Η αλήθεια είναι απλή. Λεφτά δεν υπάρχουν, άρα η επίπλαστη ευμάρεια τέλειωσε. Κι αν συνεχίσουμε να επιμένουμε συλλογικά στην άρνηση, η εμπειρία της χρεοκοπίας στην Αργεντινή ίσως αποδειχτεί «βόλτα στο πάρκο».
Ίσως ο πρόλογος να σοκάρει. Δεν είναι όμως παρά η πικρή αλήθεια. Ακόμη και σήμερα, το βασικό στοιχείο που επικρατεί στην κοινωνία, αλλά και στο κυρίαρχο σύστημα που ασκεί «εξουσία», είναι η άρνηση. Η άρνηση της πραγματικότητας.
Καμία αντίρρηση, η πραγματικότητα είναι σκληρή. Οι όροι που μας έχει επιβάλει το μνημόνιο, αν δεν ξεπερνούν τις αντοχές της ίδιας της κοινωνίας (συζητήσιμο και αυτό), σίγουρα ξεπερνούν τις δυνατότητες της κυβέρνησης -της όποιας ελληνικής κυβέρνησης- και του περίφημου κρατικού μηχανισμού.
Με λίγα λόγια, σε αυτήν την κοινωνία, με αυτούς τους πολιτικούς, με αυτούς τους μηχανισμούς, ο χρόνος που μας ........έχει δοθεί δεν είναι αρκετός για να εφαρμοστούν σωστά όλοι οι όροι και τα μέτρα που μας έχουν επιβληθεί.
Αδιέξοδο, θα πείτε. Θεωρητικά ναι, πρακτικά όχι.
Στην πραγματικότητα, ουδείς περιμένει ότι θα καταφέρουμε να κάνουμε το «θαύμα» που κανείς άλλος δεν έχει πετύχει. Ο μηχανισμός του μνημονίου δεν στήθηκε μόνο με οικονομικά κριτήρια. Εμπεριέχει στοιχεία πολιτικά - και εξόχως επικοινωνιακά.
Διότι έπρεπε να εδραιώσει την πεποίθηση στην κοινή γνώμη της βόρειας Ευρώπης -και όχι μόνον αυτής- ότι οι «κακοί» Έλληνες «τιμωρούνται παραδειγματικά».
Τρανταχτό παράδειγμα; Η πρόβλεψη ότι θα έπρεπε δήθεν να εξοφλήσουμε τα χρέη προς την τρόικα μέσα σε τρία χρόνια. Κάτι που όλοι ήξεραν, ακόμη και όταν υπογραφόταν το μνημόνιο, ότι είναι αδύνατον να γίνει από μια χώρα με τόσο μεγάλο χρέος και έλλειμμα. Και τώρα είναι η μόνη «σίγουρη»… κατάκτηση που περιμένουμε στην επόμενη διάσκεψη κορυφής.
Τα ίδια ισχύουν και για τους υπόλοιπους όρους. Κανείς δεν περιμένει ότι θα γίνουμε Ολλανδία ή Φινλανδία μέσα σε 2 - 3 χρόνια. Όλοι όμως περιμένουν να προσπαθήσουμε σοβαρά, συνειδητά.
Κι αυτό, δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν συμβαίνει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι χειρισμοί κυβέρνησης και αντιπολίτευσης στο θέμα των περίφημων πλέον 50 δισ. από την αξιοποίηση κρατικής περιουσίας.
Στο θέμα αυτό δώσαμε ρεσιτάλ παράλογων αντιδράσεων, με κρεσέντο τις κυβερνητικές παλινωδίες αλλά και την ακραία λαϊκιστική στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που, παρότι είχε πρώτη την ιδέα, προτίμησε κι αυτή να παίξει με τις… λέξεις, αντί να απαιτήσει σχέδιο και οργάνωση για την υλοποίηση ενός πραγματικά φιλόδοξου εγχειρήματος.
Έτσι χάθηκε μια σοβαρή ευκαιρία αναστροφής του κλίματος, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στο διεθνές πολιτικοοικονομικό σύστημα.
Στο Euro2day.gr δεν επιδιώκουμε να «χαϊδέψουμε τα αφτιά» ούτε των παραγόντων της αγοράς ούτε και των αναγνωστών μας. Στις 10 Φεβρουαρίου μιλήσαμε πρώτοι και μόνοι για «Άγριο κούρεμα προσδοκιών», καθώς φαινόταν πλέον καθαρά ότι δεν πρόκειται να βρεθεί κάποια «μαγική» ευρωλύση στα προβλήματά μας, όπως ήθελε το υπεραισιόδοξο κλίμα της περιόδου.
Εν συνεχεία, μόλις η τρόικα έφερε στη δημοσιότητα τα περίφημα 50 δισ. γράψαμε ότι «Τελειώσαν τα ψέματα» κι ότι για να δοθεί η όποια βοήθεια από το εξωτερικό πρέπει κι εμείς να «δώσουμε». Ότι πρόκειται για ένα πολύ σκληρό «δούναι και λαβείν» που δεν θα το γλιτώσουμε.
Οι εξελίξεις μας δικαίωσαν, αλλά δεν έχουν τελειώσει.
Στην ερχόμενη σύνοδο κορυφής, αλλά και μετά από αυτήν, υπάρχουν περιθώρια διαπραγμάτευσης. Οι ίδιοι οι ιθύνοντες των ισχυρών κρατών της Ευρώπης αντιλαμβάνονται, όπως επίσης έγκαιρα αποκαλύψαμε στις 14 Φλεβάρη, ότι υπάρχουν σοβαροί «Τριγμοί στις ευρωπαϊκές διασώσεις».
Κι εδώ βρίσκεται η ευκαιρία για τη χώρα μας να παίξει το ιρλανδικό «χαρτί». Να ακολουθήσει τις πρωτοβουλίες που θα λάβει η νέα κυβέρνηση του πάλαι ποτέ «κέλτικου τίγρη» για επαναδιαπραγμάτευση του δικού της μνημονίου.
Φτάνει αυτό για να μας «σώσει»; Όχι, δεν φτάνει. Ούτε μια αναδιάρθρωση θα μας σώσει, ούτε η έξοδος από το ευρώ, ούτε ένα… θαύμα.
Η αλήθεια είναι απλή. Η κατάρρευση του σαθρού καταναλωτικού οικοδομήματος που χτίσαμε με δανεικά και «επιχορηγήσεις» δεν αναστρέφεται. Η απώλεια αυτών των αλλότριων πόρων επιφέρει δραστικές αλλαγές στο βιοτικό επίπεδο σχεδόν ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.
Κοινώς, λεφτά ΔΕΝ υπάρχουν πια. Κανείς δεν πρόκειται να μας δανείσει για να συντηρήσουμε τον τρόπο ζωής που είχαμε. Αυτό δεν αλλάζει όσες εκλογές κι αν κάνουμε, όσες κυβερνήσεις «εθνικής ενότητας» κι αν συγκροτήσουμε.
Πρέπει να αλλάξουμε βασικές δομές της οικονομίας, να μαζέψουμε τον δημόσιο τομέα και τα ελλείμματα, να περιορίσουμε τη φοροδιαφυγή, τις σπατάλες αλλά και τις κομπίνες. Και, το κυριότερο, να αποκτήσουμε ένα σχέδιο ανάπτυξης εστιασμένο στα πραγματικά πλεονεκτήματα της χώρας, ικανό να περιορίσει σταδιακά τις πληγές που αναπόφευκτα ανοίγουν στην κοινωνία.
Αν δεν τα κάνουμε αυτά, είμαστε στον δρόμο για την Κόλαση. Και τότε, η οδυνηρή εμπειρία της χρεοκοπίας στην Αργεντινή ίσως να μοιάζει με βόλτα στο πάρκο...
Γιώργος Παπανικολάου