγδαία ανάπτυξη των νέων ψηφιακών μέσων, όπου τα μέσα αλλάζουν διαρκώς χέρια, όπου η οικονομική κρίση αξιοποιείται σαν πρόσχημα για την ενεργοποίηση εκκαθαριστικών τάσεων και την αναίρεση εργασιακών δικαιωμάτων, η ΕΣΗΕΑ δε νοείται να αναλαμβάνει το ρόλο του τροχονόμου. Οταν το «δεν ξέρεις τι θα σου ξημερώσει και από που θα ρθει το
κακό» δηλαδή ποιο μέσο θα ανακοινώσει απολύσεις, έχει μετατραπεί σε ένα καθημερινό άγχος για πολλους δημοσιογράφους, τότε το αδιάφορο σφύριγμα της διοίκησης του σωματείου ισοδυναμεί με την ύψωση λευκής σημαίας σε μια μάχη που ποτέ δε δόθηκε.
Αλλα ας ξεφύγουμε λίγο απ’ αυτά κι ας επιστρέψουμε στα βασικά μαθήματα δημοσιογραφίας που παραδίδονται σ’ έναν πρωτοετή φοιτητή. Μάθημα πρώτο: δημοσιογραφικό απόρρητο. Δε σημαίνει παροχή προστασίας στο σύμβουλο του πρωθυπουργού Ανδριανό για μια υπόθεση που ταλανισε τη χώρα για ένα τρίμηνο (υπόθεση Ζαχόπουλου), δηλαδή δε σημαίνει κάλυψη της εξουσίας έναντι της δικαιοσύνης. Μάθημα δεύτερο: δημοσιογραφική δεοντολογία. Δε σημαίνει ετεροκαθορισμός από πολιτικά επιτελεία και αυτολογοκρισία, ούτε παραβίαση ευαίσθητων
προσωπικών δεδομένων, ούτε διαστρέβλωση της πραγματικότητας και αλλοίωση του χαρακτήρα των κινητοποιήσεων, όπως έγινε το Δεκέμβη.
Αλλα όταν αυτές οι βασικές αρχές της δημοσιογραφίας απεμπολούνται και ο ρόλος του δημοσιογράφου εγχαράσσεται στη συλλογική συνείδηση ως του εντολοδόχου της πολιτικής εξουσίας, αφού πλέον η πολιτική ταύτιση των δημοσιογράφων γίνεται πιο εύκολα ορατή από την επαγγελματική τους δεξιότητα, αντε να πας σε καμια διαδήλωση και να διαμαρτυρηθείς για το σύνθημα «αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι», όταν ενδόμυχα γνωρίζεις ότι εμπεριέχει σπέρματα αλήθειας. Να πας σε μια κοινωνική εκδήλωση και να δηλώσεις χωρίς να ντρέπεσαι την
επαγγελματική σου ιδιότητα και να πείσεις ότι υπάρχει και η άλλη δημοσιογραφία που είναι ερευνητική, διεισδυτική,ανεξάρτητη και πολλά ακόμη εύηχα κοσμητικά επίθετα. Οχι γιατι δεν υπάρχει, υπάρχει έστω και μειοψηφικά αλλά πολλές φορές όταν εκδηλώνεται μετά περνά μια βόλτα από το λογιστήριο, βλέπε απόλυση φωτογράφου από την εφημερίδα Ελευθερος Τύπος που τράβηξε τους αστυνομικούς να σημαδεύουν διαδηλωτες το Δεκέμβρη. Αλλα είπαμε στραβά μάτια, κενά μνήμης και διάφορες αντιληπτικές δυσλειτουργίες εξηγούν την αδιαφορία που
επέδειξε η διοίκηση της ΕΣΗΕΑ σ’ αυτά τα φαινόμενα.
Σ’ ένα τέτοιο λοιπόν κλίμα διεξάγονται οι εκλογές στην ΕΣΗΕΑ την ερχόμενη εβδομάδα. Προγήθηκε η τελευταία γενική συνέλευση του σωματείου στο ειδυλλιακό τοπίο του Taekwondo στο Φάληρο. Αναμφισβήτητα πολύ ρομαντική επιλογή, άνοιξε κι ο καιρός και χρειαζόταν μια βόλτα στη θάλασσα, προλάβαμε να πιουμε και καφέ αφου ξεκίνησε με δυο ώρες καθυστέρηση. Ενα προβληματάκι υπήρχε μόνο, η τοποθεσία δεν ήταν ευκολα προσβάσιμη στην πλειοψηφία των δημοσιογράφων και η ξαφνική συρρίκνωση της στάσης εργασίας από 6ωρή σε 4ωρη δε βοήθησε στη
μαζική προσέλευση. Εγιναν και εγγραφές express 210 νέων μελών. Αποκλείστηκαν βέβαια άλλοι 90, που πλοιρούσαν όλα τα προβλεπόμενα κριτήρια. Πληροφορίες που υποστηρίζουν ότι είχαν εξαντληθεί τα καρτελάκια, ελέγχονται ως ανακριβείς. Κι επειδή παρατράβηξε το αστείο, η διοίηκηση της ΕΣΗΕΑ αποφάσισε ξαφνικά να στερήσει από τη Λεσχη Ελληνων Γελοιογράφων το χώρος που της είχε παραχωρηθεί στο κτίριο της Ενωσης για να αναπτύσσει τις δραστηριότητες της.
Με σημαδεμένα τραπουλόχαρτα, με εργοδοτικούς εκβιασμούς, με συνελεύσεις – παρωδία όμως υπονομεύεται εξαρχής η δημοκρατική λειτουργία μιας τέτοιας διαδικασίας. Εν τέλει η συντεχνειακή και πελατειακή αντίληψη της διοίκησης Σόμπολου - Τσαλαπάτη δε μπορεί παρά μακροπρόθεσμα να οδηγήσει στη συλλογική ήττα. Η κατοχύρωση της αυτόνομης και ανεξάρτητης δημοσιογραφίας, η επαναθεμελίωση δεσμών αλληλεγγύης μεταξύ των εργαζομένων του κλάδου και η ενοποίηση τους μέσα από την οικοδόμηση του Συνδικάτου Τύπου, η πάλη για την
υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων περνά μέσα από την ανατροπή των συσχετισμών της ΕΣΗΕΑ. Η Συσπείρωση Δημοσιογράφων Δούρειος Τύπος μπορεί να αποτελέσει μια εναλλακτική προοπτική στην ΕΣΗΕΑ, που να αναμετρηθεί με τα πραγματικά ερωτήματα και να ξεκινήσει τον αγώνα για την εκπλήρωση των διακυβευμάτων του κλάδου. Ηρθε η ώρα να γυρίσουμε σελίδα στην ΕΣΗΕΑ!
Μαρία Λούκα