Οι έλληνες δεν είναι ρατσιστές

Ρατσιστικά είναι τα ΜΜΕ
Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Απ΄ όσο μπορώ να γνωρίζω, οι σημαντικότεροι ξένοι ιστορικοί συμφωνούν απόλυτα σε ένα πράγμα, στο ότι οι αρχαίοι έλληνες δεν υπήρξαν ξενοφοβικοί. Ρατσιστές δεν υπήρξαν έτσι κι αλλιώς και αυτό φαίνεται και από το γεγονός ότι ο όρος ρατσισμός ανήκει στους ελάχιστους που δεν έχουν ελληνική προέλευση αλλά ιταλική (razza) και ισπανική (Raza).

Με αναφορές στον Ομηρο, στον Ηρόδοτο, στον Αισχύλο (Πέρσες) και σε πολλούς άλλους, αποδεικνύουν ότι οι αρχαίοι έλληνες είχαν μια τέτοια εσωτερική ισορροπία και πνευματική ελευθερία, που δεν είχαν ανάγκη από προκαταλήψεις, στερεότυπα και μανιχαϊσμούς του στιλ καλό-κακό, μαύρο-άσπρο. Αυτός ο τρόπος απλοϊκής, μανιχαϊστικής σκέψης ξεκίνησε από το ζωροαστρισμό, πέρασε στον ιουδαϊσμό και μπήκε στη ζωή των ελλήνων με το χριστιανισμό. Σε κανένα αρχαιοελληνικό κείμενο, έτσι τουλάχιστον αναφέρουν οι περισσότεροι συγγραφείς δεν ταυτίζεται το «καλόν καγαθόν», δηλαδή η «αρετή», με τον έλληνα. Για τους προγόνους μας, απόλυτο καλό (ένας Θεός) και απόλυτο κακό (ένας Διάβολος) ήταν έννοιες ξένες. Υπήρχαν καλοί και κακοί, θεοί, άνθρωποι, έλληνες, και ξένοι. Με εξαίρεση κάποιους ακραίους χαρακτηρισμούς του Δημοσθένη για τους αντιπάλους του Μακεδόνες, δεν υπάρχουν αναφορές, όπου οι ξένοι ή οι άλλοι έλληνες αντίπαλοι να χαρακτηρίζονται κατώτεροι. Ο όρος Βάρβαροι που συχνά χρησιμοποιούσαν γι αυτούς που μιλούσαν μια διαφορετική γλώσσα από την ελληνική δεν είχε την έννοια του φυλετικά κατώτερου. O ειδωλολάτρης Μέγας Αλέξανδρος, ίνδαλμα όλων των ελλήνων και των παπάδων (η ρατσιστική ανάγκη μεγαλύτερη και από την θρησκευτικότητα), που διαπαιδαγωγήθηκε από τον Αριστοτέλη πάνω σε κείμενα του Ομήρου, του Πινδάρου κ.α. , αν πίστευε ότι οι έλληνες είναι φυλετικά ανώτεροι δεν θα έδινε εντολή επιμειξίας με πέρσες και άλλους ανατολίτες. Πίστευε ότι όλοι οι λαοί είχαν κάτι καλό να προσφέρουν και δε δίστασε να υιοθετήσει ξένα ήθη και να δεχθεί ξένους θεούς.

Οι συζητήσεις γύρω από τις ράτσες και το Ρατσισμό ξεκίνησαν τον 17ο αιώνα. Ο Ολλανδός καθηγητής Georgius Hornius, με βάση τη Βίβλο έγραφε ότι η ανθρωπότητα αποτελείται από τρεις φυλές: τους Σημίτες, τους Χαμίτες και τους Ιαφεθίτες. Με λίγα λόγια όλοι είμαστε απόγονοι των τριών γιων του Νώε, του Σημ, του Χαμ και του Ιάφεθ. Αυτά βεβαίως για όσους πιστεύουν στα παραμύθια της Χαλιμάς. Η σύγχρονη γενετική πιστεύει σήμερα ότι υπάρχουν πάνω από 6 δισεκατομμύρια ράτσες πάνω στη γη. Όσοι δηλαδή είναι και οι άνθρωποι. Πιστεύει ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι εντελώς όμοιος με κάποιον άλλο, ούτε με το δίδυμο αδερφό του και όμως όλοι είμαστε πολύ στενοί συγγενείς μεταξύ μας. (το πόσο συγγενείς είμαστε θα το νιώσουμε μόνο αν δεχθούμε μια επίθεση από εξωγήινα πράσινα πλασματάκια). Αυτά λοιπόν δέχεται η επιστήμη και το πλεονέκτημά της απέναντι στις θρησκευτικές δοξασίες, είναι το γεγονός ότι τα πορίσματά της είναι αποδεκτά από όλους τους ανθρώπους σε κάθε γωνιά της γης. Π.χ. στο Δελχί, στην Τεχεράνη, στην Ιερουσαλήμ και στην Αθήνα, ο καθένας πιστεύει στο δικό του Θεό, έχει τη δική του «αλήθεια» αλλά όλοι διδάσκονται και πιστεύουν ότι E= MxC2, δέχονται γενικά τα αποτελέσματα της επιστήμης, η οποία αρνείται δόγματα και απόλυτες και αμετάβλητες αλήθειες.

Είμαστε τελικά ρατσιστές;

Στις καθημερινές συμπεριφορές και στην ήπια μορφή του ρατσισμού που εκδηλώνεται με ναρκισσισμό έναντι άλλων διαφορετικών, ρατσιστές είμαστε λίγο πολύ όλοι οι λαοί και όλοι οι άνθρωποι. Αλλοι σε κοινωνικό, άλλοι σε φυλετικό, σε θρησκευτικό, ταξικό επίπεδο, κ.λ.π.. Το πρόβλημα υπάρχει εκεί, όπου ο ναρκισσισμός μας, η ανάγκη να ξεχωρίσουμε από τους άλλους, καλλιεργεί στερεότυπα και προκαταλήψεις που οδηγούν στην επιθετικότητα και στην άσκηση βίας.

Ποιοι μπορούν να ασκήσουν βία

Για το Γερμανό ψυχολόγο Horst Richter, ο δυστυχής και ανικανοποίητος με τον εαυτό του επιστρατεύει αυθόρμητα διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς προσπαθώντας να καταπολεμήσει αυτό που τον βασανίζει: Προσδιορίζει τη δυστυχία του σαν ένα κακό που η αιτία του βρίσκεται έξω από αυτόν, σε άλλους. Η δυστυχία του μεταμορφώνεται σε προβαλλόμενο μίσος, το οποίο διοχετεύει, όχι σε ισχυρούς, αλλά σε ότι του θυμίζει την αντίθετη πλευρά της ανθρώπινης τάσης για ναρκισσιστική παντοδυναμία. Η αντίθετη πλευρά της επιθυμίας του, είναι για αυτόν, οι αδύναμοι, οι ανήμποροι, οι “φυλετικά κατώτεροι”, “οι κάθε είδους “εξτρεμιστές”, “τα παράσιτα”, κ.λ.π. Νιώθει ότι απειλείται από αυτά τα “κατώτερα” όντα που του θυμίζουν το δυστυχή εαυτό του, ενώ παράλληλα νιώθει δέος και θαυμασμό για οτιδήποτε δυνατό και ισχυρό, όπως αυτό που θα ήθελε να είναι ο ίδιος. Κατά βάθος μισεί τον εαυτό του και ότι του τον θυμίζει. Παράδειγμα: Μπορεί να πάει απρόσκλητος(κατά λάθος) σε ένα γάμο ινδών στα Σπάτα, οι οποίοι σίγουρα θα τον καλέσουν στο τραπέζι γιατί είναι έλληνας (αν ήταν γύφτος, δηλαδή μακρινός συγγενής τους θα τον έδιωχναν). Δε θα καθίσει ούτε με σφαίρες. Περνώντας όμως έξω από το κτήμα Νάσιουτζικ όπου γιορτάζεται ο γάμος ενός εύπορου ζευγαριού από την Εκάλη, νιώθει την επιθυμία να μπει μέσα. Τον πετάνε με τις κλωτσιές έξω. Νιώθει ταπεινωμένος σαν σκουπίδι, συναντά στο δρόμο του έναν ινδό που γύριζε από το γάμο και ο οποίος μπορεί και να του είχε προσφέρει νωρίτερα ένα ποτήρι κρασί, τον πλακώνει δίχως λόγο στο ξύλο. Η διαφορετικότητα, που δήθεν τον ενοχλεί, είναι η αφορμή και αυτή είναι στο μυαλό του. Εδώ μιλάμε για ακραία περίπτωση ψυχοπαθογενούς ρατσισμού, που συγχέει θύματα και θύτες.

Υπάρχει και αυτό που ο Fromm ονομάζει Ναρκισσιστικό ρατσισμό της ομάδας... Ενας που νιώθει αποτυχημένος στη ζωή ή που όλη τη βδομάδα στη δουλειά τρώει σφαλιάρες και που σαν άτομο μπορεί να είναι συνεσταλμένος και ντροπαλός, σαν μέλος μιας ξεχωριστής ομάδας, π.χ.σαν έλληνας απέναντι σε ξένους, ή σαν φίλαθλος του ΠΑΟ έναντι φιλάθλων άλλων ομάδων νιώθει ότι είναι κάτι ανώτερο. Όταν μαζί με την ομάδα επιτίθεται σε αντιπάλους νιώθει την ηδονή του ισχυρού, νιώθει πως υπάρχει, πως είναι υπολογίσιμος.. Αυτά όσον αφορά στα άτομα που μπορούν να εκδηλώσουν το ρατσισμό τους με τη χρήση βίας. Οι περισσότεροι ψυχολόγοι ισχυρίζονται πως πολλά από αυτά τα άτομα δεν έχουν ιδιαίτερα υψηλό δείκτη νοημοσύνης και υψηλή μόρφωση. Υπάρχουν όμως κάποια με ιδιαίτερη ευφυία αλλά με Συναισθηματική Νοημοσύνη μηδέν. Υπάρχουν βεβαίως κι εκείνοι που χρησιμοποιούν τη ρατσιστική ανάγκη κάποιων για να πετύχουν πολιτικούς στόχους. Για τον Ι. Wallerstein, καθηγητή στο πανεπιστήμιο του Yale «σκοπός του Ρατσισμού δεν ήταν ποτέ να αποκλείει ανθρώπους, πολύ λιγότερο να τους εξοντώνει, αλλά να τους κρατάει μέσα στο σύστημα ως υπανθρώπους, ώστε να υφίστανται οικονομική εκμετάλλευση και να χρησιμοποιούνται πολιτικά ως αποδιοπομπαίοι τράγοι.»

Όπως και νάχει το πράγμα, όταν λέω πως οι έλληνες δεν είναι ρατσιστές, εννοώ, πως η συντριπτική πλειονότητα δεν είναι ικανή για άσκηση βίας κατά των διαφορετικών, των άλλων, των ξένων. Όταν ο απλός πολίτης ακούει καθημερινά στις ειδήσεις να προβάλλονται τα γεγονότα σκόπιμα με μια ρατσιστική χροιά, γιατί μετά θα κληθούν κάποιοι γραφικοί ρατσιστές και θα «θερμάνουν» την τηλεοπτική ατμόσφαιρα, αρχίζει να πιστεύει σε τέρατα. Το ότι άλλαξαν κάποια πράγματα στην κοινωνία μας συνολικά περνάει απαρατήρητο. Το ότι με έλληνες υπεράνω πάσης υποψίας, συμβαίνουν καθημερινά απίστευτα εγκλήματα, περνάει απαρατήρητο. Το ότι κάθε τόσο πέφτει από τα σύννεφα για πράγματα που άκουσε για τον τάδε γείτονα, θα σβηστεί γρήγορα από τη μνήμη. Θα διαρκέσει μέχρι να ακούσει την επόμενη είδηση, όπως π.χ. «Ιρακινός απήγαγε παιδί 11 μηνών» Και μετά αρχίζουν οι συνειρμοί. Το απήγαγε για να το πουλήσει ολόκληρο, να πουλήσει τα όργανά του ή να το φάει γιατί πείναγε; Δεν θα μάθει ποτέ αν απήγαγε το παιδί γιατί ήταν δικό του και η μητέρα αρνιόταν να του επιτρέψει να το δει. Την TV δεν την ενδιαφέρει η πληροφόρηση και ακόμη λιγότερο η αλήθεια. Ζει από την σύγχυση. Ακουσα όμως την είδηση αυτή σε σταθμό του Μετρό και δεν πίστευα στα αυτιά μου. Όταν ήμουν μικρός μου λέγανε ότι οι χιλιαστές τρώνε παιδιά, δεν ήξερα ότι το κάνουν και οι ιρακινοί! Με τέτοια ΜΜΕ, το ότι δεν βγήκαμε ακόμη στους δρόμους για κανένα πογκρόμ, σημαίνει ότι δεν είμαστε ρατσιστές, ή ότι δεν είμαστε τόσο πολύ, ή τέλος πάντων δεν είμαστε τόσοι πολλοί. Την πιο ικανοποιητική απάντηση σε όλα τα είδη ρατσιστών την έδωσε ο Επίκτητος πριν 2000 χρόνια.

«Συμπεράσματα όπως τα ακόλουθα είναι ασυνάρτητα:

Εγώ είμαι πλουσιότερος από σένα άρα και καλύτερος, ή εγώ είμαι ευγλωττότερος από σένα επομένως αξίζω περισσότερο.

Λογικότερα είναι τα συμπεράσματα: Εγώ είμαι πλουσιότερος άρα η περιουσία μου είναι ανώτερη από τη δική σου. Εγώ είμαι ευγλωττότερος άρα η ευγλωττία μου είναι ανώτερη από τη δική σου.

Γιατί εσύ ο ίδιος δεν είσαι ούτε περιουσία ούτε ευγλωττία

Τι είσαι; Η εφαρμογή των ιδεών σου»

Ο ρατσιστής δεν έχει ιδέες αλλά εμμονές στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Οι περισσότεροι χρειάζονται βοήθεια για να ανακαλύψουν την ομορφιά του να αγαπάς και να σε αγαπούν. Οι λίγοι που τους εκμεταλλεύονται πολιτικά, οικονομικά, μιντιακά και γενικώς για την εκπλήρωση των στόχων τους, χρειάζονται ξεσκέπασμα και απομόνωση .

Αλέξανδρος Πιστοφίδης