τελικά αποτράπηκαν, για κούρεμα των καταθέσεων κάτω από το προαναφερθέν ποσό, αποτελούν δείγματα μιας κρίσης σαρωτικού τυφώνα. Η Γερμανία εξαιτίας της ηγεμονικής στάσης που προωθεί μετατρέπεται στον «απόλυτο εχθρό» και παρουσιάζεται ως υπαίτια για έναν «άτυπο οικονομικό πόλεμο» που διαδραματίζεται στο πλαίσιο της Ευρωζώνης.
Η περίπτωση της Κύπρου αναδεικνύει πολλές πτυχές του δράματος που έζησαν νωρίτερα και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά κυρίως σκιαγραφεί με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο μια επαναλαμβανόμενη τραγωδία που βιώνει τον 20ο αιώνα ο ελληνισμός. Τη διαρκή αναζήτηση «σωτήρων» με πολιτισμική ή θρησκευτική συγγένεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο εχθρός. Ένας εχθρός που είναι μονίμως με την πλευρά των συμφερόντων, όπως στην προκειμένη περίπτωση η Ρωσία. Η παρουσία ρωσικών κεφαλαίων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, η θρησκευτική συγγένεια των Ρώσων με τους Κυπρίους, η αμφίπλευρη αντιπαλότητα με την Τουρκία, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ, οι υδρογονάνθρακες δεν μπόρεσαν να κατευθύνουν μια ρωσική παρέμβαση. Η συμμαχία δεν έγινε ποτέ, ίσως γιατί οι Ρώσοι δεν ήθελαν να διαταράξουν το υφιστάμενο ευρωπαϊκό status quo. Όσοι επένδυσαν σε αυτή, αναγκάστηκαν την επόμενη ημέρα να πνίξουν τα επαναστατικά τους αισθήματα, να ανασκευάσουν δηλώσεις, να καθίσουν σε ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων πολιτικά ηττημένοι. Η επιβολή εισφοράς επί των καταθέσεων παρουσιαζόταν πλέον ως μια κίνηση για τον εξορθολογισμό της τραπεζικής αγοράς αλλά και ως μια πατριωτική πολιτική προκειμένου να σωθεί η χώρα. Να σωθεί η χώρα και να πτωχεύσουν οι πολίτες. Οξύμωρο.
Η σωτηριολογική επομένως λογική που διέπει όχι μόνο τους πολιτικούς ταγούς του ελληνισμού αλλά και εμάς τους ίδιους τους Έλληνες έχει αποδειχθεί ιστορικά πολλές φορές λανθασμένη. Οι λύσεις βρίσκονται πάντοτε εντός συνόρων. Στις δυνάμεις μας. Έχουμε όμως εθιστεί στην πολυδιάσπασή τους, στην υποτίμησή τους, στον παραγκωνισμό τους. Πόσο μπορούμε να ακόμα να το αντέξουμε αυτό; Πόσο μπορούμε να πορευόμαστε χωρίς στρατηγική και χωρίς σχέδιο;
Η οικονομική κρίση θα περάσει. Θα ξεχαστούν και οι απώλειες που έχει προκαλέσει. Αναμφισβήτητα θα αλλάξει τους συσχετισμούς- πολιτικούς, οικονομικούς και ιδεολογικούς. Άλλωστε η λύση που επινοήθηκε για την Κύπρο, έστω για την αναδιάταξη της ανορθολογικής οργάνωσης του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, αποτελεί ένα χτύπημα του νεοφιλελευθερισμού στον καπιταλισμό. Αν αυτό εξαπλωθεί, αν οι τραπεζικές καταθέσεις δεν προστατευθούν ως ατομική ιδιοκτησία αλλά στοχοποιηθούν σε ευρύτερη κλίμακα, τότε ίσως έχει έρθει η ώρα όχι μόνο να επανεξεταστεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αλλά και γενικότερα οι ιδέες που ακολουθούνται και κυβερνούν τον κόσμο. Και σίγουρα η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει ως ομάδα Κρατών με την εφαρμογή διπλών κριτηρίων και κανόνων.
Σήμερα ίσως βιώνουμε στην πραγματικότητα τις απαρχές αυτού που κάποιοι σπεύδουν να ονομάσουν «τρίτο παγκόσμιο πόλεμο» αντικαθιστώντας τα όπλα με τις οικονομίες ισχύος. Ίσως η Γερμανία για ακόμη μια φορά με έπαρση ξεκινά μια άνιση μάχη αγνοώντας κάθε ίχνος κεκτημένης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και ενότητας. Ίσως η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης πριν δυο δεκαετίες να οδηγεί σήμερα στην κατάρρευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βεβαιότητες δεν υπάρχουν σήμερα. Η κρίση τις σαρώνει όλες. Ένα όμως είναι βέβαιο ότι κάθε πόλεμος έχει απώλειες και προκαλεί γεωγραφικές ανακατατάξεις. Με αυτήν τη σκέψη κατά νου πρέπει να κινηθούν οι λαοί αλλά και οι ηγέτες της Ευρώπης. Οι λύσεις θα πρέπει να εστιαστούν στον συνασπισμό των νοτίων χωρών που θα έχει ως επιδίωξη την παύση της πολιτικής λιτότητας που επιβάλει η Γερμανία και στην ολοκλήρωση της πολιτικής ένωσης με στοιχεία Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
* Ο κ. Κρίκος είναι Διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Αναπτυξιακών Μελετών "Ανδρέας Παπανδρέου". Έχει εργαστεί σε θέσεις ευθύνης στην Ουκρανία, στον ιδιωτικό τομέα, σε εταιρίες ελληνικών συμφερόντων, καθώς και στη Γενική Γραμματεία Ολυμπιακών Αγώνων (2000-2004) ως Ειδικός Σύμβουλος σε θέματα Διοίκησης και Οργάνωσης, Αθλητισμού και Ολυμπιακών Αγώνων.