Σημειώνει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος
Όταν ο
μισάνθρωπος-εκδικητής με τα νεοναζιστικά χαρακτηριστικά [ο νεοναζισμός δεν
είναι οπωσδήποτε χιτλερισμός και πάρα πολύ κακώς συγχέεται ο φιλοναζισμός με τους
νεοναζί, δεν συμπίπτει πάντοτε] εμφανίζεται ως δειλό, τιποτένιο ανθρωπάκι μπροστά
στον εισαγγελέα, έτοιμο να αρνηθεί τον ίδιο του τον εαυτό, είναι το ίδιο το ΜΜΕ
που..............
εκπίπτει ως μήνυμα στην σημερινή Ελλάδα – το «αφεντικό» όμως και ο
δημοσιογράφος του δεν το ξέρουν!
Το ίδιο
ακριβώς συμβαίνει όταν ένας Δεξιός πρωθυπουργός, τον οποίο στηρίζουν τα ΜΜΕ, γίνεται
φορέας ενός αντιφατικού μηνύματος ως προς την παραδοσιακή πατριωτική,
εθνοκεντρική και νοικοκυρίστικη αφήγηση της απολιτικής δεξιάς. Είναι τα ΜΜΕ τότε
που παύουν να αποτελούν μήνυμα για την κοινωνία.
Ανάλογη
είναι η περίπτωση της λεγόμενης κεντροαριστεράς στην Ελλάδα: από τη στιγμή που αυτή
δεν μπορεί να προστατεύσει το καθεστώς του «λεφτά υπάρχουν» και αναδιανέμονται στηρίζοντας
τα μεσαία και μικρομεσαία στρώματα του πληθυσμού, χάνει την υπόστασή της ως μήνυμα
στα ΜΜΕ που την υποστηρίζουν – αλλά ο άνθρωπος των ΜΜΕ δεν θα το καταλάβει ποτέ,
καθώς δεν μπόρεσε να συλλάβει τις τρεις αλληλένδετες και αδιαχώριστες διαστάσεις
του Μέσου, κατά Marshall Mc Luhan: Κανάλι, Κώδικας, μορφή του
μηνύματος.
Στο ίδιο
κενό από πλευράς μηνύματος βρίσκεται και ένα σημαντικό μέρος της αριστεράς. Εδώ
το πρόβλημα αφορά στην πρακτική άσκηση της ιδεολογίας προς την επανάσταση. Πρόκειται
για την αντίφαση του «εργασιασμού», που από την μια διεκδικεί εργασιακά δικαιώματα
στον καπιταλισμό, ενώ από την άλλη αρνείται την δομή εντός της οποίας αυτά
θεμελιώνονται (καπιταλισμός). Και εδώ την πληρώνει το ΜΜΕ ως μήνυμα. Καθώς έτσι
η αριστερά θεμελιώνεται ως έννοια έξω από τον αντιληπτικό, συμπεριφορικό κώδικα
του πολίτη, που δεν είναι άλλος από αυτόν της ζήτησης και προσφοράς. Ζητάς εργατικά
δικαιώματα εκεί όπου δεν υπάρχει προσφορά εργασίας. Άρα, το μήνυμα των ΜΜΕ ως προς
την αριστερά μετατρέπεται σε… θόρυβο! Κάποιοι στα ηγετικά κλιμάκια της αριστεράς,
τείνουν τότε να καλλιεργούν ως μορφή αντισυστημικού μηνύματος τον θόρυβο. Ο θόρυβος
βολεύει τους πάντες! Τα κανάλια δεν λένε όχι, ο θόρυβος διασκεδάζει την έλλειψη
συνοχής στην κωδικοποίηση του μηνύματος και έτσι τα εμφανίζει ψευδώς ως
ισχυρούς φορείς του κοινωνικού μηνύματος, το οποίο μάλιστα ταυτίζεται με αυτά μεταπολιτικά
πλέον και όχι με την μορφή της πολιτικής οντολογίας του Mc Luhan.
Για να συνέβαινε
το δεύτερο θα έπρεπε Κανάλι, κώδικας και μορφή του μηνύματος να συμπίπτουν. Δεν
συμπίπτουν όμως, καθώς πλέον η παρατεταμένη κοινωνικοοικονομική κρίση στην Ελλάδα
διαταράσσει σοβαρά την συνοχή του Κώδικα, ο οποίος χαρακτηρίζεται πια από δραματικές
αντιφάσεις (μόνον από αντιφάσεις, θα έλεγα), ενώ η μορφή του μηνύματος ολοένα
και περισσότερο συγκροτείται ως θόρυβος. Έτσι και το Κανάλι μετατρέπεται σε μήνυμα
θορύβου, αποκτώντας την οντολογία θορυβομηχανής και προσελκύοντας το ενδιαφέρον
του κοινού με κριτήρια το ύψος και το πλάτος της συχνότητας του θορύβου, όπως αντίστοιχα
το σκανδαλιστικό της εικόνας που αποτελεί την αναφερόμενη πηγή του.
Ο θόρυβος όμως
δεν είναι μήνυμα για δράση, είναι μήνυμα για μη-δράση, είναι μέσο σύγχυσης και
έτσι τα ΜΜΕ στην χώρα μας μετατρέπονται αντικειμενικά σε Μέσα σύγχυσης. Ο Παραλήπτης
του μηνύματος αποκτά ηθική απόσταση από την αναφερόμενη Πηγή, καθώς έχει πλέον σπάσει
η αλυσίδα που στην πραγματικότητα θεμελιώνει το μήνυμα με την μορφή κωδικοποιημένων
πληροφοριών. Ο σοβαρά διαταραγμένος Κώδικας στην Ελλάδα, ο Κώδικας επικοινωνίας,
υπό κρίση σήμερα στην χώρα μας, προκαλεί έτσι κρίση στην σχέση Κανάλι-Πολίτης. Ως
θορυβομηχανή και μόνον πλέον το ΜΜΕ δεν μπορεί να παίξει ολοκληρωμένα τον
πολιτικό του ρόλο στην αστική δημοκρατία, για την πρόκληση πολιτικής νομιμοποίησης
δια μιας μορφής κοινωνικοποίησης που επιχειρεί να ορίσει το πολιτικό ως μια
ρευστή σχέση ζήτησης και προσφοράς.
Φτάνουμε, λοιπόν,
στο τέλος των ΜΜΕ στην Ελλάδα, με την μορφή που τα γνωρίζαμε έως σήμερα, καθώς αυτά
διαπραγματεύονται το πολιτικό ως μια μορφή ζήτησης που σχεδόν κανείς δεν ζητά
και ως μια μορφή προσφοράς που σχεδόν κανείς δεν προσφέρει. Άρα διαπιστώνουμε
κρίση εντός του Κώδικα και στο επίπεδο της μορφής του μηνύματος… η «θορυβομηχανή»
έτσι «ξεψυχά», ρετάρει και δεν θα μπορούσε να την σώσει ούτε ο ανακεφαλαιοποιούμενος
με τα χρέη του λαού Τραπεζίτης-Νταβάς. Μα αυτός συγκυριακά ικανοποιείται από
τον θόρυβο, δεν ικανοποιείται; Ικανοποιείται, αλλά όσο ικανοποιείται τόσο η
σημειολογία της καθημερινότητας δραπετεύει από τον έλεγχο του. Αν την απολέσει
σε κρίσιμο βαθμό, θα χάσει τον έλεγχο των πολιτικών και των πολιτικών
(προσωπικού) στην χώρα. Αν τον χάσει, χάθηκε! Δεν θα μπορεί να δομήσει μήνυμα
πολιτικοοικονομικού χαρακτήρα. Θα σβήσει, ανήμπορος ως Κανάλι να τροφοδοτήσει συγκεκριμένες
οικονομικές ροές, αποκλείοντας άλλες. Τι να τα κάνει τότε τα κανάλια και τις εφημερίδες
ο τραπεζίτης, νταβάς της πολιτικής, των πολιτικών και της κοινωνίας;
Προς τα εκεί
βαδίζουμε, αναγνώστη μου! Με τεράστιες συνέπειες για την εξέλιξη της αστικής
δημοκρατίας στην Ελλάδα. Η κρίση των ΜΜΕ ως μήνυμα, εκφράζει μια δραματική
κρίση στο πολιτικό φαινόμενο της πατρίδας μας, η οποία ξεπερνά κατά πολύ την κρίση
στο κομματικό φαινόμενο (κρίση του μεταπολιτευτικού
κομματισμού, του 1974) και στον κοινοβουλευτισμό
μας, που ήδη φαντάζομαι να εντοπίζεις κι εσύ!
Οι πιθανές
δημοκρατικές λύσεις ούτε εύκολες είναι, ούτε απλές. Η Ελλάδα χρειάζεται χρόνο
για να ξαναστήσει με αυστηρά θεσμικά κριτήρια ένα σύγχρονο δημοκρατικά
πλουραλιστικό κράτος και χώρο για να αναπτύξει νέα μορφή κομμάτων, όπως και νέα
σύνθεση Κώδικα, Καναλιών, μορφής μηνυμάτων, σε ένα εντελώς νέο πλαίσιο άσκησης της δημοσιογραφίας και δημοσίου ελέγχου των οπτικοακουστικών ΜΜΕ.
Ο αναγκαίος αυτός χωρόχρονος δεν φαίνεται να παρέχεται από την ΕΕ και την
τρόικα. Αυτοί οι παράγοντες βρίσκονται κυριολεκτικά …αλλού!
Άρα, θα πρέπει
να κατασκευαστεί με ντόπια υλικά και να παρουσιαστεί (διαπραγματευτεί) ως ενιαίο
σύνολο αρχών και πρακτικών με την μορφή ενός αριστερού Εθνικού Σχεδίου Δημοκρατικής
και Παραγωγικής Ανασυγκρότησης. Μόνον έτσι θα καταλαγιάσει ο μιντιακός θόρυβος της
συγκυρίας και θα οριστεί εκ νέου η πολιτική ηθική με όρους πραγματισμού και
ιδεολογίας. Μόνο έτσι θα πάψουν να διεκδικούν θέση στην παραγωγή νοήματος στην
Ελλάδα τα θλιβερά μισανθρωπάκια, οι ντερμπεντέρηδες της κεντροαριστεράς και της
κεντροδεξιάς, οι λογής-λογής γκεμπελίσκοι, όπως και οι θορυβοποιοί κάθε είδους
και μορφής που έτσι επιχειρούν να κρύψουν
την πολιτική τους κενότητα και γύμνια.