Γράφει ο Πάσχος ΜανδραβέληςXθες το μεσημέρι, περίπου χίλιοι δημοσιογράφοι συγκεντρωθήκαμε στη συμβολή των οδών Ακαδημίας και Βασιλίσσης Σοφίας για να τελέσουμε μνημόσυνο για δύο εφημερίδες κι έναν ραδιοσταθμό που χάθηκαν. Κάποιοι ονόμασαν τη συγκέντρωση διαδήλωση, αλλά οι διαδηλώσεις πάντα έχουν κάποιο αίτημα, οπότε η απεργιακή κινητοποίηση και η συνακόλουθη πορεία μάλλον προς τιμήν των αδικοχαμένων Μέσων πραγματοποιήθηκαν. Αυτό, εξάλλου, πιστοποιήθηκε και στον καφέ της παρηγοριάς που ήπιαμε στα μαγαζιά του κέντρου: είπαμε πολλά για χαμένες ευκαιρίες στον Τύπο, για τη δημοσιογραφία (την οποία επίσης πενθήσαμε) · μιλήσαμε και για τους 450 συναδέλφους που μένουν χωρίς δουλειά. Γυρίσαμε στους χώρους δουλειάς, έχοντας όλοι στο νου ότι επίκειται το επόμενο «κανόνι».
Το πρόβλημα των επιχειρήσεων ΜΜΕ είναι οξύτατο. Χειρότερο όμως είναι ότι ουδείς ασχολείται στα σοβαρά με αυτό. Η απάντηση των συνδικαλιστικών σωματείων των δημοσιογράφων αυτό πιστοποιεί. Σαν τους σκύλους του Παβλόφ, αντιδρούμε με έναν τρόπο, τον μοναδικό που μάθαμε στη μεταπολίτευση: απεργία και πορεία. Το γεγονός ότι σε προβλήματα του 21ου αιώνα ο δημοσιογραφικός κόσμος απαντά με όπλα της δεκαετίας του 1970, δείχνει ανάγλυφα το μέγεθος της κρίσης.
Ετσι, χθες είχαμε ένα εικονικό μπλακ άουτ στην ενημέρωση. Δεν βγήκαν εφημερίδες, δεν μεταδόθηκαν δελτία, δεν ακούστηκαν ειδήσεις από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ομως, οι «ψαγμένοι» αυτής της κοινωνίας –αυτοί που συνήθως ενδιαφέρονται να ενημερωθούν, δηλαδή οι πελάτες των ΜΜΕ– μάθαιναν τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα και στον κόσμο από το Διαδίκτυο. Πόσο αποτελεσματική λοιπόν μπορεί να είναι μια επιτυχημένη απεργία, όταν χιλιάδες μπλογκ και εκατομμύρια δικτυακοί τόποι μπορούν να καλύψουν τα κενά που εμείς αφήνουμε;
Ο κόσμος άλλαξε και οι τελευταίοι που το κατανοούν είναι εκείνοι που πρέπει να ενημερώνουν τον κόσμο για τις........ αλλαγές που ήρθαν. Δημοσιογράφοι και επιχειρήσεις των ΜΜΕ ζουν στην εποχή του αντιμονίου. Νομίζουν πως αυτοί διαφεντεύουν την ατζέντα της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας· κάποιοι μάλιστα θαρρούν ότι κυβερνάνε κιόλας, ότι μπορούν να ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις, να αλλάζουν αρχηγούς κομμάτων κ. λπ. Μόνο που οι κυκλοφορίες των εφημερίδων και οι θεαματικότητες των Τα ψέματα δυστυχώς δεν τέλειωσαν, αλλά η κρίση ήρθε. Οι επιχειρήσεις ΜΜΕ βρίσκονται στο κόκκινο και τρώνε και τις τελευταίες σάρκες αξιοπιστίας που τους έμειναν. Φτιάχνουν ρεπορτάζ ανύπαρκτων συναντήσεων, αποσιωπούν σημαντικές ειδήσεις, χορεύουν μαζί με την εκάστοτε κυβέρνηση στο χείλος του Ζαλόγγου. Αν οι εμπλεκόμενοι στο χώρο δεν κατανοήσουν ότι η εποχή της κρατικής δίαιτας έχει τελειώσει, ένα ένα τα Μέσα θα κάνουν το μοιραίο βήμα. Θα μείνουν εκείνοι που θα καταλάβουν ότι μπορεί «η ενημέρωση να μην είναι εμπόρευμα», αλλά οι επιχειρήσεις που την προσφέρουν είναι εμπορικές. Πρέπει να δίνουν και κάποια εγγύηση πως το προϊόν που πουλάνε αντέχει στο χρόνο και στην πραγματικότητα. Οφείλουν να έχουν ακέραιο το κεφάλαιο της αξιοπιστίας. Η εποχή που κάποιοι πουλούσαν εκδούλευση στον εκάστοτε ταμία του κράτους έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
δελτίων ειδήσεων μάς φέρνουν κακά μαντάτα: οι πολίτες παίρνουν όλο και λιγότερο στα σοβαρά αυτό που τους προσφέρεται ως «ενημέρωση» ή ως «άποψη για τα πράγματα».
Πάσχος Μανδραβέλης