Το σόου στην Ιστορία

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το σόου και η Ιστορία υπήρξαν αξεχώριστα πολύ πριν εμφανιστούν ο κινηματογράφος και η τηλεόραση, αυτοί οι γιγάντιοι ιστοριοποιοί. Ηδη τον 19ο αιώνα, ο Ουίλιαμ Κόντι, πολύ γνωστότερος ως Μπούφαλο Μπιλ, στο ενδιάμεσο των μαχών με Ινδιάνους έστηνε θέατρα και σκηνικά, ένα σόου Αγριας Δύσης, στο οποίο συμμετείχαν σαν ημιοικειοθελή εκθέματα και Ινδιάνοι. Και όταν τελείωναν οι αναπαραστάσεις των μαχών, «χλωμά πρόσωπα» και «κοκκινομούρηδες» ξαναβρίσκονταν αργά ή γρήγορα αντιμέτωποι στα πεδίο των πραγματικών μαχών, στο πεδίο της Ιστορίας δηλαδή. Το πλαστό και το αυθεντικό, το σκηνοθετημένο και το γνήσιο, ένα κουβάρι.

Η εκλογή του Αφροαμερικανού Μπαράκ Ομπάμα ως προέδρου των ΗΠΑ είναι Ιστορία, ένα ορόσημο από εκείνα που τέμνουν τον χρόνο σε πριν και μετά. Το ταξίδι πάντως του νέου προέδρου με ένα παλιό τρένο ώς την Ουάσιγκτον και την εξουσία, στα ίχνη του Αβραάμ Λίνκολν, ήταν ένα σόου. Ενα σόου μεγαλαυχίας. Μπορεί οι Αμερικανοί ή κάποιοι από αυτούς, συνηθισμένοι να καταναλώνουν εικόνες και να μην ενοχλούνται από τη σύγχυση των πραγμάτων, να ενθουσιάστηκαν με τούτη την αναπαράσταση· οι αυστηρότεροι πάντως δεν θα μπορούσαν να μη διακρίνουν πάνω της την οίηση, τόσο έντονη και διαβρωτική που απείλησε να υποβιβάσει το όλο θέαμα σε φάρσα.

Αν είναι φάρσα και η απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από την καθημαγμένη Γάζα, αν είναι δηλαδή ένα επιμελώς σκηνοθετημένο θέαμα δίκην δώρου στον νέο πλανητάρχη, δεν θα το επιβεβαιώσει επισήμως κανένας αξιωματούχος είτε Αμερικανός είτε Ισραηλινός. Αυτή η υποψία ωστόσο, ότι η εισβολή και η διάρκειά της ήταν προαποφασισμένη, θα συνοδεύει σαν σκιά τον Μπαράκ Ομπάμα σε όλη τη θητεία του. Και θα τον βαραίνει, όσες επιτυχίες και αν σημειώσει σε άλλους τομείς. Γιατί το «O.K.» στους Ισραηλινούς, το ελεύθερο να εισβάλουν και να καταστρέψουν μέχρι θεμελίων τη Γάζα, δεν θα ήταν ισχυρό αν το έδινε ο Τζορτζ Μπους ο δεύτερος (και ελπίζουμε έσχατος), που είχε καταντήσει ασήμαντος πολύ πριν παραδώσει τα σκήπτρα. Την άδεια σφαγής, για να έχει πραγματική πολιτική δύναμη, έπρεπε να τη δώσει ο νέος πρόεδρος, ο άφθαρτος. Και, καθώς φαίνεται, την έδωσε. Με τη σιωπή του ή όχι δεν έχει σημασία. Και καμία σημασία επίσης δεν έχει το αν υπήρξε ή όχι συμβόλαιο, διά του οποίου οι Ισραηλινοί να δεσμεύονται ότι θα πάψουν να εγκληματούν μια μέρα πριν από την ορκωμοσία, ώστε να μη σκιαστεί το εορταστικό θέαμα. Αυτό που μένει είναι η πεποίθηση ότι ο Μπαράκ Ομπάμα άρχισε να προεδρεύει σαν Τζορτζ Μπους πριν καν πάρει τυπικά την εξουσία. Εχει τον χρόνο βέβαια να τα διαψεύσει όλα τούτα. Αρκεί να έχει και τη βούληση.

Παντελής Μπουκάλας