Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, όπως και ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Γιόακιμ Γκάουκ θα έλθουν. Και ο γάλλος Πρόεδρος θα εκφωνήσει έναν από τους πανηγυρικούς λόγους: Όταν το SPD θα γιορτάζει σήμερα στη Λειψία την 150η επέτειό του, θα είναι....
μακρύς ο κατάλογος των επιφανών προσκεκλημένων. Αναμένεται να είναι μια ωραία γιορτή, στην οποία οι Σοσιαλδημοκράτες θα θυμηθούν την περήφανη ιστορία τους.
Αλλά στο παρασκήνιο υποβόσκει μια διαμάχη, η οποία θα μπορούσε να χαλάσει πολύ τη διάθεση. Τη βραδιά πριν από τους εορτασμούς, χθες Τετάρτη, ο πρόεδρος του SPD, Σίγκμαρ Γκάμπριελ, απευθύνει στο ίδιο μέρος πρόσκληση για την ίδρυση ενός νέου δικτύου συντρόφων ανά τον κόσμο. Η «Προοδευτική Συμμαχία» - λέει – θα καταστήσει τη σοσιαλδημοκρατία και πάλι δυνατή και θα αποδυναμώσει μεσοπρόθεσμα μια συμμαχία, την οποία ο Γκάμπριελ θεωρεί αντιδημοκρατική, επιβεβλημένη από δεσποτικά άτομα και άνευ σημασίας: τη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Τα σχέδια του προέδρου του SPD προκαλούν φρίκη. Ο Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς Γεώργιος Παπανδρέου, μέχρι πρότινος πρωθυπουργός της Ελλάδας και γνωστός του Γκάμπριελ, απάντησε εγγράφως μέσω του γενικού γραμματέα του, του χιλιανού Λουίς Αγιάλα, με επτασέλιδη ανοιχτή επιστολή των μεγαλοστελεχών της Σοσιαλιστικής Διεθνούς με σφοδρότητα στις κατηγορίες Γκάμπριελ, στην οποία γίνεται λόγος για «προσωπικές επιθέσεις, καταστροφή της φήμης και ψευδείς αιτιάσεις». Το κείμενο διαμαρτυρίας περιήλθε και στα 154 μέλη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς στις 19 Μαΐου.
«Εκείνο που χρειάζεται περισσότερο είναι ένας νέος διεθνισμός και μια νέα κουλτούρα αλληλεγγύης», γράφουν ο Παπανδρέου και ο Αγιάλα. «Είναι λυπηρό η ηγεσία των γερμανών μελών μας να διχάζει το παγκόσμιο κίνημα των προοδευτικών δυνάμεων αντί να τις ενώνει και να τις ενισχύει. Εξίσου λυπηρό είναι το ότι γι’ αυτό χρησιμοποιούνται λάθος επιχειρήματα».
Εκείνον που εννοεί είναι ο Γκάμπριελ
Στη Σοσιαλιστική Διεθνή επικρατεί οργή για τον τρόπο που ο πρόεδρος του SPD μιλά δημοσίως άσχημα για την οργάνωση που ιδρύθηκε το 1951. Ο Γκάμπριελ ασκεί εδώ και δύο χρόνια πιέσεις. Παραπονείται ότι η Σοσιαλιστική Διεθνής από καιρό δεν έχει πλέον να δώσει απαντήσεις στα πιεστικά προβλήματα της ανθρωπότητας. Θεωρεί ότι οι δομές της έχουν προ-δημοκρατικά χαρακτηριστικά. Ιδιαίτερα τον εξοργίζει όμως το γεγονός ότι η Σοσιαλιστική Διεθνής έχει στους κόλπους της και λίγο δημοκρατικά μέλη, όπως τον Πρόεδρο της Αγκόλα Χοσέ Εντουάρντο ντος Σάντος, ή τον Πρόεδρο της Νικαράγουα Ντανιέλ Ορντέγκα.
«Η Σοσιαλιστική Διεθνής δεν αποτελεί πλέον φωνή ελευθερίας», λέει επανειλημμένα ο Πρόεδρος του SPD.
Σύμφωνα με το περιοδικό Focus, φέτος το κόμμα του περιόρισε τη χρηματική εισφορά του από τις 100.000 στα 5000 Pound ετησίως. Ο Γκάμπριελ είναι πλέον παθιασμένος με την Προοδευτική Συμμαχία. «Εμείς οι προοδευτικές δυνάμεις θέλουμε να καταστήσουμε τον 21ο αιώνα έναν αιώνα δημοκρατικής, κοινωνικής και οικολογικής προόδου» αναφέρει το ιδρυτικό της κείμενο.
Ο Γκάμπριελ δεν είναι ο μόνος επικριτής της οικογένειας της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Στην πραγματικότητα και πολλά άλλα μέλη θεωρούν τις δομές της συμμαχίας επιρρεπείς στη διαφθορά, καθώς και την έλλειψη απόστασης από πολιτικά αμφίβολες προσωπικότητες σοβαρή αμέλεια. Πρόσφατα απέτυχαν πολλές μεταρρυθμιστικές προσπάθειες. Το γεγονός ότι ο γ.γ. Ayala εδώ και 20 χρόνια λύνει και δένει και μπλοκάρει κάθε ανανεωτική προσπάθεια είναι για πολλούς ‘αγκάθι’, όπως και το ότι η Σοσιαλιστική Διεθνής αποκόπηκε από τα «αδελφά κόμματα» της Αιγύπτου και της Τυνησίας μόλις μετά την πτώση των δεσποτικών ηγετών Χόσνι Μουμπάρακ και Μπεν Άλι, συνεχίζει να θεωρείται απόδειξη της έλλειψης πολιτικού feeling στη συμμαχία.
Ο Παπανδρέου και ο Ayala δεν θέλουν να ακούσουν για τα ‘στραβά’ της οργάνωσής τους. Στην ανοιχτή επιστολή τους δεν υπάρχει ίχνος αυτοκριτικής. Οι κατηγορίες ότι η Σοσιαλιστική Διεθνής έχει πρόβλημα διαφθοράς είναι «εντελώς απαράδεκτες», αναφέρει η επιστολή. «Η Σοσιαλιστική Διεθνής είναι το κοινό σπίτι λαών και κομμάτων από όλες τις περιοχές, με το πλέον διαφορετικό ιστορικό υπόβαθρο». Η επιστολή διαβάζεται τμηματικά, σαν διαφημιστικό φυλλάδιο.
Οι δύο αυτοί δεν θα μπορέσουν το πιθανότερο να σταματήσουν την απώλεια σημασίας της οργάνωσής τους ούτε με το κείμενο διαμαρτυρίας τους, όπως δεν θα τη σταματήσει και η ίδρυση της Προοδευτικής Συμμαχίας. Ωστόσο ο σοσιαλιστικός εμφύλιος αποτελεί ‘καυτή πατάτα’ για τον Γκάμπριελ. Στο SPD η Σοσιαλιστική Διεθνής συνδέεται με το όνομα του Βίλι Μπραντ, που κάποτε διετέλεσε πρόεδρός της επί 16 χρόνια και με επικεφαλής εκείνον έγιναν οι αγώνες για τα παγκόσμια απελευθερωτικά κινήματα. Το θέμα λοιπόν είναι η διατήρηση μιας κληρονομιάς.
Κι έτσι ο Γκάμπριελ δεν θέλει να εγκαταλείψει τη Σοσιαλιστική Διεθνή – τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Θέλει να οικοδομήσει την Προοδευτική Συμμαχία ώστε να αποτελέσει εναλλακτική πρόταση. Άλλωστε περισσότερα από 70 σοσιαλδημοκρατικά κόμματα θέλουν να συμμετάσχουν στο νέο πρότζεκτ, μεταξύ αυτών και οι αμερικανοί Δημοκρατικοί, καθώς και το βρετανικό Εργατικό Κόμμα. Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος οι διοργανωτές της ιδρυτικής συνάντησης αναγκάστηκαν να αλλάξουν τον σχεδιασμό την τελευταία στιγμή στη Λειψία. Αντί στο „Ring Cafe“ η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στο μεγάλο δημοτικό κολυμβητήριο.