Γράφει ο Τριαντάφυλλος ΚαρατράντοςΜία από τις πλέον πρόσφατες διακλαδώσεις της ιδεολογίας του ρατσισμού είναι η μη- επιστημονική, μη- ιατρική προσέγγιση του ζητήματος του ιού HIV. Στίγμα, άρνηση, διάκριση, φόβος είναι οι προσδιορισμοί που χαρακτηρίζουν τα αισθήματα μας έναντι ανθρώπων που έχουν προσβληθεί από τον ιό. Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ο ρατσισμός γύρω από τον ιό του HIV είχε κυριεύσει τη δημόσια σφαίρα και δημιουργούσε πολιτικές μετανάστευσης. Τίτλοι όπως: «AIDS : Africa’s Family Disease» του Newsweek, χρησιμοποιήθηκαν ως νομιμοποιητικές βάσεις για πολιτικές ελέγχου της μετανάστευσης, καθώς οι μετανάστες και οι πρόσφυγες στιγματίστηκαν ως πολλαπλασιαστές του ιού. Μία άποψη, γεμάτη γενικεύσεις και στερεότυπα.
Η υστερία αυτής της περιόδου άφησε κατάλοιπα ρατσισμού και στο μίκρο-επίπεδο. Τοίχοι υψώθηκαν για τους φορείς του ιού στην ένταξη τους στην κοινωνία, στην παροχή των υπηρεσιών και στα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Μία έρευνα που έγινε πρόσφατα στην Indiana των ΗΠΑ μας βάζει σε πολλές σκέψεις και για τη χώρα μας. Σύμφωνα με αυτή την έρευνα όσο πιο μικρή και κλειστή είναι......
η κοινωνία, τόσο πιο δύσκολα οι φορείς του HIV και των αφροδίσιων νοσημάτων το παραδέχονται. Σε πολύ μικρές μάλιστα κοινωνίες, «κοινότητες κουτσομπολιού»- gossip communities- όπως τις χαρακτήριζε, οι ρατσιστικές αντιλήψεις και το ενδεχόμενο του στίγματος, αποτρέπουν ανθρώπους από το δικαίωμα στη διάγνωση και στην αντιμετώπιση της ασθένειας. Ένα από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, είναι το δικαίωμα στην εργασία και η μη στέρηση του δικαιώματος αυτού για λόγους διακρίσεων. Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η απόφαση του Αρείου Πάγου για τη στέρηση της αποζημίωσης στον φορέα του ιού που έχασε τη δουλειά του, αδίκως, λόγω της ασθένειας του;Η απόφαση αυτή δεν θα δημιουργήσει ένα ρατσιστικό προηγούμενο, όπου λόγοι σωματικής υγείας, εύρυθμης λειτουργίας και εργασιακής ειρήνης θα προτάσσονται κάθε φορά που μας φοβίζει η ξενίζει κάτι στο συνάδελφο μας; Είναι δυνατόν σε μία χώρα της Ε.Ε. να αντιμετωπίζεται με τέτοιο τρόπο ένας πωλητής ρούχων που είναι φορέας του HIV; Ένα από τα πιο ανησυχητικά μηνύματα για την λειτουργία της κοινωνίας μας είναι η μη αποτελεσματική λειτουργία των αντιρατσιστικών αντανακλαστικών της. Οι κρατικές λειτουργίες θα πρέπει να δουλεύουν για την εξάλειψη του ρατσισμού, ειδικά σε ζητήματα υγείας, και για την οικοδόμηση αντιρατσιστικών αντιλήψεων και πρακτικών. Δεν είναι μόνο θέμα διάκρισης, αλλά και αντιμετώπισης του ίδιου του ιού.
Όταν κάποιος στιγματιστεί, περιθωριοποιείται, συνηθίζει τη ζωή με το στίγμα και δεν προσπαθεί να το αποβάλλει. Μία δημοκρατία, μία κοινωνία, μία εξουσία δεν λειτουργεί αποτελεσματικά και δεν νομιμοποιείται κοινωνικά, όταν εκούσια ή ακούσια, δημιουργεί ή αναπαράγει στίγματα.