Γράφει ο Dr. Money
Η κυβέρνηση του κ. Γιώργου Παπανδρέου είχε διάφορους λόγους να
πανηγυρίζει για τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στις 21
Ιουλίου.
Η συμφωνία εξασφάλιζε ένα δεύτερο πακέτο στήριξης για τη χώρα ύψους 109 δισ. ευρώ, που χρηματοδοτούσε πλήρως τις ανάγκες της μέχρι τα μέσα του 2014.
Επιπλέον, περιελάμβανε την απομείωση της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων κατά 21% περίπου (PSI) και χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού, που καθιστούσαν το δημόσιο χρέος διαχειρίσιμο, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς παράγοντες.
Όμως, σύντομα κατέστη φανερό ότι η.........
αγορά δεν συμφωνούσε με αυτήν την άποψη. Η συμφωνία εξασφάλιζε ένα δεύτερο πακέτο στήριξης για τη χώρα ύψους 109 δισ. ευρώ, που χρηματοδοτούσε πλήρως τις ανάγκες της μέχρι τα μέσα του 2014.
Επιπλέον, περιελάμβανε την απομείωση της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων κατά 21% περίπου (PSI) και χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού, που καθιστούσαν το δημόσιο χρέος διαχειρίσιμο, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς παράγοντες.
Όμως, σύντομα κατέστη φανερό ότι η.........
Έπειτα από ένα βραχύβιο ράλι, που διήρκεσε λίγες μέρες, τα spreads άρχισαν εκ νέου να ανοίγουν και σε συνδυασμό με την αδυναμία της ελληνικής πλευράς να υλοποιήσει κάποια τουλάχιστον διαρθρωτικά μέτρα, εν μέσω καλοκαιριού φθάσαμε στις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη.
Η απόφαση των Παπανδρέου - Βενιζέλου για επαναδιαπραγμάτευση κάποιων από τα νέα μέτρα λιτότητας για τον έλεγχο του ελλείμματος που ζητούσε η τρόικα, και πιο συγκεκριμένα το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, έφερε τα πάνω κάτω.
Οι επικεφαλής της τρόικας πήραν το αεροπλάνο και έφυγαν, ο κ. Βενιζέλος ένιωσε την απόλυτη απομόνωση στο άτυπο Eurogroup στην Πολωνία και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών, αποδεχόμενη διά τηλεδιάσκεψης όλα τα μέτρα των εκπροσώπων των πιστωτών μας για να λάβει την 6η δόση.
H τότε κυβέρνηση έκανε ό,τι μπορούσε για να εφαρμοστεί η συμφωνία της 21ης Ιουλίου για το PSI, αλλά μάταια.
Τα δεδομένα στις αγορές είχαν αλλάξει από τον Ιούλιο και οι θεσμικοί πιστωτές είχαν διαπιστώσει ακόμα μία φορά ότι η ελληνική κυβέρνηση ήταν αφερέγγυα στις δεσμεύσεις της.
Όμως, η Ελλάδα δεν είχε σημαντικές λήξεις ομολόγων μέχρι το τελευταίο 10ήμερο του Δεκεμβρίου, που θα οδηγούσαν τη χώρα στη χρεοκοπία.
Ήταν, λοιπόν, μια καλή ευκαιρία να στείλουν ένα μήνυμα, αποφεύγοντας να απελευθερώσουν μέρος ή το σύνολο της 6ης δόσης των 8 δισ. ευρώ.
Κάτι τέτοιο θα δρομολογούνταν μετά τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της 26ης - 27ης Οκτωβρίου.
Εκεί η Ελλάδα βρέθηκε να παίρνει ένα αναβαθμισμένο δεύτερο πακέτο στήριξης ύψους 130 δισ. ευρώ, που συνοδευόταν από «κούρεμα» των ομολόγων κατά 50% και μείωση του δημόσιου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ περίπου, αν δεν ληφθούν υπόψη οι εγγυήσεις ύψους 30 δισ. ευρώ προς τους ιδιώτες ομολογιούχους.
Η εκταμίευση της 6ης δόσης έμοιαζε πιο πιθανή και θα υλοποιούνταν αν ο τέως πρωθυπουργός δεν είχε τη φαεινή ιδέα περί δημοψηφίσματος, που ανέτρεψε όλα τα ισχύοντα μέχρι τότε και επισκίασε τη Σύνοδο του G20 στις Κάννες.
Η τελευταία απογοήτευσε, επίσης, τις αγορές γιατί το G20 απέτυχε να συμφωνήσει σε κάποιο σχέδιο για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού μηχανισμού EFSF από τρίτες χώρες.
Με την ΕΚΤ στο περιθώριο και το EFSF χωρίς ισχυρή δύναμη πυρός, ήταν επόμενο η ευρωζώνη να βρεθεί χωρίς δίχτυ ασφαλείας, σε μια περίοδο όπου η κρίση χρέους έπαιρνε φωτιά στην Ιταλία.
Όμως, η αδυναμία του EFSF να δανειστεί το ποσό που πραγματικά ήθελε, αν και αποδέχτηκε να πληρώσει 100 μονάδες βάσης πάνω από το διατραπεζικό επιτόκιο (swap), παρότι έχει πιστοληπτική διαβάθμιση ΑΑΑ, σηματοδότησε κάτι πιο σοβαρό:
Την πιθανή αδυναμία υλοποίησης των αποφάσεων της 26ης - 27ης Οκτωβρίου, για την οποία η Ε.Ε. καλεί τη νέα κυβέρνηση Παπαδήμου και τους αρχηγούς του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. να δεσμευτούν. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τις προφανείς δυσκολίες δανεισμού του EFSF από την αγορά με χαμηλό επιτόκιο.
Ας μη λησμονούμε ότι το δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας από την Ε.Ε. θα χρηματοδοτούνταν από το ΕFSF, σε αντίθεση με τα λεφτά του πρώτου πακέτου των 110 δισ. ευρώ, που προέρχονταν από διμερή δάνεια των χωρών-μελών.
Ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι το EFSF δεν θα χρηματοδοτήσει την Ιταλία, ο μηχανισμός θα έχει δυσκολίες να βρεί τα 200 - 250 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.
Ας μην ξεχνάμε ότι η ικανότητα του EFSF να δανείζεται από την αγορά για να χρηματοδοτεί τις αδύναμες χώρες βασίζεται στις εγγυήσεις των υπόλοιπων χωρών-μελών.
Υπό αυτές τις συνθήκες, δυσκολεύει η εξασφάλιση της χρηματοδότησης της Ελλάδας από την Ε.Ε. για το επόμενο 12μηνο που θέλει το ΔΝΤ για να απελευθερώσει τα 2,2 δισ. ευρώ της 6ης δόσης.
Επίσης, γεννάται ένα ζήτημα για τα 5,8 δισ. ευρώ της 6ης δόσης από την Ε.Ε.
Όταν άλλες χώρες της ευρωζώνης δανείζονται με μεγαλύτερα spreads από όσα καλούνται να δανείσουν στην Ελλάδα, αυτό ισοδυναμεί με επιδότηση επιτοκίου που δύσκολα θα γίνει αποδεκτή στο εσωτερικό τους. Κοινώς, δεν είναι μόνο οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στα τέλη Οκτωβρίου που τίθενται εν αμφιβόλω λόγω της εγγενούς αδυναμίας του EFSF να χρηματοδοτηθεί επαρκώς.
Το ίδιο διαφαίνεται για τα λεφτά της Ε.Ε. από την 6η δόση, και μακάρι να κάνουμε λάθος.
Θα μπορούσαμε, φυσικά, να πάμε ακόμη παρακάτω και να μιλήσουμε για το PSI Plus λόγω των εγγυήσεων ύψους 30 δισ. ευρώ που προβλέπονται από το EFSF ή την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με 30 δισ. ευρώ μέσω του ΤΧΣ από λεφτά του EFSF κυρίως.
Όμως, θα σταματήσουμε εδώ.
Ίσως είναι οξύμωρο, αλλά αν δεν ληφθούν κάποιες αυτονόητες πρωτοβουλίες από την πλευρά της Γερμανίας, η νέα ελληνική κυβέρνηση μπορεί να αναγκαστεί να επαναλάβει αυτό που έκανε η προκάτοχή της τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Κοινώς, να προσπαθήσει να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους μας να εφαρμοστούν οι αποφάσεις της 27ης Οκτωβρίου.
Όμως, οι τελικές αποφάσεις, σε τέτοιες περιπτώσεις, ανήκουν σε αυτούς που έχουν το μαχαίρι και το πεπόνι, όπως διαπίστωσε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Dr. Money
Τα δεδομένα στις αγορές είχαν αλλάξει από τον Ιούλιο και οι θεσμικοί πιστωτές είχαν διαπιστώσει ακόμα μία φορά ότι η ελληνική κυβέρνηση ήταν αφερέγγυα στις δεσμεύσεις της.
Όμως, η Ελλάδα δεν είχε σημαντικές λήξεις ομολόγων μέχρι το τελευταίο 10ήμερο του Δεκεμβρίου, που θα οδηγούσαν τη χώρα στη χρεοκοπία.
Ήταν, λοιπόν, μια καλή ευκαιρία να στείλουν ένα μήνυμα, αποφεύγοντας να απελευθερώσουν μέρος ή το σύνολο της 6ης δόσης των 8 δισ. ευρώ.
Κάτι τέτοιο θα δρομολογούνταν μετά τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της 26ης - 27ης Οκτωβρίου.
Εκεί η Ελλάδα βρέθηκε να παίρνει ένα αναβαθμισμένο δεύτερο πακέτο στήριξης ύψους 130 δισ. ευρώ, που συνοδευόταν από «κούρεμα» των ομολόγων κατά 50% και μείωση του δημόσιου χρέους κατά 100 δισ. ευρώ περίπου, αν δεν ληφθούν υπόψη οι εγγυήσεις ύψους 30 δισ. ευρώ προς τους ιδιώτες ομολογιούχους.
Η εκταμίευση της 6ης δόσης έμοιαζε πιο πιθανή και θα υλοποιούνταν αν ο τέως πρωθυπουργός δεν είχε τη φαεινή ιδέα περί δημοψηφίσματος, που ανέτρεψε όλα τα ισχύοντα μέχρι τότε και επισκίασε τη Σύνοδο του G20 στις Κάννες.
Η τελευταία απογοήτευσε, επίσης, τις αγορές γιατί το G20 απέτυχε να συμφωνήσει σε κάποιο σχέδιο για την ενίσχυση του ευρωπαϊκού μηχανισμού EFSF από τρίτες χώρες.
Με την ΕΚΤ στο περιθώριο και το EFSF χωρίς ισχυρή δύναμη πυρός, ήταν επόμενο η ευρωζώνη να βρεθεί χωρίς δίχτυ ασφαλείας, σε μια περίοδο όπου η κρίση χρέους έπαιρνε φωτιά στην Ιταλία.
Όμως, η αδυναμία του EFSF να δανειστεί το ποσό που πραγματικά ήθελε, αν και αποδέχτηκε να πληρώσει 100 μονάδες βάσης πάνω από το διατραπεζικό επιτόκιο (swap), παρότι έχει πιστοληπτική διαβάθμιση ΑΑΑ, σηματοδότησε κάτι πιο σοβαρό:
Την πιθανή αδυναμία υλοποίησης των αποφάσεων της 26ης - 27ης Οκτωβρίου, για την οποία η Ε.Ε. καλεί τη νέα κυβέρνηση Παπαδήμου και τους αρχηγούς του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. να δεσμευτούν. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τις προφανείς δυσκολίες δανεισμού του EFSF από την αγορά με χαμηλό επιτόκιο.
Ας μη λησμονούμε ότι το δεύτερο πακέτο στήριξης της Ελλάδας από την Ε.Ε. θα χρηματοδοτούνταν από το ΕFSF, σε αντίθεση με τα λεφτά του πρώτου πακέτου των 110 δισ. ευρώ, που προέρχονταν από διμερή δάνεια των χωρών-μελών.
Ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι το EFSF δεν θα χρηματοδοτήσει την Ιταλία, ο μηχανισμός θα έχει δυσκολίες να βρεί τα 200 - 250 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.
Ας μην ξεχνάμε ότι η ικανότητα του EFSF να δανείζεται από την αγορά για να χρηματοδοτεί τις αδύναμες χώρες βασίζεται στις εγγυήσεις των υπόλοιπων χωρών-μελών.
Υπό αυτές τις συνθήκες, δυσκολεύει η εξασφάλιση της χρηματοδότησης της Ελλάδας από την Ε.Ε. για το επόμενο 12μηνο που θέλει το ΔΝΤ για να απελευθερώσει τα 2,2 δισ. ευρώ της 6ης δόσης.
Επίσης, γεννάται ένα ζήτημα για τα 5,8 δισ. ευρώ της 6ης δόσης από την Ε.Ε.
Όταν άλλες χώρες της ευρωζώνης δανείζονται με μεγαλύτερα spreads από όσα καλούνται να δανείσουν στην Ελλάδα, αυτό ισοδυναμεί με επιδότηση επιτοκίου που δύσκολα θα γίνει αποδεκτή στο εσωτερικό τους. Κοινώς, δεν είναι μόνο οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στα τέλη Οκτωβρίου που τίθενται εν αμφιβόλω λόγω της εγγενούς αδυναμίας του EFSF να χρηματοδοτηθεί επαρκώς.
Το ίδιο διαφαίνεται για τα λεφτά της Ε.Ε. από την 6η δόση, και μακάρι να κάνουμε λάθος.
Θα μπορούσαμε, φυσικά, να πάμε ακόμη παρακάτω και να μιλήσουμε για το PSI Plus λόγω των εγγυήσεων ύψους 30 δισ. ευρώ που προβλέπονται από το EFSF ή την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών με 30 δισ. ευρώ μέσω του ΤΧΣ από λεφτά του EFSF κυρίως.
Όμως, θα σταματήσουμε εδώ.
Ίσως είναι οξύμωρο, αλλά αν δεν ληφθούν κάποιες αυτονόητες πρωτοβουλίες από την πλευρά της Γερμανίας, η νέα ελληνική κυβέρνηση μπορεί να αναγκαστεί να επαναλάβει αυτό που έκανε η προκάτοχή της τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Κοινώς, να προσπαθήσει να πείσει τους Ευρωπαίους εταίρους μας να εφαρμοστούν οι αποφάσεις της 27ης Οκτωβρίου.
Όμως, οι τελικές αποφάσεις, σε τέτοιες περιπτώσεις, ανήκουν σε αυτούς που έχουν το μαχαίρι και το πεπόνι, όπως διαπίστωσε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Dr. Money