ΙΔΕΟΓΡΑΜΜΑ
1900 – 1982
Ο Ευάγγελος Παπανούτσος (Πειραιάς 27 Ιουλίου 1900 – Αθήνα 3 Μαΐου 1982) ήταν σημαντικός Έλληνας δοκιμιογράφος και παιδαγωγός του 20ου αιώνα. Η καταγωγή του ήταν από το Σοπωτό. Η συμβολή του στη λειτουργία και στην ανακαίνιση της Ελληνικής Παιδείας είναι ευρέως γνωστή. Οι κυριότερες μεταρρυθμίσεις που οφείλονται στον Ευάγγελο Παπανούτσο ήταν, μεταξύ άλλων, η καθιέρωση της Δημοτικής γλώσσας στην Εκπαίδευση, ο διαχωρισμός της Μέσης Εκπαίδευσης στις βαθμίδες Γυμνασίου και Λυκείου κ.ά. Ωστόσο, το εκπαιδευτικό του έργο υπέστη έντονη κριτική και, επί της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών, αναιρέθηκε σχεδόν ολοσχερώς.
Τις βασικές του σπουδές πραγματοποίησε στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Από το 1915 ως το 1919 φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά την ...........
τριετία 1924 - 1927, με υποτροφία του λόγιου Έλληνα Χ. Νομικού, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία και στη Γαλλία. Το 1927 ονομάστηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν (Tübingen). Η διατριβή του είχε θέμα: "Das Religiose Erleben bei Platon" (Το θεολογικό βίωμα στον Πλάτωνα).
Υπηρέτησε την Εκπαίδευση από το 1920 και, ως εκπαιδευτικός, πέρασε από όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας, έως ότου (μετά την απελευθέρωση της Χώρας) διορίστηκε Γενικός Διευθυντής και, αργότερα, (1950 και 1963) Γενικός Γραμματέας στο Υπουργείο Παιδείας. Δίδαξε επί 20 χρόνια Φιλοσοφία, Ψυχολογία και Παιδαγωγικά στον μορφωτικό σύλλογο «Αθήναιον».
Χρημάτισε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας το 1944, το 1950 και το 1963-1964. Με τη μεταπολίτευση εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας με την Ένωση Κέντρου, ενώ το 1980 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Διετέλεσε, επίσης, Αντιπρόεδρος του «Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ομίλου» και Βουλευτής Επικρατείας στην πρώτη Δημοκρατική Βουλή. Υπό την διεύθυνσή του δημοσιεύτηκαν 15 τόμοι του Περιοδικού «Παιδεία» (1946-1961) και 100 τόμοι Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων (Εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλου, (1954-1958)).
Εκτός από το παιδαγωγικό του έργο, ο Παπανούτσος ασχολήθηκε ενεργά και με τη συγγραφή και μετάφραση φιλοσοφικών δοκιμίων αλλά και τη μετάφραση αρχαίων έργων (όπως ο Φαίδων του Πλάτωνα), ενώ επιμελήθηκε και την έκδοση στη δημοτική αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Υπήρξε επίσης διευθυντής του παιδαγωγικού περιοδικού Παιδεία και Ζωή.
Ο Παπανούτσος έγινε περισσότερο γνωστός για το παιδαγωγικό του έργο, ιδιαίτερα για τη συμβολή του στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Γεωργίου Παπανδρέου του 1964. Η προσπάθειά του αυτή περιγράφεται στο βιβλίο του Αγώνες και αγωνία για την παιδεία του 1965. Δυστυχώς, το έργο του δεν μπόρεσε να υλοποιηθεί γιατί η Κυβέρνηση έπεσε λόγω της αποστασίας και οι αλλαγές που είχε προωθήσει αναιρέθηκαν. Η μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Καραμανλή του 1976 ουσιαστικά στηρίχτηκε στις δικές του ιδέες, ο ίδιος όμως τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή την απέρριψε, επειδή θεώρησε ότι δεν ανταποκρινόταν πλέον στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.