Δημογραφική αρκούδα πάνω από τις αγορές;

 Γράφει ο Γιώργος Καισάριος

Η Federal Reserve Bank του Σαν Φρανσίσκο δημοσίευσε ένα πολύ ενδιαφέρον research paper πριν από μερικούς μήνες, σχετικά με τις επιπτώσεις των δημογραφικών τάσεων στη χρηματιστηριακή αγορά. Το αποτελέσματα αυτής της έρευνας δεν είναι ενθαρρυντικά, ειδικά για στρατηγικές μακροπρόθεσμης διακράτησης.

Ιστορικά στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ της ηλικιακής κατανομής του πληθυσμού των ΗΠΑ και των επιδόσεων της αγοράς. Καθώς η γενιά των baby boomers φτάνει σε ηλικία......

συνταξιοδότησης, είναι πιθανό η γενιά αυτή να αλλάξει στάση έναντι της αποταμίευσης και αγοράς χρεογράφων, καθώς θα πωλεί χρεόγραφα για την χρηματοδότηση της μετά εργάσιμης βίου εποχής (συνταξιοδότηση).

Η έρευνα του Federal Reserve δείχνει ότι ο λόγος εργαζόμενων μεσηλίκων προς συνταξιοδοτημένων baby boomers θα μειώνεται έως το 2025, κάτι που προβλέπει ότι θα βάλει πίεση στις αγορές ομολόγων και μετοχών για το άμεσο μέλλον.

Ο δημογραφικός λόγος προς εξέταση είναι οι ομάδες 40-49 σε σχέση με την ομάδα 60-69. Αυτός ο λόγος –που η Fed ονομάζει M/O ratio– θεωρεί ότι ενσωματώνει τον αριθμό των ατόμων που αποταμιεύει και επενδύει σε σχέση με αυτούς που θα ρευστοποιούν για να χρηματοδοτήσουν την συνταξιοδότηση τους.

Από το 1981 έως το 2000 αυτός ο λόγος έχει αυξηθεί από το 0.18 στο 0.74, την ίδια περίοδο που η αποτίμηση της αγοράς (PE) αυξήθηκε από το 8 στο 30 και ο δείκτης του S&P πήγε από το 150 στις 1500 μονάδες.

Δυστυχώς οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι τα επόμενα 15 χρόνια αυτή η τάση θα αντιστραφεί καθώς βγαίνουν προς συνταξιοδότηση οι baby boomers, κάτι που η Fed θεωρεί ότι θα ασκήσει πιέσεις στις μετοχές τουλάχιστον έως το 2021. Επίσης, οι εκτιμήσεις της Fed αναφέρουν ότι ότι σε real terms (λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό – inflation adjusted), οι μετοχές θα δουν και πάλι τα επίπεδα του 2010 το 2027!!

Τα βασικά συμπεράσματα είναι περίπου τα εξής:

1) Οι επενδυτές κότα μέσο όρο δεν θα πρέπει να αναμένουν αποδόσεις τα επόμενα 15 χρόνια

2) Ο λόγος M/O εξηγεί έως ένα μεγάλο βαθμό τους λόγους αποτίμησης της αγοράς (ΡΕ)

3) Με βάση τις προβλέψεις της Fed, το PE του S&P θα φτάσει το 8 το 2025

4) Το 2021 σε real terms οι μετοχές θα είναι κατά 13% χαμηλότερα από σήμερα

5) Στα θετικά νέα είναι ότι το 2030, οι μετοχές σε real terms θα είναι 20% υψηλότερες από το 2010!

Χωρίς να έχω ιδιαίτερη εμπιστοσύνη σε αυτή τη μελέτη (και χωρίς να ποντάρω πάνω σε αυτά τα δεδομένα), έχει ενδιαφέρον ότι αυτή η μελέτη θα μπορούσε σε μεγάλο βαθμό (πέραν βέβαια από τον παράγοντα φούσκα στις τιμές των ακινήτων κτλ.) να εξηγήσει τη συμπεριφορά της αγοράς της Ιαπωνίας.

Επίσης θα μπορούσε να εξηγήσει έως ένα βαθμό για ποιο λόγο οι αγορές σήμερα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, είναι αρκετά φτηνές σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Τέλος, αν πράγματι επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη για την Αμερική, τι μπορούμε να περιμένουν στην Ευρώπη, όπου έχουμε τις χειρότερες δημογραφικές επιδόσεις στον κόσμο;

Καλό Σαββατοκύριακο