Τις τελευταίες ημέρες στη δημόσια συζήτηση έρχεται και ξαναέρχεται το
θέμα του δημοψηφίσματος. Την αρχή έκανε η καγκελάριος της Γερμανίας
Άνγκελα Μέρκελ όταν τηλεφώνησε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και του είπε
ταυτόχρονα με τις εκλογές να γίνει και δημοψήφισμα με το ερώτημα «ναι ή
όχι στο ευρώ».
Εχθές, στην εκπομπή NetWeek, της Έλλης Στάη, στη δημόσια τηλεόραση, ο
εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Βούτσης αποκάλυψε ότι η εισήγηση του.......
Αλέξη
Τσίπρα στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματός του είναι να διενεργηθεί
δημοψήφισμα, μετά τις εκλογές, αν αποτύχει η διαπραγμάτευση με την
τρόικα, προκειμένου να αποφανθεί ο ελληνικός λαός αν θέλει να παραμείνει
ή όχι στην ευρωζώνη.
Χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ τον Γ. Παπανδρέου έχω την εντύπωση ότι,
εκ των υστέρων και εκ των πραγμάτων, η θέση του, τον Νοέμβριο του 2011,
για δημοψήφισμα προκειμένου να αποφασίσει ο λαός αν δέχεται το νέο
μνημόνιο, το PSI και τη δανειακή σύμβαση, δικαιώνεται. Μην μου πείτε
άλλο το δημοψήφισμα του Παπανδρέου, άλλο της Μέρκελ και άλλο του Τσίπρα.
Σαφέστατα και είναι άλλο, έχω όμως την εντύπωση ότι το δημοψήφισμα του
Παπανδρέου ήταν πιο ορθό. Ο Παπανδρέου ήθελε να εγκριθεί μια πολιτική
από το λαό πριν υπογραφούν το δεύτερο μνημόνιο και η δανειακή σύμβαση.
Εάν ο λαός τα ενέκρινε καλώς, αν τα απέρριπτε η χώρα θα διάλεγε το δρόμο
της. Πιθανώς της χρεωκοπίας και της εξόδου από την ευρωζώνη. Θα είχε
αποφασίσει όμως πριν φορτωθούμε τα επιπλέον δάνεια, πριν υπαχθούμε στο
αγγλικό δίκαιο και όλα όσα οι «αμνήμονες» καταλογίζουν στο μνημόνιο και
τη δανειακή σύμβαση.
Τα άλλα πολιτικά κόμματα τότε διαφώνησαν για εσωτερικούς πολιτικούς
και όχι μόνον, λόγους. Δεν ήθελαν στα επιχειρήματά τους να υπάρχει ο
αντίλογος «ο λαός αποφάσισε». Ήθελαν να ασκούν αντιπολίτευση, να
κερδίσουν κομματικά οφέλη. Κατανοητό και ως ένα βαθμό αποδεκτό. Αυτή που
είναι ακατανόητη είναι η στάση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ. Γιατί τον
Παπανδρέου δεν τον έριξαν τα άλλα κόμματα, τον έδιωξαν οι δικοί του
βουλευτές. Κάποια στιγμή που θα γραφτεί η πολιτική ιστορία εκείνης της
περιόδου και αποκαλυφθεί ολόκληρο το πλούσιο παρασκήνιο μάλλον θα
γίνουμε περισσότερον σοφοί για πολλούς και για πολλά.
Ορισμένοι θα πουν: «Μα, το πρόβλημα δεν ήταν η πρόταση Παπανδρέου,
αλλά η αντίδραση των Μέρκελ-Σαρκοζί, στις Κάννες». Όχι, οι Μερκοζί
αξιοποίησαν την εσωτερική αναταραχή για να εκβιάσουν τον Παπανδρέου.
Ένας πρωθυπουργός που αμφισβητείται ακόμη και από το ίδιο του το κόμμα
ήταν εύκολη λεία στα χέρια τους. Και το απέδειξαν. Διέστρεψαν την
πρόταση Παπανδρέου και την μετέτρεψαν σε «ναι ή όχι στο ευρώ». Ένα
δίλημμα που δεν υπήρχε και δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό. Ο λόγος;
Επειδή δεν ήθελαν να κινδυνεύσουν τα συμφέροντά τους -τότε θα κινδύνευαν
πολύ καθώς ούτε έτοιμοι ήταν να αντιμετωπίσουν μια πιθανή έξοδο της
Ελλάδας από την ευρωζώνη ούτε τα δανεικά τους θα είχαν κατοχυρώσει, όπως
τα κατοχύρωσαν με το αγγλικό δίκαιο.
Τότε θα μπορούσε η Ελλάδα να εκβιάσει με το …αποθανέτω μετά των
αλλοφύλων. Αύριο, που λέει ότι θα το κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, οι …αλλόφυλοι είναι
προετοιμασμένοι ή καλύτερα περισσότερον έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις
συνέπειες από μια ελληνική δυστροπία. Μάλιστα η επιπλέον διαφορά του
δημοψηφίσματος Παπανδρέου με αυτό του Τσίπρα είναι ότι το δημοψήφισμα
του ΣΥΡΙΖΑ έρχεται να επικυρώσει ή όχι μια αποτυχία διαπραγμάτευσης, ενώ
του Παπανδρέου ήταν να επικυρωθεί ή όχι μία επιτυχία, γιατί ως τέτοια
ερμηνεύτηκε από την πλειοψηφία της πολιτικής και επιχειρηματικής τάξης η
απόφαση της 26ης Οκτωβρίου. Ο Τσίπρας λέει: «προσπάθησα να καταργήσω το
μνημόνιο και τη δανειακή σύμβαση, δεν τα κατάφερα, πείτε μου τί να
κάνω; Να συνεχίσουμε έτσι ή να φύγουμε από την ευρωζώνη και κατά
συνέπεια και από την Ευρωπαϊκή Ένωση;». Ο Παπανδρέου έλεγε «πέτυχα αυτό,
σας αρέσει ή όχι;».
Το λάθος του Παπανδρέου ήταν ότι χειρίστηκε ένα κορυφαίο θέμα εν
κρυπτώ και παραβύστω, χωρίς πρότερη συνεννόηση με τα στελέχη του, τα
άλλα πολιτικά κόμματα, την επιχειρηματική τάξη, τις τράπεζες, τους
κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς, τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης,
όσους τέλος πάντων είχαν λόγους να προχωρήσει η δανειακή σύμβαση και το
μνημόνιο. Σ’ αυτά τα θέματα δεν αιφνιδιάζεις, μετράς αντιδράσεις,
ζυγίζεις τα υπέρ και τα κατά, προσπαθείς να διαμορφώσεις μια εθνική
γραμμή, να συγκεράσεις προτεραιότητες και συμφέροντα. Δυστυχώς, εκείνη
την περίοδο ο Παπανδρέου είχε ανοίξει, όχι με αποκλειστικά δική του
ευθύνη, τη βεντάλια της αντιπαράθεσης με οικονομικά και πολιτικά
συμφέροντα. Πίστευε, εσφαλμένα ότι είναι «αυτός και οι άλλοι» και ότι
από αυτή την αντιπαράθεση θα εξήρχετο νικητής. Μέχρι που έκανε τη λάθος
κίνηση, κοίταξε πίσω του και είδε ότι ήταν μόνος.
Η λογική του Τσίπρα, για τις ιδέες και την πολιτική του, είναι καθαρή
και συγκεκριμένη. Λέει την αλήθεια για το τι πρόκειται να κάνει εάν ο
ΣΥΡΙΖΑ γίνει κυβέρνηση. Μπράβο, πρέπει να του πούμε που ξεκαθαρίζει,
έστω και πιεζόμενος, προεκλογικά τη θέση του και την πορεία που
προτίθεται να ακολουθήσει. Το αν είναι σωστή αυτή η θέση, που κατ’ εμέ
δεν είναι, αλλά δεν είναι του παρόντος άρθρου να πω το γιατί, είναι
άλλης τάξεως πράγμα. Όσοι πιστεύουν ότι η θέση Τσίπρα είναι
καταστροφική, έχουν πεδίο δόξης λαμπρό από σήμερα κιόλας να προβάλλουν
τις ενστάσεις τους, τις αντιρρήσεις τους και να εξηγήσουν τι σημαίνει
και που μας οδηγεί μια τέτοια θέση. Εχθές, ο Νίκος Βούτσης τους έκανε
ένα «δώρο». Είναι στο χέρι της Ν.Δ. του ΠΑΣΟΚ, της ΔΗΜΑΡ και όσων άλλων
διαφωνούν να πουν τον αντίλογο.
Δεν ξέρω αν θα του κοστίσει και πόσο εκλογικά του ΣΥΡΙΖΑ που είναι
τόσο συγκεκριμένος, όμως θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι σε αντίθεση με τα
ειωθότα και κυρίως την πρακτική των κομμάτων εξουσίας, που άλλα λένε
προεκλογικά και άλλα κάνουν μετεκλογικά, πολιτεύεται με ανοιχτά χαρτιά
και αυτό πρέπει να του πιστωθεί. Επιτέλους, η προεκλογική αντιπαράθεση
είναι ευκαιρία να εστιαστεί σε συγκεκριμένα πράγματα και όχι σε
γενικότητες. Οι πολίτες έχουν βαρεθεί το περίπου, την ασάφεια, τον
υπαινικτικό λόγο, τις ρητορείες και τις πομφόλυγες. Μακάρι σε όλα τα
θέματα τα κόμματα να γίνουν συγκεκριμένα και να μην αερολογούν,όπως
συνήθως κάνουν, λέγοντας μισόλογα ή τάζοντας θάλασσες με εκμέκ καϊμάκι
περιχυμένο με βύσσινο.
Τελειώνοντας θα ήθελα να επισημάνω, επί τροχάδην, δύο ακόμη πράγματα.
Πρώτον, δεν ξέρω αν ορθά, από άποψη χρόνου, ο Νίκος Βούτσης έριξε χθες
τη «βόμβα». Ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται σε ευρωπαϊκή περιοδεία, σε μια
προσπάθεια να ενισχύσει το προφίλ του στο εσωτερικό με διεθνές λούστρο.
Αντί για τις δικές του εμφανίσεις του στην Ευρώπη, το θέμα που θα
κυριαρχεί στην εγχώρια επικαιρότητα θα είναι το δημοψήφισμα. Και
δεύτερον, η πρόταση για δημοψήφισμα, μετά τις εκλογές, εκ των πραγμάτων
θα συσχετιστεί με την παρεμφερή πρόταση της καγκελαρίου Μέρκελ που
αποδοκιμάστηκε από όλους. Μπορεί οι προτάσεις να μην έχουν την ίδια
σκοπιμότητα και στόχευση, όμως εκ των πραγμάτων θέτουν επί τάπητος το
θέμα δημοψήφισμα για παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ και εν μέρει,
έστω και σε επίπεδο σπέκουλας ή και προβοκάτσιας, δικαιολογούν τον
προβληματισμό της Γερμανίδας καγκελαρίου.
Δεν ξέρω αν η πρόταση για δημοψήφισμα αποδειχθεί η λάθος κίνηση του
Αλέξη Τσίπρα, αντίστοιχη με αυτή του Γιώργου Παπανδρέου, αλλά έχω την
αίσθηση ότι ένα φάντασμα πλανάται πάνω από την Ελλάδα, το φάντασμα του
δημοψηφίσματος. Συνεχώς τίθεται και κάθε φορά από άλλον. Νομίζω ότι
διαγενομένου του χρόνου και των εξελίξεων θα τεθεί εκ νέου. Και κάποια
στιγμή μάλλον θα γίνει. Και όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες
χώρες της ευρωζώνης. Ελπίζω να είναι για καλό…