«Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω» είναι το δόγμα της Citibank έναντι των «καμένων» επενδυτών που έχασαν τις οικονομίες τους στα «τοξικά» προϊόντα της Lehman Brothers, παρότι ο Συνήγορος του Καταναλωτή δικαίωσε τους αποταμιευτές.
Η πεισματική άρνηση της Citibank να αποδεχθεί ότι πούλησε τα προϊόντα χωρίς να ενημερώσει πλήρως, ως όφειλε, τους επενδυτές για τους κινδύνους υποχρέωσε τον ΣτΚ να κάνει χρήση της τελευταίας δυνατότητας που του παρέχει ο νόμος περί Προστασίας των Καταναλωτών, δηλαδή να δώσει στη δημοσιότητα το κείμενο της σύστασής του προς την τράπεζα.
Νωρίτερα, για το ίδιο ζήτημα ο Συνήγορος του Καταναλωτή είχε καταθέσει μηνυτήρια αναφορά στον Προϊστάμενο της Εισαγγελίας Πλημμελειοδικών Αθηνών κατά της Citibank, στην οποία επιπλέον επιβλήθηκε πρόστιμο από τη Γενική Γραμματεία Καταναλωτή.
Στη σύστασή του, ο ΣτΚ τονίζει, μεταξύ άλλων, ότι:
- Οι καταγγέλλοντες είχαν επενδύσει ποσά που προέρχονταν επί το πλείστον από προθεσµιακές καταθέσεις ή από εκποίηση της προσωπικής τους ακίνητης περιουσίας και ήταν ........ποσά που ήθελαν να χρησιµοποιήσουν άµεσα και σε καµία περίπτωση δεν είχαν σκοπό να ρισκάρουν την απώλεια µέρους του κεφαλαίου τους. Απέβλεπαν απλώς σε µία καλύτερη απόδοση του κεφαλαίου τους από αυτήν που τους προσέφεραν τα προϊόντα των απλών προθεσµιακών καταθέσεων.
- Τον Σεπτέµβριο του 2008 η τράπεζα που είχε εκδώσει τα επενδυτικά προϊόντα, η Lehman Brothers Holding Inc, πτώχευσε και κατά συνέπεια, οι τίτλοι στους οποίους είχαν επενδυθεί τα σχετικά ποσά κεφαλαίου των καταγγελλόντων έχασαν την αξία τους. Έκτοτε, στην περιοδική ενηµέρωση που οι καταγγέλλοντες ελάµβαναν από την Citibank, η αξία των επενδυτικών τους τίτλων έκδοσης της Lehman Brothers παρουσίαζε µηδενική αποτίµηση.
Ο ΣτΚ αναλύει τα δικαιώματα που έχουν από το νόμο οι αποταμιευτές σε τέτοιες περιπτώσεις, πράγμα ιδιαίτερα χρήσιμο και για όσους στο μέλλον έλθουν σε ανάλογες συναλλαγές με τράπεζες. Μεταξύ άλλων, τονίζει ότι στην προκειμένη περίπτωση η τράπεζα ήταν υποχρεωμένη να ενημερώσει πλήρως τους επενδυτές για τους κινδύνους της επένδυσης, να μη διαφημίζει τα προϊόντα με παραπλανητικό τρόπο και, εφόσον τελικά αποδείχθηκε ότι ευθύνεται για την περιουσιακή τους βλάβη να τους αποζημιώσει.
Ειδικότερα, ο ΣτΚ τονίζει, ότι «η συµπεριφορά της Τράπεζας έναντι των καταγγελλόντων, εξεταζόµενη υπό το πρίσµα των κανόνων των άρθρων 281 και 288 ΑΚ θεωρείται παράνοµη. Η εν λόγω παράνοµη συµπεριφορά συνδέεται αιτιωδώς προς την επελθούσα ζηµία της περιουσίας των καταγγελλόντων, αφού αυτή προκλήθηκε διότι οι σχετικές επενδύσεις επιχειρήθηκαν, µε τη δηµιουργία από την πλευρά της Τράπεζας της πεποίθησης στους πελάτες της ότι δεν υφίσταται κανένας κίνδυνος και χωρίς να έχει προηγηθεί η παροχή προς τους καταγγέλλοντες της αναγκαίας ενηµέρωσης προς κατανόηση της µορφής και του περιεχοµένου της επιλογής τους, παραβιάζοντας θεµελιώδη αρχή της δραστηριότητάς της και σε κάθε περίπτωση οι καταγγέλλοντες θα είχαν απορρίψει την επένδυση αυτή, σε περίπτωση που είχαν πληροφορηθεί ότι η Τράπεζα δεν αναλαµβάνει οποιαδήποτε ευθύνη έναντι των ιδίων σε σχέση µε το επενδυόµενο κεφάλαιό τους.
Ενώ, παράλληλα η Τράπεζα απείχε από την οφειλόµενη, κατά τα άρθρα 197, 288 ΑΚ και 4.2 Κώδικα Δεοντολογίας ΕΠΕΥ, «διαρκή και τακτική ενηµέρωση» των πελατών για την πορεία της επένδυσης, αφού δεν ενηµέρωσε τους πελάτες της για τη µεταβολή της εκτίµησης για την πιστοληπτική ικανότητα της Lehman Brothers.
Συνεπώς, η Τράπεζα CITIBANK ευθύνεται βάσει των άρθρων 197, 198,914,919 ΑΚ και 8 παρ.Ι, 9γ, 9δ και 9ε του Ν.2251/1994 για την περιουσιακή ζηµία που προκάλεσε παράνοµα και υπαίτια κατά την παροχή των υπηρεσιών της έναντι των συγκεκριµένων καταγγελλόντων, η οποία ισούται µε τα ποσά των κεφαλαίων που αυτοί επένδυσαν».
Η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα απόφαση, που αποτελεί οδηγό για κάθε αποταμιευτή, δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του ΣτΚ, στο λινκ http://www.synigoroskatanaloti.gr/docs/reports/2009-12-28.%CE%A3%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7%20%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%82%20Citibank-Lehman%20Brothers.pdf.
Μετά τη δημοσιοποίηση της σύστασης, η Citibank μπορεί να εξακολουθήσει να αρνείται την καταβολή αποζημίωσης στους επενδυτές, ωστόσο το τεκμηριωμένο νομικό κείμενο του ΣτΚ θα αποτελέσει «οδηγό» και για τα δικαστήρια που θα εξετάσουν τις αγωγές των θιγόμενων, οι οποίοι ζητούν αποζημιώσεις και αυτό αναμένεται να βαρύνει σημαντικά στις τελικές αποφάσεις της Δικαιοσύνης.