Μεσαία Τάξη, Φόροι και Tobin Tax




Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης


Αν με το μνημόνιο εξαφανίζεται σιγά-σιγά η Μεσαία Τάξη στο πειραματόζωο  Ελλάδα, στην υπόλοιπη Ευρώπη συρρικνώνεται και μάλιστα δραστικά. «Η υψηλή φορολογία της Μεσαίας Τάξης στη Γερμανία, απειλεί το βιοτικό της επίπεδο και την ισότητα ευκαιριών», είναι το συμπέρασμα έρευνας του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών ( DIW), η οποία........
δημοσιεύθηκε χθες( Die Zeit 12.12.2012).
Η έρευνα διαπίστωσε απλώς αυτό που είχε αρχίσει να διαφαίνεται πάνω από μια δεκαετία, όταν γνωστοί οικονομολόγοι και ΜΜΕ προειδοποιούσαν για το γεγονός ότι πολλές υπερεθνικές εταιρείες, όπως η Siemens, η Mercedes, η BMW, κ.α. δεν πλήρωναν πλέον στο εσωτερικό της χώρας φόρους.  Όπως διαπίστωνε τότε ο  καθηγητής του L.S.E .Ulrich Beck ( βλέπε Ulrich Beck: Τι είναι Παγκοσμιοποίηση Αθήνα 1999 εκδ. Καστανιώτη): «Είναι πλέον σίγουρο, ότι στο άμεσο μέλλον φόρους θα πληρώνουν μόνο οι εργαζόμενοι και οι Μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν την πολυτέλεια να απειλήσουν με μεταφορά της έδρας τους σε Κίνα, Ινδία ή άλλη χώρα “Ευκαιρίας”. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος αποδυνάμωσης του κράτους, με άλλοθι τη μείωση του “Κόστους  Λειτουργίας” του».

Στη Νέα «Παγκοσμιοποιημένη» Οικονομία, όπως όλα δείχνουν, κανένας πλέον πολιτικός, συντηρητικός ή σοσιαλιστής, ακόμη και να θέλει, δε φαίνεται να έχει τη δύναμη να επιβάλλει όρους στην οικονομία. Όταν ο Καγκελάριος της Γερμανίας κ Σρέντερ, κάτω από την πίεση της αριστερής ομάδας του κόμματός του, υπό τον Ο.Λαφοντέν, προσπάθησε να επιβάλλει κάποιους όρους στις γερμανικές εταιρείες,  κάποιες, όπως π.χ. η Daimler Benz- Mercedes, απείλησαν ανοιχτά, ότι θα μεταφέρουν την έδρα τους σε άλλη χώρα με καλύτερες συνθήκες και όρους κέρδους. Οι δύο μεγαλύτερες Σουηδικές εταιρείες Volvo και Ericsson, μόλις πιέσθηκαν από τη σουηδική κυβέρνηση για μεγαλύτερη συμμετοχή στα βάρη του κοινωνικού κράτους και της απασχόλησης μετέφεραν τις έδρες τους αντίστοιχα, στη Σαγκάη  και στο Λονδίνο.

Το 1972, ο αμερικανός οικονομολόγος και νομπελίστας James Tobin (1918-2002) , είχε προτείνει την καθιέρωση φόρου της τάξεως του 0,01% στις χρηματιστηριακές συναλλαγές παγκοσμίως(Tobin tax). Μια λογική πρόταση αφού σε όλες τις εμπορικές συναλλαγές επιβάλλονται φόροι. Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι το 2011 οι χρηματιστηριακές συναλλαγές είχαν κυμανθεί γύρω στα 995 τρις δολάρια, καταλαβαίνεται για τι ποσά μιλάμε. Σύμφωνα πάντα με τον Tobin, ο φόρος αυτός θα ξεφούσκωνε αφενός την τεράστια φούσκα που είχε δημιουργηθεί και η οποία οδήγησε στην κρίση και  τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα καθώς και για προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος.
Η πρόταση αυτή υποστηρίχτηκε και από άλλους γνωστούς οικονομολόγους όπως τον Κρούγκμαν αλλά και από αρχηγούς κρατών όλων των κομματικών αποχρώσεων (Σιράκ, Σρέντερ, Λούλα, Τσάβες κ.α.)
Ηδη το γαλλικό και το βελγικό κοινοβούλιο ψήφισαν νόμο για την υποστήριξή του με την προϋπόθεση ότι αυτή η πρόταση θα υιοθετηθεί και από τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Με αφορμή την ελληνική και γενικώς την κρίση στην Ευρωζώνη, το θέμα συζητήθηκε στις αρχές του 2012 και σε επιτροπές της ΕΕ, δίχως όμως συγκεκριμένο αποτέλεσμα.  Το γιατί το αφήνω στην κρίση του κάθε αναγνώστη.
Ισως κάποτε στο μέλλον να εφαρμοστεί, όταν δεν θα υπάρχει πλέον Μεσαία Τάξη, μπορώ να φανταστώ να καλούνται με τη βία, όπως στην Αρχαία Αίγυπτο, να πληρώσουν φόρους εκείνοι που δεν έχουν τίποτα.
Από την άλλη, όταν σκέφτομαι πως ακόμη και στη γιαγιά που θα πάει στην αγορά να πουλήσει τα είκοσι αυγά από τις κότες της, της επιβάλλεται φόρος προστιθέμενης αξίας(ΦΠΑ), ενώ στα τεράστια ποσά των χρηματιστηριακών συναλλαγών αλλά και στις αγοραπωλησίες έργων τέχνης αξίας δεκάδων εκατομμυρίων και τεράστιας προστιθέμενης αξίας δεν επιβάλλεται κανενός είδους φόρος γιατί αυτό είναι το κατ’ εξοχήν χόμπι των χρηματιστών, όλα πλέον είναι πιθανά και στο μέλλον. Φόρους θα πληρώνουν πάντα εκείνοι που δεν τους περισσεύουν.