Η χίμαιρα της νίκης στο Αφγανιστάν

Οι ΗΠΑ δείχνουν ότι δεν διδάχτηκαν από το Βιετνάμ και κάνουν τα ίδια στρατιωτικά λάθη


Της Gian Ρ. Gentile


Αν η Ιστορία αποτελεί οδηγό, τότε αυτό που μπορούμε να συμπεράνουμε από τις τελευταίες επιθέσεις αυτοκτονίας στη Βαγδάτη είναι ότι η αναταραχή στο Ιράκ δεν πλησιάζει στο τέλος της. Αντίθετα με όσα λέγονται ή γράφονται, η νίκη σε αυτό το πεδίο δεν είναι κοντά και είναι χιμαιρική η αντίληψη ότι η αύξηση του αριθμού των στρατευμάτων ήταν μια σπουδαία, αποφασιστικής σημασίας στρατηγική απόφαση η οποία έθεσε τις βάσεις της συμφιλίωσης σε πολιτικό επίπεδο.

Χίμαιρα ήταν και για τους Γάλλους η πεποίθηση ότι η αιματηρή αντεπίθεση στην Αλγερία θα έκαμπτε τους αλγερινούς εθνικιστές. Υστερα από εκείνον τον πόλεμο, ο οποίος διήρκεσε από το 1956 ως το 1961, χτίστηκε ένας μύθος στις τάξεις του γαλλικού στρατού που επέζησε ως τις ημέρες μας, αφού υιοθετήθηκε στη συνέχεια από τον αμερικανικό στρατό. Ο μύθος αυτός λέει ότι οι γαλλικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατέστειλαν τις αναταραχές στην Αλγερία.

Αυτό δεν αληθεύει. Στην πραγματικότητα οι εξεγερμένοι επέλεξαν να αποσυρθούν από τις μάχες όταν ο λαός και ο στρατός της Γαλλίας ήλθαν σε σύγκρουση με αφορμή τα πολιτικά προβλήματα που προκαλούσε η αποικιοκρατία. Τελικά ο τότε πρόεδρος της Γαλλίας Σαρλ Ντε Γκωλ διέταξε την απόσυρση των .......
γαλλικών δυνάμεων από την Αλγερία το 1961 και η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της. Σχεδόν δέκα χρόνια μετά, ορισμένοι χρονογράφοι του πολέμου του Βιετνάμ έγραφαν ότι ο αμερικανικός στρατός θα μπορούσε να είχε κατανικήσει τους αντιπάλους του εδραιώνοντας την ειρήνη στη χώρα αν είχε ακολουθήσει την τακτική καταστολής των εξεγέρσεων που πρότεινε ο στρατηγός Κρέιτον Αμπραμς.

Σύμφωνα με αυτόν τον μύθο, αν ο λαός και ο πολιτικός κόσμος δεν είχαν επιδείξει τότε αστάθεια και αδυναμία ο πόλεμος θα ήταν νικηφόρος.

Αυτή η αντίληψη, η οποία επικρατεί και σήμερα στον στρατό για το Ιράκ και το Αφγανιστάν, αποτελεί και πάλι μια χίμαιρα.

Η κομμουνιστική εξέγερση στο Βιετνάμ δεν κατεστάλη στις αρχές του 1970 αλλά ουσιαστικά προσάρμοσε τις ενέργειές της με τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε στη χώρα.

Η «επίθεση Τετ» το 1968 έπληξε τόσο μόνο την ισχύ των Βιετκόνγκ που χρειάστηκε μια «ανάπαυλα» δύο χρόνων το Βόρειο Βιετνάμ για να προετοιμάσει την τελική και επιτυχημένη, όπως αποδείχθηκε, επίθεση κατά του Νότου το 1975.

Το ίδιο συμβαίνει σήμερα με το Ιράκ. Το θεμελιώδες πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα είναι το ποιος θα αναλάβει την εξουσία και αυτό παραμένει ανεπίλυτο. Επιπλέον φαίνεται ότι το ποιος τελικά θα επικρατήσει, θα κριθεί στο πεδίο της μάχης.

Η ικανότητα και η θέληση που δείχνουν οι αντάρτικες ομάδες στο Ιράκ να πραγματοποιούν βομβιστικές επιθέσεις διαψεύδει την άποψη ότι η τακτική των ΗΠΑ τελεσφόρησε και έθεσε τέλος στη βία. Αυτό το ιστορικό προηγούμενο θα πρέπει να καθοδηγεί τις αποφάσεις μας και στο Αφγανιστάν.

Η Ιστορία διδάσκει ότι η κατοχή μια χώρας από ξένες στρατιωτικές δυνάμεις με σκοπό την επιβολή αλλαγών στην κοινωνία δεν φέρνει αποτελέσματα αλλά έχει σημαντικό κόστος, τόσο οικονομικό όσο και σε ανθρώπινες ζωές.

Η άποψη ότι με την αύξηση των στρατιωτικών δυνάμεων και την αντικατάσταση των στρατιωτικών ηγετών με άλλους, καλύτερους στρατηγούς μπορεί να κατασταλεί μια πολυμέτωπη εξέγερση εν μέσω ενός εμφυλίου πολέμου δεν βασίζεται σε μια ειλικρινή ανάγνωση της Ιστορίας.

Η Αλγερία, το Βιετνάμ και το Ιράκ δείχνουν ότι αυτή είναι η πραγματικότητα. Δυστυχώς, όμως, δεν δείχνουμε να διδασκόμαστε από το παρελθόν και κάνουμε τα ίδια λάθη και στο Αφγανιστάν.

Οταν ήμουν επικεφαλής στρατιωτικού σχηματισμού στη Δυτική Βαγδάτη το 2006, ρώτησα έναν στρατηγό του ιρακινού στρατού πόσο καιρό πίστευε ότι θα κρατούσε η εμφύλια σύγκρουση στο Ιράκ. «Τετρακόσια χρόνια» ήταν η απάντησή του.

Οι ΗΠΑ χρειάστηκαν 100 χρόνια για να θέσουν τέλος στο πιο διχαστικό πολιτικό και κοινωνικό ζήτημα της ιστορίας τους. Το τέλος της δουλείας ήλθε έπειτα από έναν ολέθριο εμφύλιο πόλεμο. Θα μπορούσε μια άλλη δύναμη από το εξωτερικό να είχε επέμβει το 1850 επιλύοντας με τη δύναμη των όπλων τη διαμάχη που συντάραζε τις ΗΠΑ; Τότε γιατί θεωρούμε ότι έληξε διά των όπλων ο εμφύλιος στο Ιράκ τα δύο προηγούμενα χρόνια ή ότι θα γίνει κάτι αντίστοιχο στο Αφγανιστάν;

Ο κ. Τζίαν Τζεντίλε φέρει τον βαθμό του συνταγματάρχη στον στρατό ξηράς των ΗΠΑ και είναι επικεφαλής του Προγράμματος Στρατιωτικής Ιστορίας της Στρατιωτικής Ακαδημίας των ΗΠΑ.
ΒΗΜΑ