Το όνομά του είναι Λάλας. Σταύρος Λάλας.

 Γράφει ο Γιώργος Σωτηρόπουλος

Είναι από αυτές τις περιπτώσεις των ανθρώπων, που η επίσημη Ιστορία δεν πρόκειται να καταγράψει ούτε θα θελήσει να εκθειάσει τη ζωή του στα σχολικά εγχειρίδια. Είναι από αυτούς τους ανθρώπους που δεν πρόκειται να στηθεί προς τιμήν του ανδριάντας, για να λένε τα παιδιά μπροστά του το ποίημά τους στις εθνικές επετείους, γιατί πολύ απλά η επίσημη Ιστορία δε θέλει να τον ξέρει.

            Από την άλλη δεν είναι κάποιος λαϊκός ήρωας ή γενναίος πολεμιστής. Ένας υπάλληλος ήταν, που προσέφερε υπηρεσίες στην Ελλάδα. Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε, βέβαια, εάν το έργο του ήταν μεγαλύτερο σε σχέση με όλους αυτούς που κραυγάζουν ότι αγαπούν την Ελλάδα και το μόνο που κάνουν είναι να μηρυκάζουν εθνικιστικά τσιτάτα ή μήπως τελικά  αυτό που έκανε ήταν κακό;

Η αλήθεια, είναι ότι μέσα μας, ως Έλληνες, αισθανόμαστε και μία κρυφή ικανοποίηση, ένα «για την Ελλάδα ρε γαμώτο», επειδή έστω και ανορθόδοξα, πήραμε το αίμα μας πίσω. 

            Ο λόγος για τον πρώτο επίσημα καταγεγραμμένο Έλληνα κατάσκοπο, που η περιπέτειά του σε τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με τις.......
περιπέτειες του κοσμοπολίτη Τζέιμς Μποντ ή του Όστιν Πάουερς ή του Τζόνι Ινγκλις. Γιατί η δική του περιπέτεια ήταν αληθινή, ίσως πιο φανταστική σε σύγκριση με ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Το όνομα αυτού Σταύρος Λάλας, Αμερικανός πολίτης, ελληνικής καταγωγής, και επαγγελματίας κατάσκοπος

            Πριν ξεκινήσει η εξιστόρηση των περιστατικών εκείνων, που καταγράφουν τη ζωή και το «έργο» του,  ίσως θα έπρεπε να ανατρέξουμε και μερικές χιλιάδες χρόνια πριν, κατά τη συγγραφή των ομηρικών επών. Στο «Κ» της Ιλιάδας στίχοι 314-340 εξιστορείται η περίπτωση του Δόλωνος, του πρώτου κατασκόπου στην Ιστορία, που θέλησε να περάσει στην εχθρική γραμμή των Ελλήνων, προκειμένου να διαπιστώσει εάν φυλάσσονταν τα καράβια των Ελλήνων.

Οι τελευταίοι, βέβαια, τον έπιασαν και τον σκότωσαν.  Εάν πετύχαινε το έργο του ο Δόλωνας, θα είχε σαν έπαθλο τα άλογα του Αχιλλέα. Στη δική μας περίπτωση, ο Στήβεν είχε σαν αντάλλαγμα χρήματα, ελληνικές δραχμές τότε, από την ΕΥΠ και η τιμωρία του ήταν η φυλάκιση σε φυλακές υψίστης ασφαλείας των Η.Π.Α.

Ο Λάλας δούλευε από το 1977 ως το 1993 ως υπάλληλος των ΗΠΑ σε νατοϊκές βάσεις ανά τον κόσμο, κυρίως όμως στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε πόλεις όπως η Σμύρνη, η Κωνσταντινούπολη, η Αθήνα και το Βελιγράδι. Διοχέτευε απόρρητα αμερικανικά έγγραφα, που σχετίζονταν με τις θέσεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στην ελληνική πλευρά.

Το 1993, οι κάμερες ασφαλείας στην αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα,  τον έπιασαν να υποκλέπτει έγγραφα. Τον συνέλαβαν. Η κατηγορία, με την οποία των προσήγαν ήταν: «Συνομωσία σε διάπραξη κατασκοπείας με την παροχή διαβαθμισμένων πληροφοριών σε κύκλους των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών». Η ποινή του ήταν 168 μήνες φυλάκιση και 60 μήνες κατ’οίκον περιορισμό.

Το 2003 υπέβαλε αίτημα για τη συνέχιση έκτισης της ποινής του στην Ελλάδα με βάση την Ελληνοαμερικανική Σύμβαση Μεταφοράς Κρατουμένων. Το αίτημα αυτό απορρίφθηκε από την αμερικανική πλευρά. Το 2007 αποφυλακίστηκε και από τότε μέχρι το 2012 θα ζει σε κατ’ οίκον περιορισμό. 

Ήρωας ή όχι, γενναίος ή όχι, το σίγουρο είναι το εξής: ο Σταύρος Λάλας υπηρέτησε την πατρίδα του. Οι υπηρεσίες που προσέφερε δεν πρόκειται να καταγραφούν επίσημα, γιατί ποιος αγαπά έναν κατάσκοπο εξάλλου; Είναι σκατοδουλειά αλλά κάποιος πρέπει να την κάνει, όπως λέει και η αμερικανική παροιμία. Βρέθηκε ο Λάλας.

Το εάν ή όχι θεωρείται γενναίος σίγουρα μόνο η δική του ψυχή το ξέρει, όταν περνούσε τα έγγραφα στην ελληνική πλευρά, αλλά ένα είναι το σίγουρο: μία φορά, έστω μία, επίσημα και καταγεγραμμένα, κατάφερε Έλληνας να μην είναι θύμα, όπως αρεσκόμαστε να πιστεύουμε συνέχεια, αλλά θύτης. Μία φορά, έστω μία φορά στην Ιστορία, ο Έλληνας ήταν ο «κακός» της υπόθεσης και πέρασε στην αντεπίθεση.

Δεν ξέρω αν θα πρέπει να ζητωκραυγάσουμε γι’αυτό αλλά σίγουρα μία κρυφή ικανοποίηση την προσφέρει αυτό το κατόρθωμα. Η αλήθεια να λέγεται.

Πηγές

1. http://www.youtube.com/watch?v=myIia7n36J8

(συνέντευξη στον Αλέξη Παπαχελά)

2. Wikileaks- Τα Νέα σελ: 28-29, 22.06.2011

3. Κατασκοπεία (Ιστορία–Οργάνωσις-Μέθοδος), Εκδόσεις: Διεύθυνση Αρχηγείου Στρατού, Αθήνα 1975

4. Ραψωδία «Κ» Ιλιάδας-Ομήρου, στίχοι 314-340

5. Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας,  Εκδόσεις  Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969