ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ.

του ΜΑΝΔΑΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ

Το νερό αποτελεί από τους βασικότερους διατροφικούς παράγοντες για την ύπαρξη της ζωής πάνω στην γη. Μεγάλο ποσοστό....

όλων των εν ζωή οργανισμών αποτελείται από νερό (φυσικός ενυδατωτής των κυττάρων είτε είναι αυτά ζωικά ή φυτικά, αποτελεί το 70% του ανθρώπινου σώματος και το 60% ενός δένδρου), είναι μεταφορέας και φυσικός διαλύτης των περισσοτέρων ουσιών του οργανισμού (μεταφέρει πρωτεΐνες, λίπη, αιμοσφαίρια, μέσω του.......
αίματος), ενώ καλύπτει και το μεγαλύτερο κομμάτι της επιφάνειας της γης.

Έτσι το 70% της γήινης επιφάνειας καλύπτεται από νερό και το 30% από στεριά. Από τον υδάτινο αυτό όγκο το 97% είναι αποθηκευμένο στους ωκεανούς και στις θάλασσες, ενώ μόνο 3% υπάρχει σε μορφή γλυκού νερού από το οποίο 2,5% είναι σε μορφή πάγου στους πόλους ή στους παγετώνες και 0,5% σε μορφή γλυκού νερού υπέργειου ή υπόγειου(ποτάμια λίμνες, γεωτρήσεις κλπ). Για την περιοχή μας (Ελλάδα) αναφέρουμε ότι η Μεσόγειος Θάλασσα αποτελεί το 0,7% της επιφάνειας των νερών στην γη.

Το νερό είναι ένας παράγοντας, στην αέρια μορφή του, που εκτός της ζωής επηρεάζει τον καιρό αλλά και την θερμοκρασία στον πλανήτη μας αφού είναι μαζί με άλλα αέρια υπεύθυνο και για το φαινόμενο του θερμοκηπίου δηλ. της αύξησης της μέσης τιμής της θερμοκρασίας στον πλανήτη γη.

Είναι ένα στοιχείο με συνεχή αλλαγή στην υφή του (πάγος, υγρή μορφή νερού και ατμός), που λέγεται υδρολογικός κύκλος, και επηρεάζει την φύση και συνεπώς την ανθρώπινη ζωή.

Η μεγαλύτερη δεξαμενή αποθηκευμένου νερού είναι η θάλασσα, όπου σ’ αυτήν καταλήγουν όλα τα νερά και ιδίως τα επίγεια, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό βρίσκεται και στον αέρα σε μορφή υδρατμού και αποτελεί την λεγόμενη υγρασία της ατμόσφαιρας. Η εξάτμιση και η συμπύκνωση του στα υψηλά στρώματα επιφέρει βροχές και σχηματισμό λιμνών και ποταμών ενώ ένα μεγάλο μέρος είναι αποθηκευμένο και σε μορφή πάγου στους παγετώνες και στα βουνά αποτελώντας την μεγαλύτερη αποθήκη και τροφοδότη των διάφορων ποταμών και λιμνών.

Συγχρόνως μπορεί να παρασύρει και να μεταφέρει κατά το πέρασμα του πολλά στοιχεία (μικρόβια, ιούς καθώς και χημικά στοιχεία) είτε είναι αυτά φυσικά ή προέρχονται από την ανθρώπινη ή ζωική δραστηριότητα.

Οι περισσότεροι μολυσματικοί παράγοντες που προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα είναι: Α) Μικροβιολογικοί παράγοντες που προέρχονται από την ανεξέλεγκτη εναπόθεση ακατέργαστων λυμάτων αστικής ή κτηνοτροφικής χρήσης και Β) χημικοί ρυπαντές που προέρχονται από την ανεξέλεγκτη εναπόθεση ακατέργαστων βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, σκουπιδιών, καθώς και από την ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων, παρασιτοκτόνων και λιπασμάτων από την γεωργία κλπ.. Επίσης από την ρύπανση των θαλασσών από την ναυτιλία. Έτσι έχει σαν αποτέλεσμα την ρύπανση των επίγειων υδάτων (θάλασσες, ποτάμια, λίμνες κλπ) καθώς και των υπόγειων υδάτων, μια και η συνεχής απορροή από μολυσματικά νερά φτάνει και στο υπέδαφος μολύνοντας το και κατά συνέπεια έρχεται στην διατροφική αλυσίδα μέσω νερών που προέρχονται από γεωτρήσεις.

Εδώ πρέπει να τονίσουμε δύο βασικούς όρους που συνήθως συγχέουμε:

ΡΥΠΑΝΣΗ είναι η βίαιη μεταβολή των φυσικοχημικών ή βιολογικών συνθηκών ενός περιβάλλοντος με άμεση συνέπεια στην ποιότητα ζωής και υγείας των ανθρώπων και των ειδών που ζουν σε αυτό το περιβάλλον. Μπορεί να είναι χημική, βιολογική,, αισθητική, ηχητική, γενετική, ενεργειακή (θερμική, ραδιενεργή). Διακρίνεται σε :

Α) ΑΜΜΕΣΗ ΡΥΠΑΝΣΗ: Αυτήν που την αντιλαμβανόμαστε αμέσως π.χ μυρωδιά, νεκρά ψάρια κλπ.

Β) ΕΜΜΕΣΗ ΡΥΠΑΝΣΗ: Αυτή που γίνεται αντιληπτή όχι αμέσως αλλά με τον καιρό (ευτροφισμός λιμνών ή θαλασσών κλπ) ή με χημικές αναλύσεις.

ΜΟΛΥΝΣΗ είναι μια κατηγορία ρύπανσης που οφείλεται σε μικροοργανισμούς (βακτηρίδια, ιούς, πρωτόζωα κλπ).

Με λίγα λόγια γίνεται κατανοητή η μεγάλη αυτή σημασία που έχει το νερό στην γη, καθώς και το πόσο λίγο σε σύγκριση με την ολική μάζα και πολύτιμο είναι το γλυκό νερό. Έτσι πρέπει να δίνεται η μέγιστη προσοχή από μέρους του ανθρώπου ως προς την διαχείριση του νερού καθώς και ο απόλυτος σεβασμός στο περιβάλλον για την καλή διατήρηση αυτού του πολυτίμου υλικού.

Στο επόμενο άρθρο θα ασχοληθούμε με τους διαφόρους τύπους ρυπαντών που ανευρίσκονται στα νερά, την προέλευση τους και τις επιπτώσεις που έχουν αυτοί στην δημόσια υγεία.

Ο κ. Παναγιώτης Μάνδαλος είναι Βιολόγος, Υποψήφιος Διδάκτορας του Εργαστηρίου Υγιεινής και Προστασίας Περιβάλλοντος στο Τμήμα Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και εργάζεται στο Περιφερειακό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (Π.Ε.Δ.Υ. AMΘ).