Γράφει ο Θάνος BερέμηςΗ μάχη του Μαραθώνα δεν ήταν η πιο αποφασιστική σύγκρουση Ανατολής - Δύσης, αλλά υπήρξε η πρώτη με νικηφόρο για τη δεύτερη αποτέλεσμα. Ηταν ακόμα η πρώτη περίσταση κατά την οποία οι Ελληνες βρέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο με τον μεγάλο κίνδυνο ο οποίος απειλούσε τον τρόπο ζωής που είχαν επιλέξει. Η έκβαση της μάχης αυτής αποτέλεσε υπόδειγμα για όλες τις κατοπινές συγκρούσεις Ελλήνων και Περσών, στις Θερμοπύλες, τη Σαλαμίνα και τις Πλαταιές.
Σε σημαντικό άρθρο του στην «Καθημερινή», ο Ευάγγελος Βενέτης επισημαίνει ότι το σημερινό Ιράν εγκολπώνεται δύο παραδόσεις, τον εθνικισμό της δυναστείας των Παχλεβί και τον φονταμενταλισμό του Χομεϊνί και της θρησκευτικής του επανάστασης. Η έκβαση του Μαραθώνα για τους πρώτους αποτελεί επεισόδιο στην μακρά σύγκρουση Ανατολής - Δύσης, ενώ για τους σημερινούς κρατούντες, ένας πόλεμος της ιρανικής προϊστορίας ανάμεσα σε ειδωλολάτρες. Καθώς όμως οι απόγονοι των Περσών του Δαρείου και του Ξέρξη ακολούθησαν διαφορετική από τους Ελληνες οδό στον μονοθεϊσμό, το αποτέλεσμα της μάχης δεν αφήνει τον κ. Αχμεντινετζάντ αδιάφορο.
Η Ελλάδα έχει τιμήσει την επέτειο με ένα εικονογραφημένο λεύκωμα και μιαν εκδήλωση στον τύμβο του Μαραθώνα στις 12 Σεπτεμβρίου. Η Ελληνική Εταιρεία με στήριξη του ιδρύματος Λεβέντη, οργάνωσε σεμνή τελετή με ωραίες απαγγελίες του Ηροδότου από την Λυδία Κονιόρδου, τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη και τον Αντώνη Καφετζόπουλο. Οταν .........
διαβάστηκαν ονόματα πεσόντων την ημέρα εκείνη του 490 π. Χ., κάποιοι από τους θεατές φώναξαν αυθόρμητα, «Αθάνατος». Ηταν μια καλή στιγμή που μάταια κάποιος κακόβουλος δημοσιογράφος θέλησε να γελοιοποιήσει ως «Εθνικό κιτς στον Μαραθώνα». Το καλό γούστο απέχει καμιά φορά ελάχιστα από την υπερβολή, αλλά χρειάζεται ευαισθησία για να διακρίνει κανείς τη διαχωριστική γραμμή.Για να θυμηθούμε όμως την ημέρα εκείνη του 490 π. Χ., πρέπει να σημειώσουμε ότι ο βασιλεύς των βασιλέων, Δαρείος, έστειλε τον στρατό και τον στόλο του σε αποστολή τιμωρίας όσων ξεσήκωσαν τους κατοίκους των αποικιών στη Μικρά Ασία εναντίον του. Αφού έκαψαν την πόλη της Νάξου, οι Πέρσες κατέστρεψαν έπειτα από πολιορκία την Ερέτρια. Σειρά είχε πια η Αθήνα.
Σε αντίθεση με την κεντρική διοίκηση των Περσών, οι Αθηναίοι βασίζονταν στην καθημερινή εναλλαγή των δέκα στρατηγών στην κορυφή των αποφάσεων. Ετσι δημιουργήθηκε μεγάλο πρόβλημα όταν οι στρατηγοί διχάστηκαν σε εκείνους, με ηγέτη τον Μιλτιάδη, που πίστευαν ότι οι Αθηναίοι έπρεπε να αντιμετωπίσουν τις περσικές δυνάμεις στον τόπο αποβίβασής τους και όσους θεωρούσαν ότι έπρεπε να περιμένουν τους Σπαρτιάτες, οι οποίοι περίμεναν την πανσέληνο. Ο Μιλτιάδης κατάφερε να πείσει τον στρατηγό Καλλίμαχο να ρίξει την ψήφο του υπέρ της άμεσης δράσης, θυμίζοντάς του τις ευθύνες του έναντι της Ιστορίας.
Ετσι, το πρωί εκείνο του Σεπτεμβρίου του 490 π. Χ., οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς σύμμαχοί τους παρατάχθηκαν πάνοπλοι ως φάλαγγα και κατέβηκαν με ορμή την πλαγιά του Μαραθώνα με τις βαριές τους ασπίδες και τις λόγχες τους προτεταμένες σαν ένας τεράστιος σκαντζόχοιρος που απωθεί τα πάντα στο πέρασμά του.
Οι Πέρσες δεν κατάφεραν να επωφεληθούν από την μεγάλη αριθμητική τους υπεροχή και τη χρήση του τόξου. Ο ελαφρύς οπλισμός και οι ψάθινες ασπίδες τους, ήταν αδύνατο να αντισταθούν στην αθηναϊκή επίθεση. Κατόρθωσαν μόνο να απωθήσουν το κέντρο της αθηναϊκής φάλαγγας για να βρεθούν όμως περικυκλωμένοι από το δεξί και το αριστερό κέρας των Ελλήνων. Η καταδίωξη προς τη θάλασσα κόστισε στις περσικές δυνάμεις τους περισσότερους νεκρούς. Κατά τον Ηρόδοτο, ο μεγάλος βασιλεύς έχασε, την ένδοξη εκείνη ημέρα για τους Ελληνες, 6.400 υπηκόους ενώ οι Αθηναίοι μόνο 192 πολίτες. Απ’ όλη την λαμπρή του σταδιοδρομία, ο τραγωδός Αισχύλος θέλησε να μνημονεύσει μόνο τη συμμετοχή του στη μάχη του Μαραθώνα. Στο επίγραμμα που προετοίμασε για το μνήμα του έγραψε: «Τα πεύκα του Μαραθώνα μπορούν να διηγηθούν το θάρρος του». Τίποτα άλλο.
* Ο κ. Θάνος Βερέμης είναι πρόεδρος του ΕΣΥΠ.